نانو امسال شلوغ بود؛ اما در نگاه برخی گرمی سال‌های گذشته را نداشت

صبح روز پایانی شانزدهمین نمایشگاه نانو گرم و پرهیاهو بود. از همان لحظه‌ای که به ورودی نمایشگاه رسیدم، مشخص بود که قرار است روزی متفاوت را تجربه کنم. ترافیک ورودی نمایشگاه، صدای بوق‌ها ماشین‌ها و راننده‌هایی که سر از شیشه ماشین بیرون آورده بودند تا مکانی برای پارک‌کردن پیدا کنند همه‌چیز را شبیه ترافیک اول صبح اتوبان همت کرده بود.

  • ۱۴۰۴-۰۸-۱۶ - ۱۳:۲۱
  • 00
نانو امسال شلوغ بود؛ اما در نگاه برخی گرمی سال‌های گذشته را نداشت

نمایشگاه نانو همچنان جای امیدپراکنی است!

نمایشگاه نانو همچنان جای امیدپراکنی است!

پریا ناصری، خبرنگار: در روزگاری که علم بیش از هر زمان دیگری به زندگی روزمره گره خورده است محل دائمی نمایشگاه بین‌المللی تهران بار دیگر میزبان یکی از مهم‌ترین رویداد‌های علمی کشور، یعنی شانزدهمین نمایشگاه فناوری نانو بود که با حضور بیش از ۱۵۰ شرکت فناور، مراکز علمی، دانشگاه‌ها و فعالان حوزه‌های صنعتی از 11 تا 14 آبان‌ماه برگزار شد. این نمایشگاه، نه‌تنها محلی برای نمایش آخرین دستاورد‌های نانو در حوزه‌هایی مانند پزشکی، نساجی، ساختمان‌سازی، پلیمر، دارو و زیست‌فناوری بود، بلکه بستری برای گفت‌وگو و همکاری میان پژوهشگران، دانشجویان و سرمایه‌گذاران فراهم کرد.

صبح روز پایانی شانزدهمین نمایشگاه نانو گرم و پرهیاهو بود. از همان لحظه‌ای که به ورودی نمایشگاه رسیدم، مشخص بود که قرار است روزی متفاوت را تجربه کنم. ترافیک ورودی نمایشگاه، صدای بوق‌ها ماشین‌ها و راننده‌هایی که سر از شیشه ماشین بیرون آورده بودند تا مکانی برای پارک‌کردن پیدا کنند همه‌چیز را شبیه ترافیک اول صبح اتوبان همت کرده بود. ورودی گیت‌های نمایشگاه هم از این قضیه مستثنی نبودند. بازدید‌کنندگان برای دریافت کارت ورود صف کشیده بودند. بالاخره بعد از چند دقیقه معطلی توانستم کارت بخرم و از گیت عبور کنم. برخی از افراد با اعتمادبه‌نفس کامل مسیر خود را به سمت سالن‌های برگزاری پیش گرفتند و برخی هم علی‌رغم اینکه بروشور‌های راهنما در دست داشتند دائم می‌پرسیدند بخش نانو کجاست؟ کجا باید برویم؟

سوار یکی از ماشین‌های داخلی نمایشگاه شدم. ماشین‌هایی که مثل تاکسی‌های کوچک، بازدیدکنندگان را از نقطه‌ای به نقطه دیگر می‌بردند... مقصد من، سالن خلیج‌فارس همان جایی که نبض نانویی کشور را می‌توان از آنجا حس کرد. با ورود به سالن، برخلاف تصورم که فکر می‌کردم صبح زود خلوت باشد، با جمعیتی پرشور روبه‌رو شدم؛ البته نه به‌اندازه شلوغی روز اول اما پرانرژی. برخی غرفه‌ها با شور و نشاط مشغول معرفی محصولات بودند. صدای توضیحات، ورق‌زدن بروشور‌ها و نگاه‌های کنجکاو بازدیدکنندگانی که برای اولین‌بار به نمایشگاه آمده بودند، در هم آمیخته شده بود. در گوشه‌هایی از سالن، غرفه‌هایی خلوت و ساکت دیده می‌شد؛ غرفه‌دارانی با چهره‌هایی خسته که رمقی برای گفت‌وگو نداشتند و تنها لبخندی تحویل بازدیدکنندگان می‌دادند. حتی برخی غرفه‌ها نیز کاملاً خالی شده بودند؛ انگار اختتامیه برای آن‌ها زودتر از موعد فرا رسیده بود!

نمایشگاه نانو در قرق دهه هشتادی‌ها!

در میان ازدحام جمعیت و رفت‌وآمد‌های پیوسته در سالن خلیج‌فارس، چیزی که بیش از همه جلب توجه می‌کرد، حضور پررنگ گروه‌های دانشجویی و نوجوانان دهه هشتادی بود. چهره‌هایی پرانرژی و کنجکاو که از دانشگاه‌های مختلف تهران و شهرستان‌ها برای بازدید آمده بودند. آن‌ها با نگاهی مشتاق به غرفه‌ها سر‌زده، بروشور‌ها را ورق می‌زدند، با غرفه‌داران گفت‌وگو می‌کردند و گاه با تلفن همراهشان از محصولات عکس می‌گرفتند؛ انگار هر کدام در ذهن خود، آینده‌ای را تصور می‌کردند که فناوری نانو بخشی از آن است. برخی از این دانشجویان برای اولین بار در نمایشگاه حضور داشتند. هیجان در چهره‌هایشان از دیدن محصولات گرفته تا شنیدن توضیحات تخصصی درباره کاربرد‌های نانو موج می‌زد.

تیک واحد کارآموزی خورد!

در کنار این چهره‌های تازه‌وارد، دانشجویانی هم بودند که تجربه حضور در دوره‌های قبلی نمایشگاه را داشتند. برخی از آن‌ها معتقد بودند که امسال نمایشگاه از نظر نظم و تنوع محصولات نسبت به سال‌های قبل پیشرفت داشته است. یکی از دانشجویان دانشگاه علم و صنعت گفت امسال غرفه‌ها بهتر چیده شده و اطلاعات کامل‌تری ارائه می‌دهند. اما در میان این نظرات مثبت، صدا‌های متفاوتی هم شنیده می‌شد. برخی دانشجویان و غرفه‌داران معتقد بودند که نمایشگاه امسال تفاوت چندانی با دوره‌های گذشته نداشته و حتی در برخی بخش‌ها ضعیف‌تر عمل کرده است. یکی از غرفه‌داران با نگاهی انتقادی می‌گفت طراحی غرفه‌های دانشجویی امسال خیلی ساده ا‌ست. سال قبل همین غرفه‌ها با رنگ‌بندی بهتر، چیدمان حرفه‌ای‌تر و محتوای جذاب‌تر، توجه بیشتری جلب می‌کردند. اما امسال بسیاری از شرکت‌ها و دانشگاه‌ها نتوانسته بودند حضور پررنگی داشته باشند. 

از طرفی، حضور دانشجویان در نمایشگاه نانو تنها به بازدید و آشنایی با محصولات محدود نمی‌شد. بسیاری از آن‌ها با هدفی مشخص‌تر آمده بودند؛ یافتن فرصت‌های کارآموزی و ارتباط با شرکت‌هایی که در حوزه تخصصی‌شان فعالیت می‌کنند. در میان گفت‌وگو‌های غرفه‌داران و بازدیدکنندگان، بار‌ها شنیده می‌شد که دانشجویان درباره شرایط کارآموزی، نحوه همکاری و امکان گذراندن واحد‌های دانشگاهی در قالب پروژه‌های صنعتی سؤال می‌پرسیدند. این تعامل‌ها، نمایشگاه را به بستری تبدیل کرده بود که دانشجویان نه‌تنها با فناوری‌های نو آشنا می‌شدند، بلکه مسیر‌های واقعی برای ورود به صنعت و پژوهش را نیز کشف می‌کردند.

جای خالی غرفه‌های دانش‌آموزی به چشم مخاطبان آمد

یکی از گلایه‌هایی که در میان گفت‌وگو‌های پراکنده بار‌ها شنیده می‌شد، مربوط به حذف غرفه‌های دانش‌آموزی بود؛ غرفه‌هایی که در سال‌های گذشته نه‌تنها برای دانش‌آموزان، بلکه برای بزرگ‌تر‌ها نیز جذابیت زیادی داشتند. این غرفه‌ها با اجرای زنده آزمایش‌های علمی، فضایی آموزشی و سرگرم‌کننده فراهم می‌کردند که بازدیدکنندگان را فارغ از سن و تخصص به خود جذب می‌کرد. یکی از غرفه‌داران با حسرت می‌گفت سال قبل، غرفه دانش‌آموزی طبقه بالا واقعاً غوغا کرده بود. بچه‌ها آزمایش‌های ساده اما هیجان‌انگیز انجام می‌دادند. حتی بازدیدکنندگان بزرگ‌سال هم می‌ایستادند و با علاقه تماشا می‌کردند. برخی معتقد بودند که حذف این بخش به دلیل محدودیت‌های بودجه‌ای است؛ بااین‌حال، نبود چنین غرفه‌هایی باعث شده بود بخشی از جذابیت عمومی نمایشگاه از بین برود.

آرامش «فرّ ایران» در شلوغی «خلیج‌فارس»

هر قدر که زمان می‌گذشت به خیل جمعیت بازدید‌کنندگان افزوده می‌شد، گویی همه عهد بسته بودند در این روز به نمایشگاه بیایند؛ از سرمایه‌گذاران و رؤسای دانشگاه‌های مختلف گرفته تا حسینی‌بای که برای تهیه خبر آمده بود. بااین‌وجود خلوت‌ترین ساعات پایانی این سالن با شلوغ‌ترین لحظات سالن ملل که محل برگزاری نخستین دوره نمایشگاه «فر ایران» است برابری می‌کرد. سالنی که با وجود میزبانی از شرکت‌های دانش‌بنیان و حضور مقامات بلندپایه کشوری فضایی آرام داشت. در این سالن، خبری از ازدحام و هیاهوی غرفه‌ها نبود. صدا‌ها پایین‌تر و گفت‌وگوها جدی‌تر بود؛ و سرمایه‌گذاران اقتصادی که دغدغه حمایت از تولیدات داخلی و طرح‌های نوآورانه داشتند در حال مذاکره با نمایندگان شرکت‌ها بودند. 

تنوع محصولات بالا رفت، مخاطب نه!

 در میان این ازدحام فرصتی پیدا کردم تا پای صحبت برخی غرفه‌داران بنشینم و نظرشان را درباره این دوره از نمایشگاه جویا شوم. برخی از غرفه‌داران از کاهش تعداد بازدیدکننده‌ها و برخی هم از تأثیر تحریم‌ها و شرایط اقتصادی سخن می‌گفتند. یکی می‌گفت چهار سال است که در این نمایشگاه حضور دارم، اما امسال نسبت به سال‌های گذشته بسیار خلوت‌تر بوده که به نظرم اطلاع‌رسانی‌های ضعیف باعث کاهش میزان استقبال‌ها شده است. بااین‌حال یکی از غرفه‌داران می‌گفت اگر بخواهم واقع‌بینانه صحبت کنم یکی از نقاط قوت اصلی این دوره تنوع رشته‌ها و حوزه‌های فناوری بود. 

در سال‌های گذشته تمرکز بیشتر بر حوزه‌های پزشکی و نساجی بود، اما امسال شاهد گسترش قابل‌توجهی در زمینه‌های مواد، پلیمر، شیمی، زیست‌فناوری و به‌ویژه حوزه‌های پزشکی و دارویی بودیم. برای مثال، سال گذشته در حوزه دارو تنها یکی دو غرفه فعال بودند، اما امسال تعداد قابل‌توجهی از شرکت‌ها در این زمینه حضور داشتند که این خود نشان‌دهنده رشد و بلوغ اکوسیستم نانو در کشور است. اما بااین‌حال، نمایشگاه امسال خالی از ایراد نبود؛ زیرا برخلاف سال گذشته که دو سالن فعال داشتیم، امسال تنها سالن خلیج‌فارس میزبان شرکت‌های نانویی بود. با همه این‌ها، نمایشگاه نانو همچنان جای امیدپراکنی است! جایی برای دیدن ایده‌های نو، آشنایی با فناوری‌های پیشرفته، و الهام‌گرفتن برای آینده؛ شاید همه چیز ایدئال نباشد، اما همین که هنوز کسانی هستند که با انگیزه و خلاقیت در این مسیر گام بردارند، مثل همین دهه هشتادی‌های هیجان‌زده و این یعنی هنوز امید زنده است.

نظرات کاربران