استقرار رصدخانه زیست‌محیطی در سرای فناوری‌های نوین سبز

سرای نوآوری فناوری‌های نوین سبز دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، این روز‌ها به‌عنوان یکی از کانون‌های فعال توسعه فناوری‌های پاک در شرق کشور، مأموریت خود را بر حل چالش‌های واقعی صنایع در دو محور کلیدی «انرژی» و «محیط‌زیست» متمرکز کرده است. این سرا فعالیت خود را از سال ۱۴۰۲ آغاز کرده و حالا بعد از گذشت دو سال با استقرار ده‌ها هسته و واحد فناور در زمینه‌های انرژی خورشیدی، مدیریت پساب، تولید محصولات ارگانیک و فناوری‌های زیست‌تخریب‌پذیر، به بستری پویا برای هم‌افزایی دانشگاه و صنعت تبدیل شده است. 
در سرای نوآوری فناوری‌های نوین سبز دانشگاه آزاد واحد مشهد، پروژه‌های ملی و صنعتی متعددی اجرا شده که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به طراحی تجهیزات تلویزیون شهری با مصرف انرژی ده‌درصدی، اجرای طرح‌های مرتبط با نیروگاه‌های خورشیدی و توسعه فناوری‌های سبز در همکاری با صنایع دارویی و تولیدی استان اشاره کرد. این سرای نوآوری امروز با تمرکز بر کاهش مصرف انرژی، بهبود کارایی صنایع و توسعه فناوری‌های زیست‌محیطی، در حال تثبیت جایگاه خود به‌عنوان یکی از محور‌های اثرگذار دانشگاه آزاد اسلامی در تحقق اهداف توسعه پایدار و ارتقای فناوری‌های ملی است. در این گزارش در گفت‌وگو با محمد رستگارمقدم، رئیس سرای نوآوری فناوری‌های نوین سبز دانشگاه آزاد واحد مشهد به جزئیات فعالیت‌های این سرا پرداخته‌ایم که در ادامه مشروح آن را از نظر می‌گذرانید. 

فعالیت ۳۰ هسته و ۲۲ واحد فناور

رئیس سرای نوآوری فناوری‌های نوین سبز دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد در ابتدای سخنان خود گفت: «سرای نوآوری فناوری نوین سبز در سال ۱۴۰۲ موفق به اخذ مجوز از سازمان مرکزی شد و از همان زمان شرکت‌های مختلف در این مجموعه مستقر شدند. این شرکت‌ها در سه تا چهار حوزه تخصصی فعالیت دارند؛ بخشی از آن‌ها در زمینه انرژی‌های پاک و خورشیدی فعال هستند، بخشی دیگر در حوزه پساب‌ها فعالیت می‌کنند و دفتر انجمن مدیریت سبز کشوری در این سرا فعال شد.» او اضافه کرد: «همچنین گروه دیگری از شرکت‌ها در حوزه تولید محصولات ارگانیک و محصولات سبز مشغول به فعالیت هستند و صنایع و شرکت‌های متنوعی نیز در این عرصه حضور دارند.» 
رستگارمقدم در ادامه اظهار کرد: «در سال ۱۴۰۳ حدود ۳۰ هسته فناور و ۲۲ واحد فناور در این مجموعه فعالیت داشتند. برخی از این واحد‌های فناور پس از شش ماه جایگزین می‌شوند و گروه‌های جدیدی وارد می‌شوند که این روند موجب پویایی مجموعه است. در سال ۱۴۰۴، پنج واحد فناور حاضر در سرا به سطحی رسیدند که امکان عقد قرارداد‌های بیرونی پیدا کردند و درخواست استقرار طولانی‌مدت در دانشگاه را ارائه دادند. در این زمینه تلاش می‌کنیم فضای بهتر و امکانات بیشتری در اختیار آن‌ها قرار دهیم تا بهره‌برداری مطلوب‌تری صورت گیرد.» 
او در ادامه با بیان این که این دانشگاه یک مرکز رشد متمرکز دارد که فعالیت‌های فناورانه را ساماندهی می‌کند تأکید کرد: «علاوه بر فعالیت‌های درون دانشگاه، هسته‌های فناور بیرون از دانشگاه نیز با ما همکاری دارند؛ بدین صورت که طرح‌های آنان در شورای مرکزی سرای نوآوری بررسی و در صورت تصویب در سرا مستقر می‌شوند.» رئیس سرای نوآوری فناوری‌های نوین سبز دانشگاه آزاد واحد مشهد درباره پروژه‌های موفق این سرا گفت: «در میان طرح‌های پیگیری‌شده توسط شرکت‌ها و واحد‌های فناور، برخی پروژه‌ها از نظر عدد و ارزش‌گذاری بسیار قابل‌توجه بوده‌اند. یکی از مهم‌ترین آن‌ها «طرح ملی رویداد ایران آباد» است که در سال نخست حدود ۴۰ میلیارد تومان ارزش‌گذاری شد و پیش‌بینی می‌شود در سال پنجم این رقم به ۱۰۰ میلیارد تومان برسد. این طرح در حوزه صنعت فعالیت می‌کند و به‌عنوان یک پروژه ملی شناخته می‌شود.» 

طراحی تجهیزات کم‌مصرف تلویزیون‌های شهری

او ادامه داد: «یکی دیگر از شرکت‌ها موفق به طراحی و تولید تجهیزات تلویزیون‌های شهری با توان مصرفی ۱۰ درصدی نسبت به تلویزیون‌های فعلی شده است. این فناوری در قالب پروژه‌ای با استادیوم ثامن مشهد اجرا شد که ارزش آن حدود ۱۰ میلیارد تومان بوده و با موفقیت به سرانجام رسید.» 
رستگارمقدم خاطرنشان کرد: «همچنین برخی شرکت‌ها قرارداد‌های مهمی با شرکت داروسازی ثامن مشهد منعقد کرده‌اند که در حوزه کلین‌روم و آماده‌سازی فضا‌های ضدباکتری فعالیت می‌کنند. تمام این فعالیت‌ها در سال 1403 منعقد شد اما در سال 1404 باتوجه‌به شرایط انرژی کشور، تمرکز ما بر حوزه انرژی‌های نو و خورشیدی قرار گرفته و شرکت‌های فعال در این بخش پروژه‌های متعددی را به قرارداد رسانده‌اند و در حال مذاکره با کارخانه‌ها برای نهایی‌سازی قرارداد‌ها هستند.» او افزود: «برای پشتیبانی از این روند، صندوق پژوهش و فناوری استان نیز پای کار آمده است تا تأمین مالی پروژه‌ها را تسهیل کند و مسیر انعقاد قرارداد‌ها سریع‌تر و عملیاتی‌تر پیش برود.» 
رئیس سرای نوآوری فناوری‌های نوین سبز دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد درباره اولویت‌های پیگیری چالش‌های صنایع و جامعه در سرا گفت: «در حال حاضر دو چالش اصلی در کشور وجود دارد که توجه ویژه‌ای به آن‌ها داریم. نخست مبحث انرژی است. در این حوزه، ما با تمرکز بر انرژی‌های پاک وارد عمل شده‌ایم و با وزارت نیرو وارد همکاری شدیم. توافق‌نامه‌ای بین ما و این نهاد منعقد شده است تا پروژه‌های پژوهشی در حوزه انرژی پاک به سرا و شرکت‌های مستقر در آن واگذار شود. شرکت‌های مستقر نیز در زمینه راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی برای صنایع استان فعالیت می‌کنند تا نیاز‌های تولید انرژی در بخش صنعتی برطرف شود.» 

گفت‌وگوی کامل را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.