تاریخ علیه روحانی

فرهیختگان: دو جمعه در تاریخ ریاست‌جمهوری حسن روحانی خیلی معروف شده است. یکی جمعه 24 آبان 98 که در آغازین ساعات بامداد آن بنزین تک‌نرخی شد و برای چند روز، کشور با تجمعات اعتراضی و سپس با سوءاستفاده عناصر ضدانقلاب، با آشوب و اغتشاش مواجه شد. روحانی در آن وقایع مدعی شد که از افزایش قیمت بنزین در آن زمان خاص بی‌خبر بوده و صبح جمعه مطلع شده است. دیگری هم جمعه 20 دی 98 که طبق روایت اعضای دفتر روحانی از نحوه باخبر شدن دولت از ماجرای سقوط هواپیمای اوکراینی در 18 دی‌ماه، حسن روحانی تا آن جمعه یعنی سه روز پس از واقعه، از علت حقیقی سقوط هواپیمای مذکور بی‌خبر بوده است. حالا روایتی از علی شمخانی منتشر شده که تصریح می‌کند همان روز اول سقوط هواپیما و پس از اطلاع از دلیل آن، رئیس‌جمهور حسن روحانی را از علت وقوع حادثه باخبر کرده است. علی شمخانی در آن زمان، دبیر شورای عالی امنیت ملی بود. 

علی شمخانی در گفت‌وگویی در برنامه اینترنتی «روایت جنگ» به بازخوانی نحوه اطلاع مسئولان از ماجرای سقوط هواپیمای اوکراینی و نیز اطلاع‌رسانی عمومی می‌پردازد. او می‌گوید که «بعد از وقوع حادثه هواپیمای اوکراینی، سردار شهید باقری (رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح) با من تماس گرفتند و من هم بلافاصله موضوع را به رئیس‌جمهور وقت، آقای روحانی اطلاع دادم.» باتوجه‌به آنکه در روایت‌های دولتی‌ها از آن روز‌ها، ظریف به دلیل عدم اطلاع از موضوع، از مصاحبه پیرامون آن امتناع می‌کرد، این سؤال پیش می‌آید که پس چطور با وجود اطلاع شمخانی و روحانی، موضوع به ظریف گفته نشده؛ و شمخانی در توضیح این موضوع می‌گوید که «من به آقای روحانی گفتم و وظیفه‌ای نداشتم که این خبر را به آقای ظریف اعلام کنم.» در واقع رئیس‌جمهور باید اعضای دولت و از جمله وزیر خارجه را باخبر می‌کرده است. 

شمخانی این توضیح را هم می‌دهد که «در آن مقطع، برخی معتقد بودند حادثه به دلیل جنگ الکترونیک آمریکا رخ ‌داده است؛ به همین دلیل سه روز برای اعلام رسمی نتیجه بررسی‌ها تأخیر داشتیم.»

محمود واعظی، رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور در دولت دوم روحانی، اردیبهشت 1403 روایتی را از آن روز‌ها گفته که از جهت زمان مطلع شدن روحانی از علت سقوط، با روایت شمخانی تفاوت دارد. واعظی گفته بود که «سه روز پنهان کردن همان سه روزی بوده که آقای روحانی هم خبر نداشته است. آقای روحانی خبر نداشت و لحظه‌ای که فهمید روز جمعه بود که ظهر در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی جلسه برگزار شد.» واعظی می‌گوید که ساعت دو و نیم روز جمعه از علت سقوط باخبر شده و بعد «بلافاصله به آقای روحانی زنگ زدم و گفتم این‌طور است؛ ایشان تا این موضوع را شنید گفت که سریعاً همین امروز (جمعه) جلسه بگذاریم.» یعنی نوع واکنش روحانی به تماس واعظی این بوده که از موضوع باخبر نیست، درحالی‌که شمخانی مدعی است همان روز حادثه موضوع را به روحانی گفته است. 

ادامه سخنان واعظی شرحی از ایستادگی قهرمانانه! حسن روحانی برای اطلاع‌رسانی سریع موضوع است که به نظر می‌رسد اکنون و با روایتی که شمخانی بیان کرده، همه آن شرح حماسی از اقدامات روحانی در آن مقطع زیر سؤال است و حتی این سؤال‌ها را ایجاد می‌کند که چرا روحانی درحالی‌که از موضوع باخبر بوده، ژست بی‌خبری و تازه‌مطلع‌شدن گرفته است. البته هنوز واکنشی از روحانی و اطرافیانش نسبت به روایت شمخانی انجام نگرفته و نباید از نظر دور داشت که شاید آن‌ها توضیحات دیگری داشته باشند. 

جمعه 24 آبان 98 هم روزی بود که وقایع بنزینی آبان 98 کلید خورد و بعد از آن، حسن روحانی گفت که در جریان زمان دقیق افزایش قیمت بنزین نبوده و مسئولیت آن را به شورای امنیت کشور سپرده بوده و در مورد 24 آبان 98 می‌گوید که «فکر نمی‌کردم که آن هفته بخواهند اجرا کنند. گفتم اگر بخواهند اجرا کنند لااقل به من زنگ می‌زنند و اطلاع می‌دهند. البته آقای رحمانی‌فضلی می‌گوید که ما زنگ زدیم به آقای واعظی، ایشان نبود. آقای واعظی هم می‌گوید کسی با من تماس نگرفت. ساعت ۱ یا ۱:۳۰ بامداد جمعه بیدار شدم، تلویزیون را روشن کردم دیدم دو نفر دارند در شبکه خبر با هم صحبت می‌کنند، زیرنویس را هم نگاه کردم دیدم هیچ خبری نیست. گفتم پس این هفته انجام نشده است. صبح که بیدار شدم نماز صبح بخوانم دیدم زیرنویس کرده که بنزین دیشب گران شده است. برای من عجیب نبود، چون اختیار داده بودم به شورای امنیت کشور. برایم این عجیب بود که چرا شب به من نگفتند. پس اینکه من می‌گویم صبح متوجه شدم، راست و دقیق است. واقعیت این است که من صبح جمعه مطلع شدم.»

اولین اعتراضات بنزینی از قضا در همان ساعات آغازین اجرای طرح بود؛ وقتی مردم در خیابان و جاده به پمپ‌بنزین‌ها مراجعه کرده و ناگاه ناباورانه دریافتند سه‌برابر مبلغ همیشه باید هزینه کنند و کارگران پمپ‌بنزین‌ها که با اعتراض کلامی مردم مواجه شده‌اند، به جای دولت برای مردم توضیح می‌دادند که چه اتفاقی افتاده است. آن‌هایی هم که در منزل بودند، از طریق فضای مجازی متوجه موضوع شده بودند، اما رئیس‌جمهور کشور منتظر زیرنویس شبکه خبر بوده تا ببیند طرح اجرا شده یا خیر و در نهایت هم صبح جمعه از زیرنویس شبکه خبر از موضوع باخبر می‌شود! 

به نظر می‌رسد هر تحلیلی دیگری اضافه باشد. از بی‌خبری‌های رئیس‌جمهور بنویسیم یا نحوه تعامل عجیب وزرای دولت با رئیس‌جمهور که علاوه بر موارد بالا، در موضوع استعفای ظریف سر سفر بشار اسد یا اذعان برخی وزرای روحانی به اینکه نمی‌توانند از رئیس‌جمهور وقت ملاقات بگیرند هم رخ نمود؟ یا کوتاهی‌های رئیس‌دفتر روحانی که فضای تعاملی را این‌گونه آشفته می‌کرد یا از کل 8 سالی که کشور به همین شکل عجیب‌وغریب اداره می‌شد و ابایی هم از بیانش نداشتند؟ در واقع هر بار روایتی مرتبط با دولت روحانی بیرون می‌آید، سر بسیاری از زخم‌های کهنه گشوده می‌شود!