فعلاً پول برای پژوهش نداریمآنطور که مسئولان ۴ دانشگاه در گفتوگو با «فرهیختگان» مطرح کردهاند، شرایط امسال کشور به ویژه به دلیل جنگ ۱۲ روزه، باعث شده تخصیص بودجه دانشگاهها به صورت کمتر از ۵۰ درصد باشد.
نگرانی مدیران دانشگاههای دولتی از وضعیت تخصیص بودجهٔ ۱۴۰۴
زهرا رمضانیبودجه دانشگاهها را باید یکی از معضلات آموزش عالی دانست. دانشگاههایی که عدم همخوانی منابع مالیشان با هزینههایشان، طی سالهای اخیر باعث شده تا متولیان آموزش عالی تلاش کنند سهم بیشتری به آنها از منابع عمومی کشور برسد. به همین دلیل تخصیص بالای 110 درصدی بودجه دانشگاهها در بازه زمانی 1400 تا مردادماه 1403 به دانشگاههای دولتی که تماماً به بودجههای نفتی وابستهاند، باعث شده بود تا آنها بتوانند نفسی راحتی از بابت دخل و خرجشان بکشند. اتفاقی که در سالجاری روند برعکس به خود گرفته است و علیرغم اینکه در قانون بودجه امسال، دانشگاهها به نسبت سال گذشته با افزایش 48 درصدی بودجهشان همراه بوده و در مجموع بیش از 86 هزار میلیارد تومان اعتبار از منابع عمومی به دانشگاهها میرسد، اما دسترسی به منابع مالی برای مراکز آموزش دولتی چندان آسان نیست.
آنطور که مسئولان 4 دانشگاه در گفتوگو با «فرهیختگان» مطرح کردهاند، شرایط امسال کشور به ویژه به دلیل جنگ 12 روزه، باعث شده تخصیص بودجه دانشگاهها به صورت کمتر از 50 درصد باشد. منابعی که تنها کفاف پرداخت حقوق و دستمزد کارمندان و اعضای هیئت علمی را میداد و دانشگاهها برای اینکه بتوانند دیگر هزینهها را تأمین کنند، به سراغ هزینه کردن از درآمدهای اختصاصیشان رفتهاند. البته نمیتوان این مسئله را نادیده گرفت که سهم بالای حقوق از کیک بودجه دانشگاهها تنها به امسال خلاصه نمیشود؛ چراکه روند هزینهکرد حدود 3 درصد از بودجه عمومی در آموزش عالی حکایت از آن دارد که بیش از 90 درصد از اعتبارات مراکز آموزش عالی دولتی به صورت کلی صرف این حوزه میشود.
نکته قابل تأمل اینکه مسئولان دانشگاهی امسال معتقدند برخلاف سالهای قبل، میزان تخصیص بودجه تا پایان امسال بین 85 تا 100 درصد خواهد بود، مسئلهای که نشان میدهد انجام فعالیتهای مرتبط با حوزه رفاهیات و پژوهش در ماههای پایانی سال هم با چالش مواجه خواهند بود. در ادامه صحبتهای رؤسای دانشگاههای صنعتی شریف و تربیت مدرس و مدیران بودجه دانشگاههای شهید چمران اهواز و تبریز درباره وضعیت دخل و خرج امسال دانشگاهها را از نظر میگذرانید.
مخارج دانشگاهها ۶ماهۀ دوم بهمراتب بیشتر خواهد بود
رضا دهقانی، مدیر بودجه و تشکیلات دانشگاه تبریز با بیان اینکه حدود 43 درصد تخصیص بودجه را در 6 ماهه اول امسال داشتیم، گفت: «از آنجایی که امروز اولویت با پرداخت حقوق است، بسته به اینکه هر دانشگاهی چند درصد از بودجهاش را صرف حقوق و دستمزد میکند، میزان تخصیصها هم متفاوت است. به عبارت دیگر فرض کنید که امروز دانشگاهی را داریم که 55 درصد از بودجهاش صرف حقوق میشود و در مقابل هم دانشگاهی هم داریم که 80درصد بودجهاش صرف حقوق میشود، به همین دلیل میزان تخصیصها به هر کدام از این دو دانشگاهها متفاوت است؛ چرا که پرداخت حقوق اجتنابناپذیر است و طبیعتا اول از همه بودجه مربوط به حقوق را به دانشگاهها میدهند.»
وی ادامه داد: «امسال تخصیص بودجه غیرحقوق هم عمدتاً از سوی خزانه برگردانده شده و تا امروز رقم چندانی برای تغذیه، مسائل خدماتی، آموزشی، فرهنگی و پژوهشی به دانشگاه پرداخت نشده است. نکته دیگر اینکه 6 ماه اول میزان درآمد دانشگاهها هم رقم بالایی نیست؛ چراکه عمده دانشجویان شهریههایشان را در مهرماه یعنی شش ماه دوم پرداخت میکنند و به همین دلیل درآمد خود دانشگاه از سوی دانشجویان شهریهپرداز هم ناچیز است؛ ازاینرو عمده دانشگاههای ما در شش ماه اول از حیث بودجه به مشکل برخوردهاند.»
مدیر بودجه و تشکیلات دانشگاه تبریز بیان داشت: «ما حقوق نیروهای شرکتی و برخی دیگر از هزینههای غیرحقوق را از محل درآمدهای اختصاصی پرداخت کردیم. یعنی تلاش کردیم امسال از محل نقدینگی دانشگاه، فعالیتها را انجام داده و بهاصطلاح دانشگاه را سرپا نگه داریم تا ببینیم در ماههای آینده چه اتفاقی رخ میدهد. موضوع مهم اینجاست که علیرغم افزایش بودجه دانشگاهها نسبت به سال گذشته اما با درنظرگرفتن تورم، عمدتاً دانشگاهها دچار کمبود بودجه هستند. البته هنوز مشخص نیست استحقاق هر دانشگاهی در بودجه چقدر است.»
دهقانی ادامه داد: «قطعاً برخی از دانشگاهها را داریم که حتی با تخصیص 110 درصدی بودجهشان نمیتوانند کارشان را جمع کنند اما برخی دیگر اگر 100 درصد بودجه را در اختیارشان قرار دهند، مشکلاتشان حل میشود. البته سازمان برنامه و بودجه هم ملزم نیست که تخصیص بودجه همه دانشگاهها را بیش از 100 برساند. موضوع مهم دیگر اینکه با آغاز سال تحصیلی جدید، هزینه دانشگاهها بالاتر هم میرود و از این ماه به بعد شاهد افزایش هزینهها هستیم و قطعاً همه این هزینهها هم باید پرداخت شود.»
دهقانی خاطرنشان کرد: «ما در تابستان، هزینههای مربوط به خوابگاه و تغذیه را نداشتیم و حتی به بودجه کمتری برای حوزه آموزش و پژوهش هم نیاز بود؛ اما الان هزینههای متغیر دانشگاهها بار مالی جدی برای دانشگاهها محسوب میشوند. در مجموع همه سالها اینطور بوده که وضعیت برای 6 ماه دوم متفاوت از6 ماه اول است و امسال با توجه به شرایط جنگ، قطعاً هزینهها قابل مقایسه با 6 ماه اول نخواهد بود.»
گفتگوهای مرتبط را در روزنامه فرهیختگان بخوانید:
مسعود آقامحمدتجریشی سرپرست دانشگاه صنعتی شریف: بودجهٔ پژوهشی تخصیص پیدا نکرد
سیدمهدی ابطحی رئیس دانشگاه صنعتی اصفهان: 43 درصد از اعتبارات 6 ماهه تخصیص پیدا کرد
یوسف حجت رئیس دانشگاه تربیتمدرس: برخی کارهای زیربنایی بهخاطر بودجه متوقف شد
مطالب پیشنهادی
.gif?v=0)
