«فرهیختگان» گزارش میدهدیکی از محورهای اصلی سیاست رژیم صهیونیستی در قبال جمهوری آذربایجان، ایجاد و گسترش تشکیلات لابی یهودی است. این لابیها علاوه بر سازماندهی جامعه یهودیان ساکن آذربایجان، بهدنبال تقویت نفوذ سیاسی، فرهنگی و اقتصادی اسرائیل در این کشور و منطقه قفقازند.
اجلاس خاخامها در باکو؛ فرش قرمز زیر پای تندروها
علی ملکیصدها خاخام اروپایی از سراسر قاره اروپا در فصل پاییز در جمهوری آذربایجان گردهم میآیند تا درباره گسترش «پیمان ابراهیم» گفتوگو کنند. این نخستین نشست ازایندست در یک کشور مسلمان خواهد بود. منابع اسرائیلی نوشتهاند این گردهمایی در کشور «شیعه سکولار» آذربایجان برگزار میشود. آنها بدون آنکه هفتادوهفتمین سالگرد عمر جعلی رژیم صهیونیستی را به یاد آورند، نوشتهاند که روابط اسرائیل و آذربایجان از «پیوندهای تاریخی چندصدساله» میان «دو ملت» به یک شراکت راهبردی بیسابقه در بحبوحه آشفتگیهای منطقهای تبدیل شده است.
سندیکای اخبار یهودیان نوشته این کنفرانس «به دعوت دولت آذربایجان» برگزار شود. این گردهمایی به مناسبت هفتادمین سال تأسیس این سازمان، به بررسی چالشها و فرصتهای مهم معاصر خواهد پرداخت؛ از جمله گسترش پیمان ابراهیم به سمت عضویت آذربایجان، همچنین ترویج آزادی مذهب و مبارزه با یهودستیزی روبهافزایش در اروپا.
الهام علیاف احتمالاً در این نشست سهروزه سخنرانی خواهد داشت. این سازمان که اصلیترین ائتلاف خاخامهای ارتدوکس در اروپا به شمار میآید، بیش از ۷۰۰ رهبر مذهبی از جوامع مختلف اروپایی را گردهم آورده است. این نهاد در سال ۱۹۵۶ بنیانگذاری شد و مأموریت آن «دفاع از حقوق یهودیان در اروپا» است. مسائل مربوط به «آزادی مذهبی» و «وضعیت جوامع یهودی» محور اصلی کنفرانس خواهد بود. خاخام پینحاس گلدشمیت، رئیس کنفرانس خاخامهای اروپایی، سهشنبه به JNS گفت: «زندگی یهودی در آذربایجان تاریخی، آشکار و پرجنبوجوش است و به دوران تبعید بابلی و امپراتوری پارس بازمیگردد. سفر ما فرصتی بینظیر برای دیدار با جامعه یهودیان آذربایجان و گفتوگو با دولت این کشور است که بهطور گسترده بهعنوان دولتی سکولار، بردبار و فراگیر شناخته میشود.
تلاش ترامپ برای پیوند باکو به پیمان ابراهیم
در اسفندماه ۱۴۰۳ (مارس ۲۰۲۵)، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ طی سفری ناگهانی به باکو، با الهام علیاف دیدار کرد. علاوه بر این، لایتاستون، یکی از مشاوران ویتکاف، در اواخر بهار همان سال، جلسهای دوجانبه با علیاف ترتیب داد تا درباره گسترش پیمان ابراهیم به آذربایجان و فراتر از آن گفتوگو کنند. ماجرا از آذربایجان فراتر رفت و در حاشیه این رایزنیها، مقامات آذربایجانی با همتایان خود در کشورهای آسیای مرکزی، از جمله قزاقستان، ارتباط برقرار کردند تا سطح تمایل آنها را برای ورود به یک ساختار دیپلماتیک بزرگتر بر پایه پیمان ابراهیم بسنجند.
لابیهای صهیونیستی در آذربایجان
یکی از محورهای اصلی سیاست رژیم صهیونیستی در قبال جمهوری آذربایجان، ایجاد و گسترش تشکیلات لابی یهودی است. این لابیها علاوه بر سازماندهی جامعه یهودیان ساکن آذربایجان، بهدنبال تقویت نفوذ سیاسی، فرهنگی و اقتصادی اسرائیل در این کشور و منطقه قفقازند. بخشی از اهداف این جریان رسمی و معمولی است، مثل هماهنگی میان آذری - یهودیان ساکن فلسطین اشغالی، ایفای نقش سفارت و نمایندگی رسمی آذربایجان در اسرائیل، ترویج همکاریهای اقتصادی و فرهنگی و تبلیغ چهرهای مثبت از آذربایجان در جامعه صهیونیستی و برعکس.
اما در کنار این اهداف رسمی، ابعاد پنهان لابیها اهمیت بیشتری دارد؛ از جمله تلاش برای جایگزینی هویت قومی- ملی بهجای باورهای شیعی در آذربایجان، ایجاد نسل جدیدی از نخبگان ترک- یهودی برای تصاحب مناصب کلان کشور و طراحی پروژههای فرهنگی و پژوهشی مشترک که بهطور غیرمستقیم موجب نفوذ نرم اسرائیل میشود. همکاریهای نظامی و اقتصادی گسترده با اسرائیل، بستر مناسبی برای رشد این لابیها ایجاد کرده است. در واقع اسرائیل تلاش دارد با استفاده از ظرفیت جمعیت یهودی و ابزارهای فرهنگی مانند جشنوارهها، دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی و اجلاس مذکور جایگاهی پایدار در باکو به دست آورد. بهاینترتیب، لابیهای یهودی در آذربایجان را میتوان حلقهای کلیدی از راهبرد اسرائیل برای مهار مسلمانان در قفقاز و تثبیت جایگاه رژیم صهیونی در مجاورت ایران دانست.
مطالب پیشنهادی
.gif?v=0)
