پشت‌پردۀ ورود پهپادهای روسیه به لهستان

سید مهدی طالبیپژوهشگر حوزه بین‌الملل

ورود تعدادی پهپاد به داخل خاک لهستان به عنوان عضوی از ناتو در صبح امروز (۱۹ شهریور ۱۴۰۴)، جنجال‌ساز شده است. این پهپادها از خاک بلاروس وارد لهستان شده‌اند، اما مبدا پرتاب آن‌ها نامشخص است.
درباره مبدا پرتاب و اهداف این اقدام دو دیدگاه وجود دارد؛ طبق دیدگاه نخست روسیه برای به چالش کشیدن اروپا آن را انجام داده و بر اساس دیدگاه دوم، اوکراین به طور مستقیم از داخل خاک خود یا توسط عواملش در خاک روسیه این اتفاق را رقم زده است؛ چه اینکه طی ماه‌های گذشته عوامل وابسته به اوکراین با به پرواز درآوردن ریزپرنده‌ها در خاک روسیه دسترسی و آزادی عمل خود در خاک دشمن را نشان دادند.

نکات

1. پهپادهای نفوذ کرده به حریم هوایی لهستان هدف عملیاتی برای اصابت دقیق نداشته و صرفا برای ایجاد رعب استفاده شدند. 

۲. احتمال می‌رود در شرایطی که غرب درحال تزریق دارایی‌های پدافندی خود به اوکراین است، روس‌ها با ایجاد تهدید برای دیگر مناطق برای شکستن تمرکز مزبور، مانع از تقویت بیش‌ازپیش پدافند اوکراین شوند.
در چنین شرایطی کشوری مانند آلمان که همسایه لهستان بوده و حتی گفته شد تعدادی از پهپاد‌ها راهی این کشور بوده‌اند، به جای خرید پاتریوت برای اوکراین و ارسال سامانه‌های پدافند کوتاه‌برد برای آن‌ها، مجبور می ‌شود این تجهیزات را برای خود نگاه دارد.

۳. علی‌رغم تقویت توان نظامی دولت‌های اروپایی به ویژه در شرق این قاره، به شمول اوکراین و لهستان، و همچنین رژیم صهیونی در غرب آسیا، تمام آن‌ها اخیرا با امواج پهپادی کوچک و بزرگ بارها به چالش کشیده شدند.

۴. طی ماه‌های گذشته وقوع درگیری کوتاه‌مدت میان هند و پاکستان، ایران و رژیم صهیونی، تایلند و کامبوج و همچنین هدف‌گیری مواضع ترکیه در سوریه و عملیات در خاک قطر و تونس و حالا نقض حریم هوایی لهستان حکایت از گسترش همه‌جانبه درگیری‌های نظامی در جهان دارد.

۵. اروپا به طور همزمان حمله رژیم‌صهیونی به قطر و روسیه به لهستان را محکوم کرد. نادیده گرفتن شدن مواضع قاره سبز توسط طرف‌های متعدد درگیر، حائز اهمیت است. در این وضعیت آن‌ها به دنبال تمرکز و برجسته‌سازی ابزار اسنپ‌بک برای حفظ خود در موقعیتی جهانی هستند.

۶. غرب با کمک‌های جدید خود تحولی در قدرت تهاجمی اوکراین ایجاد کرده است. قرارداد ۸۵۰ میلیون دلاری برای خرید حدود ۳۲۰۰ موشک کروز آمریکایی با برد ۴۰۰ کیلومتر برای اوکراین، رونمایی از موشک هارپون ۱۰۰۰ کیلومتری و موشک کروز دیگری با برد ۳۰۰۰ کیلومتر که در داخل اوکراین تولید گی شوند نشان داد غرب درحال تبدیل اوکراین به یک سکوی پرتاب آتش دوربرد و پرحجم است.
خاک روسیه تا پیش از این نیز شاهد حملات پهپادی به شهرها، تاسیسات نظامی و اقتصادی مانند پالایشگاه های نفت بود. به نظر می رسد مسکو برای برقراری موازنه و ایجاد سطحی از بازدارندگی به دنبال ایجاد تهدید هوایی مستقیم علیه اروپاست.
با اینحال رهاسازی دوره‌ای تعدادی پهپاد به سمت کشورهای عضو ناتو، بدون اهداف عملیاتی و استفاده از بهانه‌هایی مانند مشکلات ناوبری یا متهم کردن اوکراین به توطئه، قادر به تامین منافع روس‌ها نیست.
احتمالا تحول رخ داده در لهستان یک روند اصلی نیست، بلکه هشدار معتبر مسکو است؛ به این صورت که درصورت وقوع حملات اثرگذار هوایی در خاک روسیه، اهدافی عملیاتی برای حملات پهپادی علیه کشورهای ناتو تعریف خواهد شد.