جزئیات قرارداد ۴۵ میلیون دلاری گوگل با نتانیاهو

علی ملکیخبرنگار

نتانیاهو در برابر فشار افکار عمومی جهانی مستأصل شده و به پرداخت مبالغ هنگفت به شرکت‌های فناوری روی آورده است. منابع خبری فاش کرده‌اند اخیراً شرکت گوگل قرارداد «۴۵ میلیون دلاری» با دفتر نخست‌وزیری اسرائیل امضا کرده است. هدف این قرارداد اجرای کارزار تبلیغاتی گسترده برای سرپوش گذاشتن بر شدت بحران انسانی در غزه و ترویج روایت‌های مورد نظر صهیونیسم است. این قرارداد که به طور خاص با پلتفرم‌های یوتیوب و Display & Video 360 گوگل منعقد شده، نه‌تنها نمونه‌ای از همکاری نزدیک شرکت‌های فناوری با دولت‌ها برای پیشبرد اهداف سیاسی است، بلکه نشان‌دهنده دو واقعیت مهم است: 
اول، وخامت جایگاه رسانه‌ای اسرائیل در سطح جهانی که آن را به صرف هزینه‌های کلان برای سانسور و تحریف واقعیت واداشته است. دوم، بی‌طرفی غول‌های فناوری که به نظر می‌رسد برای هر خدمتی قیمتی دارند، حتی اگر این خدمت به معنای حمایت از سیاست‌هایی باشد که به نقض حقوق بشر و جنایت جنگی منجر می‌شود. 
با این حال انتشار جزئیات این قرارداد با واکنش شورای روابط آمریکایی- اسلامی روبه‌رو شد. این شورا آن را همراهی با جنایات جنگی دانست و خواستار لغو فوری کمپین تبلیغاتی شد. 

تقلا برای مدیریت تصویر جهانی

قرارداد ۴۵ میلیون دلاری گوگل با دفتر نتانیاهو در میانه یکی از بحرانی‌ترین دوره‌های روابط عمومی کابینه رژیم امضا شد. اسرائیل از ماه‌ها قبل تصمیم به مسدود کردن کامل ورود غذا، دارو، سوخت و سایر کمک‌های بشردوستانه به غزه گرفت و واکنش‌های جهانی گسترده‌ای را برانگیخت و نهاد‌های رسمی بین‌المللی هم نسبت به آن اعتراض کردند. سازمان ملل متحد مثل همیشه با سکوت به ادامه جنایت‌ها در غزه کمک کرد اما نهایتاً با فشار افکار عمومی ناچار شد به طور رسمی وجود قحطی عمدی در استان غزه را اعلام کند و گزارش داد این بحران «کاملاً ساخته دست بشر» است و می‌توان آن را متوقف کرد. طبق گزارش وزارت بهداشت غزه، تا آن زمان دست‌کم ۳۶۷ فلسطینی، از جمله ۱۳۱ کودک، بر اثر گرسنگی و سوءتغذیه جان باخته بودند. این آمار همراه با گزارش‌های سازمان‌های حقوق بشر که شواهد جنایات جنگی اسرائیل را جمع‌آوری می‌کند، چهره واقعی اسرائیل را در افکار عمومی جهانی ترسیم کرد.

در پاسخ به این وضعیت، دفتر تبلیغات دولتی اسرائیل (لاپام) یک کارزار تبلیغاتی گسترده را آغاز کرد که مشخصاً با عنوان «هاسبارا» به معنای روابط عمومی با رنگ و بوی پروپاگاندا شناخته شده است. این کارزار با هدف انکار قحطی در غزه و کمرنگ جلوه دادن بحران انسانی طراحی شد. یکی از نمونه‌های بارز آن ویدئویی تبلیغاتی در یوتیوب بود که توسط وزارت خارجه اسرائیل منتشر شد و ادعا می‌کرد: «در غزه غذا هست. هر ادعای دیگری دروغ است.» این ویدئو که بیش از ۶ میلیون بازدید داشت، بخشی از کمپین ۴۵ میلیون دلاری بود که از طریق پلتفرم‌های گوگل مدیریت می‌شد. 
این قرارداد نشان‌دهنده تلاشی سیستماتیک از سوی اسرائیل برای بازسازی روایت خود در برابر انتقادات جهانی است. اظهارات مقامات اسرائیلی، از جمله موشه تور-پاز، رئیس کمیته امور خارجه کنست، و آویخای ادرعی، سخنگوی ارتش اسرائیل، در جلسه‌ای در مارس ۲۰۲۵، نشان می‌دهد این رژیم به شدت نگران پیامد‌های رسانه‌ای اقدامات خود در غزه است. ادرعی در این جلسه اطمینان داد کارزار‌های دیجیتالی برای «توضیح نبود قحطی در غزه» در حال طراحی است. این اظهارات تأییدی بر این واقعیت است که اسرائیل به دلیل وخامت جایگاهش در رسانه‌های جهانی، به صرف هزینه‌های کلان روی آورده تا افکار عمومی را مدیریت کند. 

وخامت جایگاه رسانه‌ای اسرائیل

قرارداد ۴۵ میلیون دلاری گوگل نشانه‌ای روشن از ضعف جایگاه رسانه‌ای اسرائیل در جهان است. رژیم صهیونیستی که سال‌هاست به دلیل سیاست‌های اشغالگرانه و نقض حقوق بشر در فلسطین مورد انتقاد است، با بحرانی بی‌سابقه در افکار عمومی جهانی مواجه شده است. گزارش‌های سازمان ملل، مانند اظهارات فرانچسکا آلبانیز گزارشگر ویژه این سازمان که گوگل را به سود بردن از «نسل‌کشی در غزه» متهم کرد، فشار‌ها به این شرکت را افزایش داده است.

اسرائیل برای مقابله با این وضعیت، به جای اصلاح سیاست‌های خود، به ابزار‌های پروپاگاندا روی آورده است. هزینه‌های کلان برای تبلیغات در پلتفرم‌های گوگل، X (۳ میلیون دلار)، و Outbrain/Teads (2.1 میلیون دلار) نشان‌دهنده تلاشی مذبوحانه برای سانسور حقیقت و تحریف واقعیت است. این کارزار‌ها نه تنها قحطی در غزه را انکار می‌کنند، بلکه سازمان‌های حقوق بشری مانند «اونروا» را نیز مورد حمله قرار می‌دهند. این رویکرد یادآور استراتژی‌های قدیمی «هاسبارا» است که به جای پاسخگویی به انتقادات، سعی در منحرف کردن توجه عمومی دارد. اما حجم بالای سرمایه‌گذاری در این کارزار‌ها نشان می‌دهد اسرائیل دیگر نمی‌تواند با روش‌های سنتی روابط عمومی، چهره مخدوش خود را ترمیم کند. 

غول‌های پولی

قرارداد ۴۵ میلیون دلاری گوگل با اسرائیل، واقعیت تلخی را درباره کارکرد شرکت‌های فناوری نمایان می‌کند. این شرکت‌ها با وجود ادعا‌های بلندپروازانه درباره ارزش‌های اخلاقی و حقوق بشری در نهایت منافع مالی خود را ارجح می‌دانند. گوگل که سیاست‌هایش از تعهد به استاندارد‌های حقوق بشر سخن می‌گویند، در عمل نشان داده که برایش هر چیزی قیمتی دارد. این شرکت نه تنها با قرارداد «نیمبوس» به ارتش اسرائیل خدمات ارائه می‌دهد، بلکه با پذیرش ۴۵ میلیون دلار برای ترویج پروپاگاندا، به ابزاری برای پیشبرد سیاست‌های سرکوبگرانه تبدیل شده است. این موضوع تنها به گوگل محدود نمی‌شود. آمازون، متا و دیگر غول‌های فناوری نیز در پروژه‌هایی مشابه با اسرائیل همکاری دارند، به عنوان مثال «آمازون» نیز در پروژه نیمبوس شریک است و «متا» متهم به سانسور محتوای حامی فلسطین در پلتفرم‌های خود شده است. این الگو نشان می‌دهد غول‌های فناوری، با وجود تأثیر عظیمشان بر اطلاعات و افکار عمومی، در برابر پیشنهادهای مالی کلان، ارزش‌های ادعایی خود را کنار می‌گذارند. 
اظهارات «سرگی برین»، یکی از بنیان‌گذاران گوگل که سازمان ملل را به دلیل انتقاد از همکاری این شرکت با اسرائیل «یهودستیز» خواند، نشان‌دهنده رویکردی دفاعی و غیرمسئولانه است. این واکنش، به جای پاسخگویی به نگرانی‌های حقوق بشری، تلاشی برای انحراف موضوع و فرار از مسئولیت است. در واقع، گوگل با پذیرش این قرارداد‌ها، نه تنها به اعتبار خود آسیب‌زده، بلکه به ابزاری برای سانسور حقیقت و تقویت روایت‌های غیرانسانی تبدیل شده است. 

گزارش کامل را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.