در اجلاس شانگهای چه گذشت؟

اجلاس ۲ روزه سازمان همکاری شانگهای شامل کشورهای چین، هند، روسیه، پاکستان، ایران، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان و بلاروس است و ۱۶ کشور دیگر به عنوان ناظر یا شریک گفت‌وگو در آن حضور دارند. در این اجلاس روسای جمهور کشورها بر توسعه این سازمان و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای تاکید کردند. در ادامه مهترین سخنرانی های این اجلاس را بخوانید.

متن سخنرانی مسعود پرشکیان، رئیس‌جمهوری ایران را اینجا بخوانید.

رئیس‌جمهور چین خواستار مقابله با ذهنیت جنگ سرد شد

«شی جین‌پینگ» رئیس‌جمهور چین در آغاز بیست‌وپنجمین دوره برگزاری اجلاس سازمان همکاری شانگهای در شهر تیانجین سخنرانی و بر تعهد چین به توسعه این سازمان و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای تاکید کرد.  شی در این سخنرانی گفت: چین آماده همکاری با تمام کشورهای عضو برای پیشبرد توسعه باکیفیت سازمان همکاری شانگهای است.

 او با اشاره به این موضوع که «اقتصاد ترکیبی کشورهای عضو به حدود ۳۰ تریلیون دلار نزدیک شده» اعلام کرد که نفوذ اقتصادی این سازمان در حال افزایش است.

رئیس‌جمهور چین اعلام کرد که پکن با هژمونی و تقابل بلوک‌های سیاسی مخالف است و از ترویج تجارت آزاد حمایت می‌کند. شی جین‌پینگ خواستار تأسیس هرچه سریع‌تر بانک توسعه سازمان همکاری شانگهای و مرکزی برای مقابله با چالش‌های امنیتی این سازمان شد.

او همچنین گفت که سرمایه‌گذاری‌های چین در اقتصاد کشورهای عضو شانگهای از ۳۴ میلیارد دلار فراتر رفته است. شی جین‌پینگ از کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای خواست تا از پتانسیل بازارهای بزرگ خود و مکمل بودن اقتصادی بین آنها بهره‌برداری و مکانیزم‌های تجارت و سرمایه‌گذاری را ساده‌سازی کنند. 

او در ادامه سخنرانی خود از رهبران خواست تا «به عدالت و انصاف پایبند باشند، با ذهنیت جنگ سرد، تقابل گروهی و رفتارهای زورگویانه مخالفت کنند». شی در ادامه اظهار داشت: «وضعیت کنونی بین‌المللی آشوبناک و درهم‌تنیده شده است. وظایف امنیتی و توسعه‌ای پیش روی کشورهای عضو چالش‌برانگیزتر شده‌اند.»

---

پوتین: سازمان شانگهای جایگزین مدل‌های ناکارآمد غربی است 

«ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه روز دوشنبه و در اجلاس سران سازمان همکاری‌های شانگهای در ابتدای سخنرانی خود گفت که «احترام به استقلال کشورها و سایر اصول سازمان ملل همچنان از اصول معتبر و استوار است».

رئیس‌جمهور روسیه با بیان اینکه «سرعت توسعه همکاری‌ها در چارچوب شانگهای چشمگیر است» افزود: تجارت بین کشورهای عضو شانگهای به طور فزاینده‌ای با استفاده از ارزهای ملی انجام می‌شود.

پوتین همچنین گفت که سازمان همکاری شانگهای به طور مداوم نفوذ خود را در حل مسائل بین‌المللی افزایش می‌دهد و «سازمان همکاری شانگهای نیروی قدرتمندی برای ایجاد نظام چندقطبی واقعی جهانی است».

 پوتین در بخش دیگری از سخنرانی خود به موضوع اوکراین اشاره کرد و گفت: روسیه معتقد است هیچ کشوری نباید امنیت خود را به قیمت امنیت کشور دیگر تأمین کند. او با اشاره به نقش ناتو در بحران اوکراین گفت: تلاش‌های غرب برای کشاندن اوکراین به ناتو یکی از دلایل اصلی بحران اوکراین است.

پوتین درباره ریشه بحران اوکراین و یادآوری حوادث یورو میدان، گفت که این بحران نتیجه یک «کودتا در اوکراین» بوده و نه یک «حمله از جانب روسیه». رئیس‌جمهور روسیه افزود که روسیه از تلاش‌های چین، هند و دیگر شرکا برای حل وضعیت اوکراین قدردانی می‌کند.

او تاکید کرد: برای حل پایدار بحران اوکراین، باید ریشه‌های اصلی آن مورد توجه قرار گیرد. پوتین با اشاره به دیدار با «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا در آلاسکا گفت: تفاهم‌های به‌دست‌آمده در اجلاس آلاسکا راه را برای صلح در اوکراین هموار می‌کند.

او قول داد که همکاران خود در سازمان همکاری شانگهای را در مورد نتایج اجلاس با ترامپ در آلاسکا مطلع کند. رئیس‌جمهور روسیه در بخش پایانی سخنرانی خود تصریح کرد: گفت‌وگوها در شانگهای به ایجاد پایه‌های یک سیستم امنیتی جدید در اوراسیا کمک می‌کند تا جایگزین مدل‌های منسوخ اروپامحور و یوروآتلانتیک شود.

وی همچنین گفت: سازمان همکاری شانگهای به عنوان یک «سیستم جدید ثبات و امنیت» جهانی عمل می‌کند و جایگزین مدل‌های قدیمی و ناکارآمد اروپامحور و غربی آتلانتیکی شده است.

---

سران شانگهای حمله رژیم صهیونیستی و آمریکا به ایران را محکوم کردند

در بخشی از بیانیه نشست سران سازمان همکاری شانگهای که امروز دوشنبه در کشور چین برگزار شد، کشورهای عضو قاطعانه حملات نظامی اسرائیل و ایالات متحده آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران در ژوئن 2025 را محکوم کردند.

سران شانگهای بیان کردند که چنین اقدامات تجاوزکارانه‌ای علیه تأسیسات غیرنظامی، از جمله زیرساخت‌های هسته‌ای ـ انرژی، که به کشته شدن غیرنظامیان منجر شد، نقض آشکار اصول و موازین حقوق بین‌الملل و منشور سازمان ملل متحد و تعرض به حاکمیت جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود. این اقدامات به امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی آسیب وارد کرده و پیامدهای جدی برای صلح و ثبات جهانی در پی دارد.

آن‌ها خاطرنشان کردند که ایمنی فیزیکی هسته‌ای و حفاظت از تأسیسات هسته‌ای باید به‌طور دائمی تضمین شود، از جمله در دوران درگیری‌های مسلحانه، با هدف حفاظت از جمعیت و محیط زیست در برابر آسیب. در همین راستا، آن‌ها پایبندی خود را به ابتکارات دیپلماتیک با هدف حل‌وفصل مسالمت‌آمیز مسائل موجود مورد تأکید قرار دادند.

کشورهای عضو بر اهمیت قطعنامه 2231 (2015) شورای امنیت سازمان ملل متحد تأکید کرده و خاطرنشان ساختند که این قطعنامه الزام‌آور است و باید به‌طور کامل و مطابق با مفاد آن اجرا شود و هرگونه تلاش برای تفسیر خودسرانه آن را تضعیف اعتبار شورای امنیت سازمان ملل متحد تلقی می‌کنند.

سران شانگهای خواستار از سرگیری گفت‌وگوی سازنده میان طرف‌های ذی‌ربط شدند و تأکید کردند که لازم است تمرکز بر یافتن راه‌حل‌های مشترک باشد تا از تشدید بیشتر وضعیت جلوگیری گردد.