سامان داروی هشتم؛ نخستین تولیدکننده فاکتور هشت انعقادی نوترکیب در ایران

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، هلدینگ دارویی آستان قدس رضوی، یکی از نهادهای فعال در چرخه نظام تامین سلامت، بهداشت و درمان ایران اسلامی به‌شمار می‌رود. این هلدینگ سازمان اقتصادی رضوی به‌واسطه فعالیت‌های حیاتی و اثرگذار شرکت‌های داروسازی ثامن و سامان داروی هشتم درکشور موردتوجه قرار دارد؛ چنانکه از شرکت داروسازی ثامن به‌عنوان یک کارخانه سرم‌سازی شناخته شده و از شرکت سامان داروی هشتم به‌عنوان تولیدکننده سافاکتو؛ اولین فاکتور هشت انعقادی نوترکیب ساخت ایران نام برده می‌شود. در این مجال به مناسبت پنجم شهریور؛ روز داروسازی به بررسی بخشی از فعالیت‌ها و توانمندی‌های شرکت داروسازی ثامن و همچنین نقش داروسازان در حوزه سلامت کشور می‌پردازیم.

 تولیدکننده محصولات متنوع دارویی

در مسیر بزرگراه آسیایی مشهد، در تقاطع فردوسی، کارخانه شرکت داروسازی ثامن در فضایی سبز قرار گرفته است. این کارخانه در سال 1363 تاسیس شده و در سال 1371 در زمینی به مساحت ده هکتار و با زیربنایی بیش از 38 هزار مترمربع در مشهد به بهره‌برداری رسیده است و درحال حاضر در پرتو بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) در مسیر تامین نیازهای دارویی کشور و صدور آن به بازارهای هدف فعالیت می‌کند. شرکت داروسازی ثامن با پیاده‌سازی اصول GMP، کنترل کیفیت (QC)  و تضمین کیفیت (QA) نهادینه شده و در جهت استقرار آخرین استانداردهای جهانی داروسازی گام برداشته و تکنولوژی برتر دنیا را در زمینه ساخت فرآورده‌های تزریقی به‌کار گرفته است. اگرچه شرکت داروسازی ثامن در آغاز مسیرش با هدف تولید انواع محلول‌های تزریقی و شست‌وشو در اشکال دارویی ویال، بطری و کیسه‌های چندلایه پلی‌الفین در حجم‌های پنج تا پنج هزار میلی‌لیتر تاسیس شد، اما امروزه تولید 73 نوع محصول در 9 دسته دارویی دردستور کار این شرکت قرار دارد.

بدین‌ترتیب این شرکت داروسازی علاوه‌بر تولید 40 نوع محصول در دسته سرم‌های الکترولیت و قندی، محصولات متنوعی را در دسته‌های دیالیز صفاقی، همودیالیز، آنتی‌بیوتیک‌های تزریقی، فرآورده‌های بیوتکنولوژی، مسکن و بی‌حس‌کننده، جایگزین‌شونده‌های پلاسمای خون، دیورتیک‌ها و همچنین شست‌وشو و رقیق‌کننده‌ها تولید می‌کند. همچنین از آنجایی که شرکت حرکت پرشتابی را به سوی فرهنگ‌سازی اصول مدیریت کیفیت (QM) آغاز کرده بود، توانست در سال 1389 اقدام به اخذ مجوز تاسیس لابراتوار اکردیته کند. این شرکت به‌منظور ورود به بازارهای بین‌المللی دارو و ارتقای نظام مدیریت کیفیت، استانداردهای جهانی IQ. net، Pharma GMP و ISO 9001:2008 را نیز از شرکت‌های DQS آلمان و لویدز ریجستر انگلستان دریافت کرده است.

 تبلور تلاش در عرصه‌های مختلف

شرکت داروسازی ثامن، تنها تولیدکننده محلول‌های دارویی تزریقی در کیسه‌های چندلایه غیر PVC در ایران است. بسته‌بندی این محلول‌ها در کیسه‌های پلاستیکی چندلایه مزایای بسیاری دارد. به‌طور مثال، لایه‌های چندگانه طوری طراحی شده‌ است که ظرف کاملا شفاف بوده و هرگونه ذره خارجی داخل محلول نیز قابل رویت باشد. از طرف دیگر، این شرکت تنها تولیدکننده انحصاری محلول‌های دیالیز صفاقی کشور و ارائه‌دهنده خدمات مراقبت‌های ویژه این فرآورده به بیماران کلیوی (ESRD)  در ایران نیز محسوب می‌شود. در این راستا، دفتر ارتباط با بیمار در ابتدای سال جاری در این شرکت گشوده شد تا ارتباط نزدیک‌تری بین بیماران کلیوی تحت‌پوشش خدمات مراقبتی دیالیز صفاقی و شرکت شکل گیرد. درحال حاضر نیز روزبه‌روز بر تعداد این بیماران شرکت افزوده می‌شود، زیرا دیالیز صفاقی مزایای خاصی نسبت به دیالیز خونی(همودیالیز) دارد. از جمله این مزایا می‌توان به قابلیت دیالیز در مکان‌های مختلف به علت قابل حمل بودن تجهیزات و کنترل بیشتر بیمار بر زندگی شخصی‌اش اشاره کرد. شرکت داروسازی ثامن درکنار این خدمات منحصربه‌فرد درحوزه انتقال کسب‌وکار به کشورهای منطقه نیز پیشگام بوده است. به عبارتی کنار صادرات محصولات خود به کشورهای افغانستان، تاجیکستان، سوریه، عراق و برخی کشورهای آفریقایی، رویکرد فراسرزمینی را هم به دستور حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی، تولیت آستان قدس رضوی باجدیت موردتوجه قرار داده است. بدین‌منظور با سرمایه‌گذاران عراقی توافقنامه‌هایی امضا کرده و با طرفین خود در افغانستان و تاجیکستان نیز وارد مذاکره شده است. در رویکرد فراسرزمینی، فناوری، تکنولوژی، دانش و مدیریت تولید محصولات به کشورهای دیگر صادر می‌شود که امتیازات بیشتری برای شرکت‌های تولیدی نسبت به صادرات محصولات‌شان دارد. همچنین شرکت داروسازی ثامن درحال برنامه‌ریزی برای ورود به مسیر تولید محصولات داروخانه‌ای است. مطالعه برای تولید 80 نوع محصول دارویی جدید برای بیماری‌های سخت‌درمان هم همچنان دردستور کار محققان و متخصصان این شرکت قرار دارد.

 سلامت مردم؛ اولویت نخست کاری

بی‌شک فعالیت در شرکت‌های داروسازی باتوجه به اهمیت دارو در سلامتی مردم، حساسیت‌های خاصی دارد که باید توسط پرسنل این شرکت‌ها موردتوجه قرار گیرد. دکتر مژگان فتاحی؛ مدیر تضمین کیفیت شرکت داروسازی ثامن با سابقه 25 سال فعالیت در این شرکت، ابراز می‌کند: «کارخانه‌های تولید دارو در اصطلاح رگولاتور‌محور است به‌عبارتی به‌عنوان بخشی از حلقه درمان کشور باید پاسخگوی وزارت بهداشت، درمان‌وآموزش پزشکی باشند. بنابراین تمامی پرسنل آنها حتی در پایین‌ترین پست می‌دانند کوچک‌ترین خطایی ممکن است سلامتی و جان مردم را به خطر بیندازد. از این‌رو پرسنل این کارخانه‌ها با تعهد و مسئولیت بیشتری نسبت به واحدهای تولیدی دیگر فعالیت می‌کنند. کارکنان شرکت داروسازی ثامن نیز اهمیت شغل خود را می‌دانند. آنان با کادر پزشکی کشور در ارتباط هستند و مسئولیت تامین بخشی از سلامت جامعه را برعهده دارند.» داروسازان فعال و نمونه شرکت‌های داروسازی می‌دانند همیشه بین منافع مالی شرکت و سلامتی مردم، اولویت با سلامتی مردم جامعه است، بنابراین باید به سوگند و تعهدات کاری خود وفادار و پایبند باشند. بی‌تردید این امر نقش مهمی در موفقیت‌های یک شرکت داروسازی مانند شرکت داروسازی ثامن دارد. این شرکت به‌عنوان «واحد نمونه استان خراسان رضوی» در سال  1396 معرفی شد و در هفته کار و کارگر سال جاری در بیست و نهمین جشنواره «امتنان» در مشهد مورد تقدیر قرار گرفت.

دکتر فتاحی درباره عوامل اثرگذار در موفقیت‌های سال‌های اخیر شرکت داروسازی ثامن می‌گوید: «این شرکت دارای امکانات و تجهیزات پیشرفته‌ای درحوزه تولید دارو در شرق کشور است و نقش حیاتی در زنجیره تامین داروی کشور دارد. اما درکنار زیرساخت‌های عالی و تولید محصولات خاص، از مدیریت قوی و باتجربه‌ای برخوردار است که توانسته به حسن شهرت این شرکت بیفزاید. بنابراین مجموع این عوامل موجب رشد و پیشرفت‌های کنونی شرکت شده است». او می‌افزاید: «تمامی پرسنل این شرکت اول خدا و سپس امام رضا(ع) را ناظر بر عملکرد خود می‌دانند. بی‌تردید وابستگی این شرکت به بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) برکات بسیاری را شامل حال این شرکت و کارکنان آن کرده است.»

 درخشش صنعت داروسازی ایران در منطقه

داروسازانی که در کارخانه‌های داروسازی مشغول به‌کار هستند، در حلقه درمان و سلامت کشور، جلوتر از داروسازان داروخانه‌ها قرار دارند. مشتری آنان، داروخانه‌ها و مراکز درمانی است و با پزشکان و داروسازان در ارتباط مستقیم هستند. در واقع آنان با فرمول شیمیایی و تجهیزات صنعتی سروکار دارند و یک داروساز داروخانه با اثر بالینی دارو و مردم در ارتباط است.

مدیر تضمین کیفیت شرکت داروسازی ثامن به‌عنوان یکی از فارغ‌التحصیلان رشته داروسازی درباره دغدغه‌های داروسازان کشور ‌گفت: «داروسازان همچون فارغ‌التحصیلان دیگر رشته‌ها پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی به دنبال جایگاه شغلی مناسب خود هستند. در بیشتر کشورهای جهان، 70 درصد داروسازان برای ورود به حوزه صنعت تربیت می‌شوند و صنعت داروسازی توسط این افراد اداره می‌شود. در ایران، این مساله اهمیت چندانی ندارد و داروسازان دغدغه قرارگیری در جایگاه مناسب خود را دارند. از سویی دیگر، یک داروساز همیشه در تلاش است با تکنولوژی‌های روز دنیا ارتباط مناسبی برقرار کند و بتواند با ارتقای سطح دانش خود همگام با پیشرفت‌های جهانی حوزه دارو، به وسعت حلقه درمان کشورش کمک کند. ایران اسلامی از جمله کشورهای فعال منطقه درحوزه تولید دارو به شمار می‌رود.»

دکتر فتاحی تصریح ‌کرد: «داروسازی ایران در منطقه بسیار قوی است به‌طوری که کشورهای همسایه به دنبال انتقال تکنولوژی از ایران هستند. در بُعد جهانی نیز شرکت‌های داروسازی کشور زیرساخت‌های خوبی از نظر دانش و تکنولوژی دارند و فقط باید در زمینه ارتقای سطح استانداردسازی و مدیریت دارو تلاش کنند تا به سطح استانداردهای جهانی برسند و فاصله موجود با برخی کشورهای دنیا را از بین ببرند.»