چین چگونه صنایع‌اش را قدرتمند می‌کند؟

ندا اظهریخبرنگار

چین در حال تبدیل آزمایشگاه‌های علمی خود به سکوهای پرتاب برای صنایع جدید است و منطقه «هفی»، مرکز استان «آنهویی» در چین، طرحی برای چگونگی ساخت اکوسیستم‌های فناوری عمیق برای تأثیر فوری تجاری ارائه می‌دهد. این شهر کوچک از همجوشی هسته‌ای گرفته تا ارتباطات کوانتومی، به الگویی برای چگونگی تبدیل سریع پژوهش‌های پیشرو به اکوسیستم‌های تجاری تبدیل شده است. طبق گزارش‌های جدید، مدلی که دولت چین در منطقه هفی در پیش گرفته، هماهنگی دولت، علوم پایه، سیاست صنعتی و فوریت تجاری را برای تسریع شکل‌گیری کسب‌وکار در بخش‌های مؤثر در آینده ترکیب می‌کند. 

پیش به‌سوی تجاری‌سازی کوانتوم

بخش عمده‌ای از پژوهش‌های کوانتومی چین از دانشگاه علم‌وفناوری چین (USTC)واقع در هفی سرچشمه می‌گیرد. مقامات محلی باتکیه‌بر این تحقیقات، مجموعه‌ای متراکم از کسب‌وکارهای متمرکز بر کوانتوم و درواقع، یک اکوسیستم کاربردی پررونق را در امتداد منطقه‌ای پرورش داده‌اند که به‌عنوان «گذرگاه کوانتومی» شناخته می‌شود. این گذرگاه، ده‌ها شرکت فناوری را برای تجاری‌سازی فناوری‌های کوانتومی، از جمله محاسبات کوانتومی، اندازه‌گیری و ارتباطات جذب کرده است.
گروه کوانتومی تلکام چین که در مجاورت این گذرگاه قرار دارد، طیف گسترده‌ای از سناریوها را برای محصولات کوانتومی خود، از تشخیص زلزله با استفاده از سنجش کوانتومی گرفته تا تماس‌های تلفنی ضداستراق‌سمع که از سوی ارتباطات کوانتومی ارائه می‌شوند، به نمایش می‌گذارد. به گزارش thequantuminsider، آزمایشگاه‌های کوانتومی چین در آستانه یافتن راه‌هایی هستند تا به این واسطه بتوانند به شرکت‌های کوانتومی تبدیل شوند و اغلب برای فناوری‌های جدیدی که دانشمندان این کشور تولید می‌کنند، کاربردهای تجاری پیدا می‌کنند، از جمله برجسته‌ترین آن‌ها می‌توان به گروه کوانتومی «چاینا تلکام» اشاره کرد که تماس‌های تلفنی و خدمات پیام‌رسانی رمزگذاری شده کوانتومی ارائه می‌دهد.
رئیس هیئت‌مدیره این گروه اظهار کرده این شرکت در حال حاضر 6 میلیون کاربرد دارد که بسیاری از آن‌ها را تاجرانی تشکیل می‌دهند که نگران جاسوسی تجاری هستند. متقاضیان به‌سادگی می‌توانند برای دریافت سیم‌کارت با خدمات کوانتومی درخواست دهند تا از تلفن خود در برابر استراق سمع محافظت کنند. ارتباطات کوانتومی از فیزیک مکانیک کوانتومی برای تشخیص دستکاری استفاده می‌کند. هرگونه رهگیری سیگنال، داده‌ها را از بین برده و به کاربر هشدار می‌دهد.
با افزایش آگاهی عمومی از حریم خصوصی دیجیتال، انتظار می‌رود تعداد کاربران به ده‌ها میلیون نفر برسد. درواقع ارتباطات کوانتومی، انتقال داده تقریباً غیرقابل‌هک شدن را ارائه می‌دهد و هرگونه تلاشی برای رهگیری یا شنود اطلاعات کوانتومی باعث فروپاشی و شناسایی آن‌ها می‌شود، ازاین‌رو بسیار امنیتی و قابل‌اعتماد است و می‌تواند در دنیای امروز که کاربران به‌شدت در معرض انواع حملات سایبری هستند، بسیار کاربردی و مفید باشد. با افزایش آگاهی عمومی از حفاظت از حریم خصوصی، پیش‌بینی می‌شود پایگاه کاربران ارتباطات کوانتومی در آینده به حدود ده‌ها میلیون نفر برسد. 

از آزمایشگاه تا ایستگاه مترو

پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه فناوری رخ‌داده اما ظهور یک صنعت پررونق پیرامون این مراکز آزمایشی نیز به همان اندازه قابل‌توجه است. اگرچه ممکن است یک یا دو دهه دیگر طول بکشد تا همجوشی تجاری به واقعیت تبدیل شود اما رشد این حوزه تا به امروز قابل‌توجه بوده است و می‌توان به آینده آن امیدوار بود. در برخی موارد، فناوری‌های مرتبط با همجوشی حاصل فعالیت‌هایی هستند که در فضاهای آزمایشگاهی انجام شده و از دل آن‌ها بیرون آمده‌اند.
مهندسان با استفاده از یک فناوری جانبی همجوشی، تجهیزات بررسی امنیتی را طراحی کرده‌اند. یکی از این نمونه‌ها، نوع جدیدی از اسکنر امنیتی است که از فیزیک پلاسما مشتق شده و در حال حاضر در سیستم خطوط متروی منطقه هفی مستقر شده است. یکی دیگر از نمونه‌های تولیدشده، دستگاه پروتون‌تراپی برای درمان سرطان است که به‌زودی وارد فاز آزمایش‌های بالینی می‌شود.
با حمایت از تولیدکنندگان محلی برای تمرکز در ایجاد یک زنجیره تأمین پیرامون این فناوری‌ها، این شهر، شرکت‌های خود را در موقعیتی قرار می‌دهد که در صورت عملیاتی‌شدن همجوشی یا تجاری‌سازی این فناوری، بر این حوزه تسلط داشته باشند و بتوانند با سرعت در زمینه توسعه این فناوری قدم بردارند.  رئیس شرکت فناوری «فیوژن» معتقد است چین پیش‌تر به ابررساناهای وارداتی متکی بود. اکنون شرکت‌های داخلی موفق شده‌اند تولید را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهند. چنانچه انرژی همجوشی محقق شود، این صنعت به یک صنعت غول‌پیکر تبدیل خواهد شد. 

موفقیت مدل هفی چگونه رقم می‌خورد؟ 

محققان و مقامات شرکت‌های چینی، موفقیت خود را مدیون همکاری تنگاتنگ و حضور دولت می‌دانند که در این مسیر پاسخگو بوده و حمایت‌های لازم را انجام داده است. رهبر نوآوری‌های علمی و فناوری گروه کوانتوم «تلکام» چین بر این باور است که معمولاً چند دهه زمان لازم است تا علوم پایه مانند فناوری کوانتومی وارد بازار شوند و جای خود را باز کنند بنابراین ایجاد شرایطی که بتواند به بازاریابی به‌موقع و تسهیل این فرایند توسط دولت کمک کند، اهمیت بالایی دارد.
دولت در منطقه هفی، ساختارهایی را ایجاد کرده که به بالارفتن سرعت این فرایندها کمک می‌کند. این شهر یک دفتر اختصاصی برای کمک به تبدیل اکتشافات آزمایشگاهی به صنایع راه‌اندازی کرده است. این رویکرد منعکس‌کننده یک سیاست کلی گسترده است. دولت مرکزی چین خواستار ایجاد مکانیسم‌های سرمایه‌گذاری در صنایع آینده، از جمله فناوری‌های کوانتومی، تولید زیستی، هوش مصنوعی و اینترنت 6G شده است. این امر باعث واکنش سریع بازار برای تبدیل پژوهش‌های آزمایشگاهی به فناوری‌های عملیاتی با تأثیر بر بازار شده است. این تأکید برای کاهش شکاف بین علوم پایه و کاربردهای صنعتی طراحی شده که مدت‌هاست نقطه‌ضعفی در مسیر تولید نوآوری در چین محسوب می‌شد. 

اهمیت هماهنگی بین مؤسسات پژوهشی و دولت‌های محلی

به همان اندازه‌ای که استفاده از تجربیات به دست آمده در منطقه هفی برای پیشبرد فناوری‌های جدید در چین حائز اهمیت است، ایجاد هماهنگی بین مؤسسات پژوهشی و تحقیقاتی با دولت‌های محلی پاسخگو نیز اهمیت ویژه‌ای دارد.
در هفی، محققان ارتباط مستقیمی با مقامات شهری دارند که این امر می‌تواند چراغ سبز را برای گسترش انجام آزمایش‌ها نشان دهد و تلاش‌ها را در راستای تسریع فرایند تجاری‌سازی، هماهنگ کند. این امر، زمان تأخیر بین کشف و گسترش آزمایش‌ها را کاهش می‌دهد و فرایند‌های تجاری‌سازی سنتی، ممکن است دهه‌ها به طول انجامد.
همچنین، هماهنگی تنگاتنگ ذی‌نفعان نیز باید مورد توجه قرار گیرد. دولت‌های ملی و محلی، کارآفرینان و تحقیقات پایه، همگی نقش‌های مشخصی دارند. هفی با هماهنگ کردن تحقیقات، سیاست‌ها و انگیزه‌های بازار، مسیر طولانی علوم پایه را به بستری برای پیشبرد نوآوری در کوتاه‌مدت تبدیل کرده است.

اکتشافات عمیق فضایی در دل هفی

با توجه به ظرفیت‌هایی که در منطقه هفی نهفته است، فعالیت‌های علمی و فناورانه تنها محدود به این موارد نیست، بلکه به تازگی، یک انجمن بین‌المللی اکتشافات فضایی عمیق (IDSEA) راه‌اندازی شده است که به عنوان یک سازمان دانشگاهی بین‌المللی، به اکتشافات فضایی عمیق می‌پردازد. به عبارتی، آغاز به کار این انجمن، می‌تواند گام مهمی در همکاری‌های بین‌المللی چین و نقطه‌عطفی بزرگ در نوآوری‌های فضایی جهانی باشد. این طرح، اهمیت گسترده‌ای برای بسیج قدرت جهانی، پیشبرد پیشرفت علمی، ترویج یادگیری متقابل بین تمدن‌ها و ایجاد جامعه‌ای با آینده مشترک برای بشریت در فضای بیرونی دارد.

گزارش کامل را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.