جزئیات تغییر نظامی که ترامپ در ایران می‌خواهد

سید مهدی طالبیپژوهشگر حوزه بین‌الملل

ترامپ در داخل آمریکا جنبشی را راهبری می‌کند که شعارش «عظمت را دوباره به آمریکا بازگردانیم» (Make America Great Again) است. این جنبش به اختصار «ماگا»  (MAGA) نامیده می‌شود. این جنبش اصلی‌ترین، بزرگ‌ترین و منشأ «راست‌گرایی افراطی» در غرب و جهان است. 
این جنبش با جریانات راست‌های افراطی مانند دولت «ویکتور اوربان» نخست‌وزیر مجارستان، «رابرت میلی» رئیس‌جمهور آرژانتین و احزابی مانند «آلترناتیوی برای آلمان» نزدیکی دارد. 
ترامپ در دولت اول خود با اعزام «استیون بنن» مشاور خود و یکی از اعضای برجسته جنبش ماگا به اروپا تلاش کرد به احزاب راست افراطی اروپا برای تقویت نقششان در سیاست دولت‌های اروپایی کمک کند. در دولت دوم او این اقدام توسط «دی ونس» معاونش و «ایلان ماسک» مشاور سابق او پیگیری می‌شد. 
ماسک و دی. ونس به اندازه‌ای بی محابا در این پروژه گام برداشتند که در اوایل تشکیل دولت ترامپ، آشکارا و به شکلی رادیکال دولت آلمان را تحت فشار قرار دادند. 
حالا ترامپ می‌گوید باید با الهام‌گیری از جنبش داخلی آمریکا، جنبش «عظمت را دوباره به ایران بازگردانیم» (Make Iran Great Again) را ایجاد کنیم. جنبشی که به اختصار «میگا» (MIGA) نامیده است. 

تفکرات ترامپ و تیمش

اینکه ترامپ، حلقه نزدیک به او و طرفدارانش چگونه فکر می‌کنند، نشان می‌دهد او چگونه درباره ایران فکر می‌کند.

1- تفکرات آخرالزمانی
مهم‌ترین بخش طرفدار ترامپ در آمریکا مسیحیان انجیلی مشهور به «اوانجلیست‌ها» هستند که به صهیونیسم نزدیک بوده و تفکرات آخرالزمانی دارند. 
با توجه به ریشه این تفکرات آخرالزمانی در مسائل دینی مسیحیت، غرب آسیا در چشم ترامپ اهمیت بیشتری می‌یابد. 

2- هدف؛ حل و فصل ریشه‌ای 
شعار‌ها و روحیه ترامپ نشان می‌دهد او متمایل به حل و فصل ریشه‌ای مشکلات پیش روی آمریکا در کوتاه‌ترین زمان ممکن است. از این رو او با اقداماتی تند درصدد مهار چین، تضعیف اروپا، تضعیف چندجانبه‌گرایی و رویه‌های بین‌المللی و ضربه به ایران و محور مقاومت است. 

3- روحیه ایرانی‌ستیزانه تاریخی
ترامپ یک ایرانی‌ستیز است. روحیه ایرانی‌ستیزانه او تنها ناشی از دشمنی‌های چند دهه‌ای میان دو کشور نیست بلکه ریشه در خاطرات و متون تاریخی و درگیری‌های ایران و روم نیز دارد. 

خروجی نگاه ترامپ و دستگاه‌های حرفه‌ای آمریکا

جمع تفکرات ترامپ و دستگاه‌های نظامی و امنیتی آمریکا درباره مسائل مختلف نشان می‌دهد، آن‌ها تمرکز ویژه‌ای بر ایران داشته و تجویزاتی بر اساس این دیدگاه‌ها درباره ایران دارند. 

1- تجزیه؛ راهکار تسلط بر جغرافیا و مهار خیزش مجدد ایران
هدف آمریکا برای تسلط بر ایران، تجزیه آن است تا در صورت وقوع انقلاب و یا خیزش در آن، بار دیگر قدرتی بزرگ پا به معادلات منطقه نگذارد. این مسئله نیازمند تغییر و تحولات داخلی، تضعیف دولت، تجزیه و مواردی از این دست است. 
در دوره پهلوی ایران در اختیار آمریکا قرار داشت؛ اما هنگامی که با انقلاب از سلطه ر‌ها شد با اتکا به جغرافیا، جمعیت و روحیه ملی موفق شد در برابر واشنگتن مقاومت کرده و وارد روند ازدیاد قدرت شود. بر این اساس واشنگتن قصد دارد پس از تسلط مجدد بر ایران، آن را تجزیه کند تا دیگر تجربه گذشته تکرار نشود. 

2- تحقیر ایران و ایجاد سرخوردگی در ایرانیان برای خاموش‌شدن روحیه ملی
از نگاه آمریکا روحیه تاریخی و مذهبی ایرانیان بیدار شده و راهکار خاموش کردن آن، تحقیر و ایجاد سرخوردگی در ایرانیان است؛ اعمال تحریم‌ها برای گسترش فقر در جامعه ایرانی و تحمیل جنگ بر این اساس صورت می‌گیرد. 

MIGA یا MIDA؟ 

آنچه از تفکرات و اقدامات ترامپ بر می‌آید حکایت از آن دارد که او به جای «عظمت را دوباره به ایران بازگردانیم» (Make Iran Great Again) به دنبال «ایران را دوباره تجزیه می‌کنیم»  (Make Iran Divided Again) یا به اختصار میدا (MIDA) است. ترامپ قصد دارد به جای جنبشی برای عظمت بخشی به ایران، جنبش‌هایی برای تجزیه ایران ایجاد کند. 

متن کامل گزارش سیدمهدی طالبی، پژوهشگر حوزه بین‌الملل را در روزنامه فرهیختگان بخوانید