تمرکززدایی از پایتخت هم راستا با توسعه دریامحور

حمید یزدانی، فرهیختگان آنلاین: انتقال پایتخت از کلانشهر تهران مقوله ای است که هر چند طی سال های گذشته هر از چندگاهی از سوی مسئولین مطرح شده، ولی تاکنون نتیجه خاصی در پی نداشته است. با این حال واقعیت ماجرا آن است که تهران به دلایل مختلف از جمله بحران کمبود آب، مسائل زیست محیطی، جمعیت بالا و .... دیگر پتانسیل گذشته را برای میزبانی از جمعیت جدید ندارد. اتفاقی که در صورت عدم جابه جایی پایتخت، طبیعتا در سال های پیش رو، خواسته یا نخواسته باعث خواهد شد تا وضعیت جمعیتی کلانشهر تهران بدتر از امروز شود.

وضعیت خاص پایتخت باعث شد تا سال گذشته مسعود پزشکیان، بحث انتقال پایتخت از تهران را مطرح کند، مسئله ای که در زمان کمی به ایجاد شورای ساماندهی منتهی شد تا اینگونه امکان بررسی این مسئله در قالب کارگروه تمرکززدایی آغاز شود. در همین راستا روز گذشته نهمین جلسه کارگروه تخصصی شورای ساماندهی مرکز اداری و سیاسی کشور و تمرکززدایی از تهران با حضور اعضای کارگروه تخصصی، نمایندگانی از مجلس شورای اسلامی و نمایندگانی از وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نیروهای مسلح در ساختمان دادمان وزارت راه و شهرسازی برگزار شد.

یکی از نکات قابل توجه در این میان آن است که دولت انتقال پایتخت به سواحل مکران را پیشنهاد داده است. پیشنهادی که می توان آن را در ادامه سیاست توسعه دریامحور دولت تلقی کرد. دولت چهاردهم از دی ماه سال ۱۴۰۳ طرح مطالعاتی یکپارچه ساختار فضایی سکونتگاه‌های جدید ساحلی با هدف شناسایی چارچوب اقتصاد دریامحور و تعیین جایگاه این سکونتگاه‌ها به‌عنوان مراکز راهبردی اقتصاد دریامحور را در دستور کار قرار داد.

با این حال نمی توان این مسئله را هم نادیده گرفت که انتقال پایتخت به شهر دیگری کار چندان آسانی نیست. از سوی دیگر تجربه برخی از کشورها هم نشان می دهد در عمل چندان نمی توان روی موفقیت آمیز بودن این مسئله حساب باز کرد. در مقابل موافقان هم معتقدند، وضعیت کلانشهر تهران به گونه ای است که با وجود هزینه های سنگین برای جابه جایی، اما این مسئله یک انتخاب اجباری است و باید آن را اجرایی کرد.

موضوع انتقال پایتخت در حالی مطرح شده که دی‌ماه سال گذشته معاون اول رییس‌جمهور از هزینه 23 میلیارد دلاری و همچنین زمان 25 ساله برای انتقال پایتخت از تهران خبر داده بود؛ اماری که نشان می دهد رسیدن به آن کار بسیار سختی خواهد بود. بد نیست به این مسئله هم اشاره شود که کارگروهی که مسئولیت تمرکززدایی از تهران را برعهده دارد، تلاش می کند تا راهکارهایی مثل کاهش تراکم، ساماندهی و تمرکززدایی از تهران را هم ارائه دهد.

در این میان غلامرضا کاظمیان، معاون شهرسازی و معماری وزیر راه و شهرسازی درباره نتایج نهمین جلسه کارگروه تخصصی شورای ساماندهی مرکز اداری و سیاسی کشور و تمرکز زدایی از تهران گفت: ممانعت از روندهای تشدید کننده تمرکز در تهران اقدام و تصمیمی شجاعانه برای ساماندهی تهران است که در این مسیر با تاکید رییس‌جمهور، همراهی وزیر راه و شهرسازی و تمامی اعضای شورای ساماندهی تهران اقدام لازم انجام می‌شود. در عین حال ترسیم ساز و کار عملیاتی تمرکززدایی و تراکم زدایی از شهر تهران متمرکز به نقش‌ها و کارکردهایی که مزیت آنها در سایر نقاط کشور قابل احصا باشد، از مواردی است که مورد تاکید قرار دارد

او ادامه داد: موضوع ساماندهی و تمرکززدایی از پایتخت در همراهی با موضوع سیاست‌های توسعه دریامحور دنبال خواهد شد. تلاش خواهد شد تا تمرکز بر دسته اقدامات اجرایی باشد که هم‌زمان ضمن تحقق سیاست‌های تمرکز زدایی از تهران، منجر به توسعه با محوریت دریا نیز شود.