خرید بزرگ برای تیم‌های ایرانی رویاپردازی نیست

فرهیختگان آنلاین: در روزهایی که بازار نقل‌وانتقالات فوتبال ایران در تب‌وتاب است، گمانه‌زنی درباره احتمال بازگشت مامه تیام، قایدی، محبی و ...، و همچنین مذاکره برای جذب والتر ماتزاری، مربی نام‌آشنای ایتالیایی، واکنش‌های گسترده‌ای در میان هواداران و کارشناسان به‌دنبال داشته است. برخی این پروژه‌ها را بلندپروازانه و پرهزینه می‌دانند، اما آیا این نگاه واقع‌بینانه است یا نگاهی محافظه‌کارانه که استقلال را در چرخه‌ای از تکرار و سکون نگه می‌دارد؟

لیگ نخبگان آسیا؛ جای استقلال خالی است اما قیاس‌ها معتبرند
واقعیت این است که استقلال فصل آینده در لیگ نخبگان آسیا حضور ندارد و فعلاً تماشاگر رقابت میان باشگاه‌هایی است که تا چند سال پیش، از حیث تاریخ، پایگاه هواداری و افتخارات قاره‌ای، هم‌تراز با آن بودند. باشگاه‌هایی مانند الهلال، الاتحاد، السد و حتی کاوازاکی ژاپن امروز در سطحی از فوتبال آسیا فعالیت می‌کنند که با سال‌های نه‌چندان دور، تفاوتی چشمگیر دارد.
قیاس استقلال با این تیم‌ها، نه از منظر شرایط فعلی، بلکه از حیث جایگاه سنتی، سابقه و ظرفیت بالقوه‌ای است که استقلال می‌تواند با یک استراتژی صحیح دوباره به آن بازگردد.

دو مسیر متفاوت: بازسازی زیرساخت یا جذب چهره‌های بین‌المللی؟
مسیر بازگشت به سطح نخست فوتبال آسیا برای استقلال، تنها دو شاخه دارد. یا باید با سرمایه‌گذاری سنگین، زیرساخت‌ها و آکادمی باشگاه را به سطحی نزدیک به باشگاه‌های الگو (نظیر لاماسیا در بارسلونا یا کاوازاکی در ژاپن) ارتقا داد( با برخی انتخاب ها برای آکادمی این موضوع خنده دار به نظر می رسد)، یا در کوتاه‌مدت با جذب بازیکنان و مربیان شاخص بین‌المللی، ساختار تیم را بازسازی کرد.
جذب تیام و ماتزاری، در این نگاه، نه صرفاً رؤیایی پرهزینه، بلکه پاسخی است به ضرورتی که استقلال با آن مواجه است؛ به‌ویژه وقتی تنها ۴ یا ۵ بازیکن از ترکیب فعلی، استانداردهای حضور در یک استقلال مدرن و آسیایی را دارند.

هزینه‌ها چقدر منطقی‌اند؟
برخی رسانه‌ها هزینه جذب تیام را با رضایت‌نامه و دستمزد، حدود ۳ تا ۴ میلیون دلار برآورد کرده‌اند. ماتزاری نیز طبق سابقه فعالیتش در سری‌آ، کمتر از ۲ میلیون یورو در سال قرارداد نمی‌بندد. در نگاه اول این ارقام بزرگ‌اند، اما وقتی به وضعیت باشگاه‌های رقیب و سطح جدید فوتبال آسیایی نگاه می‌کنیم، دیگر چندان عجیب نیستند. در واقع این ارقام، در فوتبال حرفه‌ای امروز، به‌ویژه در سطح بین‌المللی، متعارف محسوب می‌شوند. لااقل اگر استقلال حق پخش را می‌گرفت اصلاً مشکلی در این زمینه نداشت.

هلدینگ خلیج فارس و استراتژی مبهم مالکیت
استقلال اکنون زیرمجموعه هلدینگ خلیج فارس است، اما طبق شنیده ها در مجمع اخیر باشگاه، برخی مدیران این هلدینگ اعلام کرده‌اند: «دولت استقلال را به زور به ما داد. علاقه‌ای به مالکیت این باشگاه و هزینه‌های کلانش نداریم.» اگر این دیدگاه در سطح کلان مدیریت هلدینگ غالب باشد، جذب چهره‌هایی مانند تیام و ماتزاری در حد یک رؤیا باقی خواهد ماند. اما اگر مدیران هلدینگ به استقلال به چشم یک برند ملی، سرمایه اجتماعی و ظرفیت تبلیغاتی نگاه کنند، شاید حالا وقت آن باشد که سرمایه‌گذاری واقعی برای بازسازی این باشگاه آغاز شود.

 یا سرمایه‌گذاری، یا پایان دائمی
استقلال امروز در دو راهی بزرگی ایستاده است: یا با استراتژی بلندمدت، زیرساخت بسازد و مسیر کاوازاکی را برود، یا با سرمایه‌گذاری هدفمند، چهره‌های بین‌المللی را جذب کند و از بحران کیفیت فنی خارج شود. اما بدون انتخاب یکی از این دو مسیر، حضور دوباره در سطح اول فوتبال آسیا، تنها یک خاطره خواهد بود.