نیمی از دانشگاه‌های ایرانی افت داشتند!

ثمین قیصری، خبرنگار: نظام رتبه‌بندی تایمز در جدیدترین نسخه خود فهرستی از دانشگاه‌های برتر آسیا در سال 2025 میلادی منتشر کرد. در این رتبه‌بندی 85 دانشگاه از ایران میان بیش از 800 دانشگاه برتر آسیا قرار گرفتند. این تعداد نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده و 10 مجموعه آموزشی دیگر از ایران در سال 2025 در این رتبه‌بندی حضور یافتند. دانشگاه شریف نیز جزء 70 دانشگاه برتر آسیا قرار دارد و علاوه بر آن 3 دانشگاه دیگر شامل امیرکبیر، علم و صنعت و تهران توانستند رتبه زیر 100 را در آسیا کسب کنند. این در حالی است که عربستان 5 دانشگاه در جمع 100 دانشگاه برتر آسیا دارد. بهترین دانشگاه این کشور نیز دانشگاه نفت و مواد معدنی ملک فهد با رتبه 31 است. پس از آن دانشگاه ملک سعود با رتبه 60 قرار دارد. از بین این 85 دانشگاه ایرانی 53 دانشگاه ذیل وزارت علوم قرار دارند و در میان آن‌ها فقط 3 دانشگاه علم و صنعت، تهران و صنعتی اصفهان توانستند وضعیت خود را نسبت به دوره پیش بهبود ببخشند. البته در مقایسه با تایمز 2024 می‌توان متوجه شد که 33 دانشگاه زیرمجموعه وزارت علوم با افت جایگاه روبه‌رو شدند. در مجموع هم به جز 6 دانشگاهی که رشد را تجربه کردند، وضعیت 43 دانشگاه کشور نزولی بوده است.

برترین دانشگاه‌های ایران در شاخص‌های تایمز آسیا
روش‌شناسی این رتبه‌بندی همانند روش‌شناسی رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌هاست و از 18 شاخص در قالب آموزش، تحقیق، انتقال دانش و چشم‌انداز بین‌المللی استفاده کرده است. لازم به ذکر است که این شاخص‌ها برای منعکس‌کردن ویژگی‌های مؤسسات آسیایی مجدد تنظیم شده‌اند. رتبه‌بندی سال 2025 شامل 853 دانشگاه از 35 منطقه است. یکی از معیار‌هایی که در این پایگاه مورد بررسی قرار گرفته، کیفیت تحقیق است که بر اساس آن دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل با کیفیت تحقیق 90 درصد جایگاه نخست را کسب کرده. در جایگاه‌های بعدی دانشگاه علم و صنعت با 85 و صنعتی شریف با 83 درصد قرار دارند. در شاخص صنعت دانشگاه‌های صنعتی شریف، امیرکبیر و علم و صنعت ایران به ترتیب با نمره‌های 91،95 و 84 توانستند بهترین نمره را کسب کنند. لازم به ذکر است از میان 85 دانشگاه 12 دانشگاه بالای 50 درصد نمره را کسب کردند. شاخص چشم‌انداز بین‌المللی برای دانشگاه‌های کشور یکی از چالش‌ها به حساب می‌آمد و هیچ دانشگاهی نتوانست نمره‌ای بالای 70 درصد کسب کند. با این حال برترین نمره را دانشگاه گلستان با کسب نمره 62 از آن خود کرد. دومین جایگاه برای دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه است که در نسخه 2024 تایمز حضور نداشت و در این سری توانست نمره 58 را در شاخص چشم‌انداز بین‌المللی کسب کند. دانشگاه قم نیز که رتبه کلی بالای 600 را کسب کرده در این شاخص به خوبی درخشیده و با کسب نمره 47 در جایگاه سوم قرار دارد. یکی دیگر از معیار‌هایی که مورد بررسی تایمز قرار گرفته، محیط تحقیق است. در این شاخص نیز دانشگاه‌های صنعتی نمره‌های بهتری کسب کردند، به‌صورتی‌که دانشگاه علم و صنعت ایران با کسب نمره 44 و صنعتی شریف با نمره 43 و صنعتی امیرکبیر با نمره 40 در جایگاه اول تا سوم این شاخص دیده می‌شوند. یکی از شاخص‌های مهم و تأثیرگذار، تدریس است. تدریس در دانشگاه‌های تابع وزارت بهداشت وضعیت بهتری داشته تا جایی که در ارزیابی این شاخص 24 دانشگاه برتر ذیل وزارت بهداشت قرار دارند. دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه و علوم پزشکی تهران هر دو نمره 59 را کسب کردند. علوم پزشکی ایران با کسب نمره 58 در رتبه دوم و علوم پزشکی بقیه‌الله با رتبه 57 در رتبه سوم قرار دارد.