فرهیختگان: اگر کمی با پروسه کنکور و انتخاب‌رشته سرکار داشته باشید متوجه می‌شوید که معلمی امروز به آرزوی تعداد قابل‌توجهی از جوانان تبدیل شده است. نشانه‌اش هم رقابت شدیدی که بر سر کدرشته‌های دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی دیده می‌شود. این تب بالای جوانان را حتی کنکور خاص دانشگاه فرهنگیان نیز نتوانست کاهش دهد تا به‌هرحال برخی از جوانان بااستعداد و علاقه‌مند به دلایل متنوعی مانند نداشتن ظرفیت کدرشته محل، آزمون تخصصی و حتی سن نتوانند به رشته و شغل دلخواه خود یعنی معلمی ورود پیدا کنند. البته این شرایط قرار است با اجرای بند (ب) ماده (۸۸) قانون برنامه پنج‌ساله هفتم پیشرفت تغییر کند؛ بندی که هفته گذشته آیین‌نامه آن در 14 بند به تصویب هیئت وزیران رسید و در این گزارش جزئیات آن را بررسی کردیم. 

گام اول؛ اعلام نیاز
اگر وزارت آموزش‌وپرورش نتوانست ظرفیت معلم مورد نیاز خود را از طریق دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تأمین کند باید این موضوع را به تفکیک شغل محل، جنسیت و رشته تحصیلی مشخص و به سازمان برنامه‌وبودجه و سازمان اداری و استخدامی اعلام کند. سازمان‌های مذکور نیز حداکثر شش ماه قبل از آغاز سال تحصیلی جدید باید مجوز‌های استخدامی را صادر و اعتبار مورد نیاز را تأمین کنند. در این مسیر جذب معلمان وزارتخانه‌های علوم تحقیقات و فناوری و بهداشت درمان و آموزش پزشکی و حوزه‌های علمیه با وزارت آموزش‌وپرورش همکاری می‌کنند. 

گام دوم؛ دوره مهارت‌آموزی
برای استخدام باید پازل صلاحیتی و مهارتی دانشجویان تکمیل باشد و دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد دانشگاه‌ها، مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی و حوزه‌های علمیه علاوه بر دارابودن از صلاحیت‌های عمومی، تخصصی و حرفه‌ای باید در دوره مهارت‌آموزی نیز شرکت کنند. برای ورود به دوره‌های مهارت‌آموزی حداکثر سن قابل‌قبول دانشجویان کارشناسی و سطح دو حوزه علمیه ۲۶ سال است که با افزایش 2 سال برای مقطع کارشناسی ارشد و سطح سه حوزه علمیه قابل‌قبول است. علاوه بر آن پذیرش دانشجویان صرفاً بر مبنای بومی‌پذیری است. از دیگر شرایط حضور داشتن حداقل معدل 15 در دوره کارشناسی علوم انسانی و 14 برای دوره کارشناسی غیر علوم انسانی است.
شرط معدل برای کارشناسی ارشد به ترتیب برای کارشناسی‌ارشد علوم انسانی و کارشناسی‌ارشد غیر علوم انسانی به معدل 16 و 15 می‌رسد. دانشجویان باید در دوره کارشناسی پیوسته حداقل 80 واحد درسی را بگذرانند. درصورتی‌که در دوره کارشناسی ناپیوسته تنها لازم است 20 واحد درسی را بگذرانند. طلاب محصل در سطح دو که هم‌تراز با مقطع کارشناسی است باید در 75 درصد از دروس حوزه علمیه را قبول شده باشند. همچنین دانشجویان باید در دوره کارشناسی‌ارشد ناپیوسته حداقل 20 واحد درسی، دانشجویان کارشناسی ارشد پیوسته 100 واحد درسی و طلاب پنجاه درصد دروس حوزه علمیه را گذرانده باشند. 

گواهینامه صلاحیت معلمی؛ کلید به‌کارگیری دانشجویان
این دوره‌های حضوری شامل فعالیت‌های آموزشی‌وپرورشی برای فراگیری و تقویت دانش مهارت، نگرش، بینش خلاقیت، نوآوری و تقویت ویژگی‌های فردی به‌منظور ایفای وظایف شغل معلمی است. در واقع کلید استخدام دانشجویان گواهینامه صلاحیت معلمی است که پس از موفقیت در آزمون پایانی این دوره مبنی بر صلاحیت حرفه‌ای توسط وزارت آموزش‌وپرورش صادر می‌شود. امتیاز دیگری که دانشجویان با شرکت در این دوره به دست می‌آورند؛ دریافت کمک‌هزینه نزدیک به 7 میلیون تومان به مدت یک سال است که این میزان تقریباً نیمی از حقوق دانشجویان دانشگاه‌های فرهنگیان و شهید رجایی است.
از دیگر شرایطی که جذب دانشجویان را به دنبال دارد تأیید صلاحیت گزینش و ویژگی‌های جسمانی و روانی دانشجوی مهارت‌آموزی در زمان‌پذیرش، اخذ تعهد خدمت در مدارس دولتی به مدت پنج سال در محل تعیین‌شده توسط وزارت و قبولی در آزمون تخصصی است که پس از آن افراد واجد شرایط به‌صورت پیمانی استخدام خواهند شد و هرگونه جابه‌جایی، انتقال و مأموریت متعهدان در طول دوره تعهد خدمت ممنوع است. باید در نظر داشت که سوابق تحصیلی در سایر دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه و همچنین مدت تحصیل و دوره مهارت‌آموزی در دانشگاه‌های وابسته به وزارت آموزش‌وپرورش جزء سوابق خدمتی محسوب نمی‌شود. 

امکان به‌کارگیری مشمولان وظیفه به‌عنوان سربازمعلم
دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه‌های فرهیختگان و شهید رجایی، دانشجویان دارای تعهد خدمت به دستگاه‌های اجرایی و دانشجویان بورسیه‌ای مجاز به ثبت‌نام در آزمون اختصاصی موضوع این آیین‌نامه نیستند.
تحویل گواهی‌نامه یا ریزنمرات و تأییدیه تحصیلی دانشجویان پس از استخدام توسط دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه ممنوع است و آن‌ها نمی‌توانند در صورت تعهد از مزایای گواهی‌نامه و تأییدیه تحصیلی استفاده کنند. در ماده 14 این آیین‌نامه عبارتی تحت عنوان «سرباز معلم» ذکر شده است. به این معنا که با همکاری ستاد کل نیرو‌های مسلح وزارت آموزش‌وپرورش می‌تواند از ظرفیت کارکنان وظیفه استفاده کند.