


مرحله گروهی بیستمین دوره فوتبال قهرمانی زیر 17 سال آسیا در حالی جمعه شب به پایان رسید که تیم ملی کشورمان به عنوان یکی از تیمهای پرافتخار این رده سنی در گروه چهارم مسابقات با تیمهای کره شمالی، عمان و تاجیکستان تقابل کرد و در نتیجهگیری فاجعهآمیز ظاهر شد و با کسب یک امتیاز در رتبه پایانی گروه D قرار گرفت. نوجوانان ملیپوش در دوره گذشته مسابقات یعنی رقابتهای 2023 با حضور در مرحله نیمه نهایی موفق شده بودند جواز حضور در جام جهانی اندونزی را کسب کنند اما حالا بهدلیل ناکامی اخیر جایی میان 48 تیم راهیافته به جام جهانی 2025 قطر ندارند.
هدایت یکی از بزرگترین ناکامهای مرحله گروهی این تورنمنت برعهده عباس چمنیان بود که پیش از این بارها بابت عملکرد شاگردانش در جام جهانی نوجوانان 2017 مورد تمجید قرار گرفته اما بسیار کم در خصوص نتایج ضعیفش پاسخگو بوده و حالا قطعاً باید جواب مناسب و قانعکنندهای به فوتبالدوستان بدهد. نوجوانان ایرانی تورنمنتی را که میزبانیاش برعهده عربستان بود با آمار 4 گلزده، 7 گل خورده و بدون کلینشیت به پایان رساندند که این اتفاق را باید یک رکورد منفی کمنظیر در تاریخ فوتبال پایه ایران برشمرد.
صعود نهچندان مقتدرانه به عربستان
بعد از انتخاب حسین عبدی به عنوان سرمربی تیم ملی زیر 20 سال دوباره نیمکت تیم ملی نوجوانان به عباس چمنیان رسید تا او این تیم را برای حضور در مرحله مقدماتی رقابتهای زیر 17 سال آسیا آماده کند. نوجوانان کشورمان برای صعود به دور نهایی پیروزیهای ارزشمند 7 بر یک، 4 بر 2 و یکگله مقابل هنگکنگ، اردن و سوریه بهدست آوردند اما شکست بسیار تلخ 4 بر یک روبهروی کره شمالی را نیز تجربه کردند که باعث شد ایران در رتبه نخست قرار نگیرد و به عنوان یکی از تیمهای برتر دوم گروههای مقدماتی راهی مرحله نهایی شود.
به نظر میرسد اگر در روز شکست تلخ روبهروی کره شمالی به ناقوس هشدار توجه میشد نوجوانان کشورمان برابر عمان کامبک نمیخوردند و تاجیکستان نمیتوانست آنها را 3 بر یک شکست دهد. همچنین شاگردان چمنیان در دیدارهای دوستانه نیز عملکرد قابل قبولی نداشتند و مشکلات دفاعیشان با تقابل روبهروی نوجوانان روسیه، آذربایجان، قزاقستان، تاجیکستان، کویت و اندونزی حل نشد.
ضعیفترین نتایج در قرن 21 توسط تیم چمنیان
تیم ملی نوجوانان شاید در دوره گذشته با حضور در مرحله نیمه نهایی جام ملتها موفق به کسب جواز صعود به جام جهانی شده باشد؛ اما روند پرنوسان و سرشار از فراز و نشیب بخش جداییناپذیر ردههای پایه کشورمان است. تیم ملی زیر 17 سال پیش از این موفق شده در جام ملتهای آسیا 2008 با هدایت دوستیمهر و حضور ستارگانی مثل کاوه رضایی، پیام صادقیان و اکبر ایمانی قهرمان شود یا در مسابقات 2016 که هدایتش برعهده چمنیان بود در فینال مقابل عراق شکست بخورد و مثل رقابتهای سال 2000 عنوان نایبقهرمانی را بهدست آورد.
همچنین بهجز این 3 عملکرد شایسته، نوجوانان ایرانی 3مرتبه حضور در مراحل نیمه نهایی رقابتهای سال 2004، 2012 و 2023 را تجربه کردهاند اما در تعدادی از ادوار عملکرد ضعیف و غیرقابل قبول نیز از آنها به جا مانده است که البته نباید فراموش کرد در 27 سال اخیر عملکرد شاگردان فعلی چمنیان از حیث ضعف بینظیر بوده و ما دستکم در مدت اشارهشده حداقل میتوانستیم یک برد را به دستآوریم.
سرمربی نوجوانان ایران بعد از نایبقهرمانی در جام ملتهای 2016 و صعود به مرحله یکچهارم نهایی جام جهانی 2017 روی نیمکت تیم ملی ابقا شد و فوتبال ملی کشورمان با هدایت چمنیان در مسابقات قهرمانی زیر 17 سال 2018 آسیا حضور یافت. سرمربی خراسانی در این رویداد شاگردانی مثل حزباوی و یاسین سلمانی داشت اما موفق نشد به پشتوانه استعدادهای این نفرات به موفقیت برسد و با برد پنجگله روبهروی ویتنام، تساوی بدون گل مقابل هند و شکست 2 بر صفر روبهروی اندونزی و با کسب 4 امتیاز در مرحله گروهی حذف شد.
در سال 2010 نیز هدایت نوجوانان ایرانی را اکبر محمدی برعهده داشت و بازیکنانی مثل سردار آزمون، میلاد سرلک، سعید آقایی و مهدی مهدیپور ابزارهای در دسترسش بودند اما مدافع عنوان قهرمانی در همان مرحله گروهی حذف شد. ایران ابتدا موفق شد 5 بر یک عمان را شکست دهد اما بعد از شکست 2 بر صفر روبهروی کره شمالی تمرکز مناسبی برای کسب نتیجهای بهتر نسبت به تساوی یک - یک برابر سوریه نداشت.
علاوه بر ادوار بررسیشده نوجوانان ایرانی در مسابقات سالهای 2006 و 2014 با شکست مقابل ژاپن و کره شمالی در مرحله یک چهارم نهایی حذف شدند. همچنین دوره 2020 این مسابقات بهدلیل بیماری کرونا برگزار نشد و در مسابقات سال 2002 نوجوانان کشورمان بهخاطر تنبیه مسئولان کنفدراسیون فوتبال آسیا نتوانستند در مسابقات حاضر شوند. تیم ملی ایران در حالی موفق شد تورنمنت 2000 را با نایبقهرمانی به پایان برساند که چندین بازیکن دارای صغرسن در تیمش بود و همین موضوع باعث محرومیت فوتبالی ملیمان از رقابتهای 2002 شد.
4 شکست در سال 98
عملکرد نوجوانان ایران در رقابتهای 2025 یادآور ادواری است که پشت یک قهرمانی و دو نایبقهرمانی پنهان شده بود و کمتر کسی آنها را به خاطر میآورد. تیم ملی زیر 17 سال در دوره 1996 موفق شد برای نخستین بار در مهمترین رویداد قاره کهن حضور یابد و با کشورهایی مثل چین، تایلند، هند و بحرین دیدار کند که البته حاصل خوشی به همراه نداشت و فوتبالیستهای خوشآتیه کشورمان فقط برابر هند با نتیجه 4 بر یک پیروز شدند و به ترتیب بازی را با نتایج 2 بر صفر، 3 بر صفر و 2 بر یک به کشورهای چین، تایلند و بحرین واگذار کردند.
فوتبال ملی ایران در سال 1998 مسرور از حضور یک نسل درخشان و تاریخساز در رده بزرگسالان بود اما شرایط در رده پایه کاملاً تفاوت داشت و خیلی تلخ بود. در هشتمین دوره جام ملتهای آسیا نوجوانان ایرانی فقط موفق شدند یک گل به ثمر برسانند و در طول این ضیافت ورزشی 11 مرتبه دروازهشان فرو ریخت. قطر و عراق کشورهایی بودند که برابر نوجوانان کشورمان 4 بر صفر پیروز شدند و تایلند و کره شمالی به ترتیب برابر تیم زیر 17 سال ایران به برد 2 بر یک و یک بر صفر رسیدند.
