فرصت‌سوزی با اعزام اقتصادی
زهرا رمضانیقرعه میزبانی از ورزش‌های دانشگاهی امسال به نام شهر راین‌هور آلمان در‌آمد و رسماً با پایان مسابقات تابستانی چنگدو در چین در مرداد سال گذشته، پرچم بازی‌های امسال به دست وزارت امور خارجه آلمان رسید؛ اتفاقی که عملاً بستر را برای میزبانی ژرمن‌ها در بازه زمانی 25 تیر تا 5 مرداد در قالب سی‌ودومین دوره یونیورسیاد فراهم کرد. دوره‌ای که قرار است در آن بیش از 10 هزار دانشجوی ورزشکار از 150 کشور جهان حضور داشته باشند تا از این طریق دانشجویانی که توانستند از مراحل مختلف مسابقات کشوری خود عبور کنند، در رقابتی فراملی شرکت کرده و بتوانند پرچم کشورشان را در عرصه جهانی برافراشته کنند.
نکته مهم اینکه در این رقابت‌ها برخلاف المپیک و جام‌جهانی، الزاماً قرار نیست ورزشکاران طراز اول با یکدیگر رقابت کنند و تمام شرکت‌کنندگان در سنین دانشجویی قرار دارند که درکنار تحصیلشان، ورزش را هم به‌صورت حرفه‌ای دنبال می‌کنند.
مسئله‌ای که باعث شده در عمل برگزاری این رقابت‌ها به‌عنوان مهم‌ترین مسابقات ورزش دانشگاهی در دنیا به‌حساب بیاید؛ اما آنچه در این میان اهمیت دارد این است که متولیان ورزش دانشگاهی ایران تا چه اندازه توانسته‌اند از این ظرفیت در راستای رشد و پرورش استعدادهای دانشجویی بهره بگیرند. مسئله‌ای که با نگاهی به آمار موجود به نظر می‌رسد، هنوز راه زیادی تا استفاده درست از این پتانسیل پیش روی مسئولان و دانشجویان قرار دارد.
رقابت‌های دانشگاهی با قدمتی 66ساله
اولین‌بار سال 1959 بود که در رقابت‌های دو سالانه یونیورسیاد در دو بخش ورزش‌های تابستانی و زمستانی در شهر شوروی سابق برگزار شد تا از این طریق تلاش شود ورزش دانشگاهی و رقابت بین دانشجویان ورزشکار به عرصه بین‌المللی کشیده شود.
اتفاقی که حالا 66 سال از آن می‌گذرد و قطعاً بخشی از ورزشکاران دنیا از دل همین رقابت‌ها مسیر حرفه‌ای شدن خود را پیدا کرده‌اند، به عبارت دیگر اهمیت مسابقات یونیورسیاد را هم باید همین دانست که بستر را برای رقابت دانشجویان در سطح بین‌المللی فراهم می‌کند؛ رقابتی که فارغ از کسب مدال یا شکست در مقابل حریفان، مهم‌ترین آورده آن را می‌توان امکان شناسایی استعدادهای ورزشی در رشته‌های مختلف از دل جامعه دانشجویی دانست، ورزشکارانی که حضورشان در یونیورسیاد می‌تواند دلیلی برای تداوم مسیر حرفه‌ای‌شان در ورزش مورد علاقه‌شان باشد و قطعاً این فرصت برای دانشجویان و مسئولان ورزش‌های دانشگاهی کشور هم از اهمیت بالایی برخوردار است.
رقابت‌هایی که اولین‌بار ایران در سال 1973 در بخش تابستانی آن و در سال 2011 در بخش زمستانی این رقابت‌ها شرکت کرد تا از این طریق مسیر حضور دانشجویان ورزشکاران ایرانی در رشته‌های مختلف این مسابقات فراهم شود. آنچه در این میان از اهمیت بالایی برخوردار است اینکه مسئولان ورزش در عرصه دانشگاهی کشور بتوانند از این فرصت برای تقویت رشته‌های مختلف ورزشی در دانشگاه‌های کشور بهره بگیرند؛ چراکه در این صورت، یونیورسیاد می‌تواند نقش مکمل انگیزه‌ای را برای تغییر نگاه دانشجویان به عرصه ورزش داشته باشد.
2023؛ سال خوش‌اقبالی رشته‌های ورزش دانشگاهی
آنچه با نگاهی به عملکرد ایران در 12 دوره حضور تیم‌های ورزشی دانشجویی در رقابت‌های یونیورسیاد به چشم می‌خورد، این است که ایران هیچ‌گاه نتوانسته در تمام رشته‌های ورزشی آن حضور داشته باشد.
با وجود اینکه ماحصل شرکت ایران ادوار مختلف این رقابت بین‌المللی، کسب 40 مدال طلا در رشته‌های مختلف بوده که شاید در نگاه اول، رقم قابل‌توجهی هم باشد، اما بررسی تعداد شرکت‌کنندگان و رشته‌هایی که تیم‌های ایرانی در آن به رقابت پرداخته‌اند، نشان می‌دهد در تمام این سال‌ها نتوانسته‌ایم آن‌طور که باید از ظرفیت این مسابقات به‌درستی استفاده کنیم.
البته شاید در این میان برخی متخصصان ورزش دانشگاهی معتقد باشند وقتی در تعدادی از رشته‌های ورزش دانشگاهی نتوانسته‌ایم آن‌طور که باید به موفقیت برسیم، قطعاً حضورمان در عرصه بین‌المللی هم نمی‌تواند دستاوردی را برای کشور به همراه داشته باشد. دیدگاهی که هرچند نمی‌توان آن را نادیده گرفت، اما این مسئله هم باید مدنظر قرار بگیرد که تا وقتی بستر برای حضور دانشجویان ورزشکار در عرصه بین‌المللی فراهم نشود، نمی‌توان هم انتظار تغییر چندانی در آن رشته‌ها را داشت.
به عبارت دقیق‌تر ضعف در برخی رشته‌های دانشگاهی کشور بهانه خوبی برای عدم حضور در آن رشته‌ها نیست؛ از این رو لازم است تا درکنار تقویت این رشته‌ها، به‌تدریج شرایط برای افزایش رشته‌هایی که ایران امکان رقابت در آن‌ها را خواهد داشت هم فراهم شود؛ چراکه نفس حضور بین‌المللی دانشجویانی که ورزش را به شکل ویژه‌تری دنبال می‌کنند، خود می‌تواند بسترساز بسیاری از اتفاقات مثبت در این عرصه باشد.
بااین‌حال نگاهی به آمار‌های مربوط به تعداد شرکت‌کنندگان و رشته‌ها و همچنین رتبه ایران در ادوار مختلف یونیورسیاد نشان می‌دهد بهترین سال برای رشته‌های ورزشی دانشگاهی سال 2023 بوده که در آن کاروان 88 نفره ایران در 11 رشته حضور داشتند اما به‌صورت کلی از دوره بیست‌وسوم به بعد هیچ‌گاه میانگین رشته‌ها از هفت رشته فراتر نرفته است، موضوعی که نشان می‌دهد قطعاً بخش قابل‌توجهی از رشته‌هایی که دانشجویان در آن‌ها به فعالیت نسبتاً حرفه‌ای می‌پردازند، حتی شانسی هم برای دیده شدن نداشته‌اند.
گفتگو مرتبط فرهیختگان در این باره را بخوانید:
مطالب پیشنهادی
