


مرور وعدهها و سیاستهای شکستخورده دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا نشان میدهد که او خیلی هم شبیه به تصویر برساختیاش یعنی «یک معاملهگر همیشه پیروز» نیست. برقراری 24ساعته صلح در اوکراین، فتح کانادا، تصرف گرینلند، تغییر نام خلیج مکزیک به خلیج آمریکا، اعمال سلطه بر کانال پاناما، ایده آتشبس در غزه و انتقال جمعیتی فلسطین و اعتراضات ناشی از اخراج کارمندان فدرال بخشی از ادعاها و جاهطلبیهای شکستخوردهای است که ترامپ را از تصویرش دور میکند. تصویری که او از خودش نمایش داد و در شعار انتخاباتی «دوباره آمریکا را بزرگ کنیم» و همچنین پرتره درهم مراسم تحلیفش متبلور شد. حالا اتفاقات رخداده در زمین واقعیت نشان میدهد که این تصویر بیش از پیش خدشهدار شده و فاصله زیادی بین تبلیغات او و واقعیت وجود دارد.
عقبنشینی زودهنگام از جنگ تعرفهها
سیاست تعرفههای تجاری ترامپ، یکی از جنجالیترین سیاستهای وضعی او از زمان ریاستجمهوریاش است. ترامپ از همان روزهای ابتدایی بازگشت به قدرت، تعرفههای سنگینی بر واردات از دهها کشور اعمال کرد، با این ادعا که این اقدام برای حفاظت از صنایع و مشاغل آمریکایی ضروری است؛ با این حال، چند روز پس از اجرای این سیاست، به دلیل آشوب بازار و فشار از سوی رقبای سیاسی مانند باراک اوباما، مجبور شد این تعرفهها را برای 90 روز تعلیق کند.
کارشناسان معتقدند که این تصمیم ترامپ پس از کاهش شدید شاخصهای بازار و هشدارهای اقتصادی درباره احتمال رکود گرفته شد. این عقبنشینی نشاندهنده محدودیتهای قدرت در برابر فشارهای داخلی و اقتصادی بود. با این حال ترامپ روز گذشته تعرفههای واردات از چین را به 145 درصد افزایش داد و چین هم در اقدامی متقابل، تعرفه واردات کالاهای آمریکایی را به 125 درصد رساند تا همچنان یک شریان از جنگ تعرفهای باقی بماند.
از ایالت پنجاه و یکم چهخبر؟
یکی از اولین پروژههای ترامپ در راستای سیاستهای توسعهطلبانهاش، چشمدوختن به کانادا بود. او این کشور را «بخشی طبیعی از خاک ایالات متحده» خواند و در سخنرانیای که در میان هوادارانش داشت، نقشهای را نمایش داد که کانادا را به عنوان پنجاهویکمین ایالت آمریکا نشان میداد.
این ادعا بلافاصله با واکنشهای تند از سوی مقامات کانادایی همراه شد. جاستین ترودو، نخستوزیر وقت کانادا، ضمن رد این اظهارات، تأکید کرد که کشورش «هرگز» بخشی از ایالات متحده نخواهد شد و اقدام ترامپ را بیاحترامی آشکار به حاکمیت ملی کانادا دانست. اما ترامپ که عادت به ایجاد چنین نارضایتیهایی داشت، تصمیم گرفت از ابزار اقتصادی برای فشار بیشتر استفاده کند. او تعرفه ۲۵درصدی بر واردات از کانادا را اعمال کرد و حتی تهدید کرد که این تعرفه در آینده افزایش خواهد یافت.
این اقدام تنشهای دیپلماتیک را شدت بخشید و منجر به تحریمهای متقابل از سوی کانادا شد. ترودو در پاسخ، از شهروندان کانادایی خواست که از سفر به آمریکا خودداری کنند و در اقدامی نمادین، قراردادهای تجاری جدیدی با اتحادیه اروپا و آسیا امضا کرد تا وابستگی اقتصادی کشورش به آمریکا را کاهش دهد؛ اما با افزایش هزینههای تجاری و نارضایتی شرکتهای آمریکایی، ترامپ در نهایت ناچار به تعلیق تعرفهها شد.
دفن آرزوهای ترامپ زیر آوار غزه
یکی از مهمترین وعدههای انتخاباتی ترامپ، پایان دادن به جنگ غزه بود. او حتی در ادامه تهدید کرده بود که در خاورمیانه جهنمی به راه خواهد انداخت و «تصاحب» غزه و انتقال جمعیت فلسطینی آن به کشورهای همسایه مانند مصر و اردن هم از دیگر جاهطلبیهایش بود. او مدعی شد که این منطقه میتواند به «ریویرای خاورمیانه» تبدیل شود، جایی که سرمایهگذاران بینالمللی برای ساخت هتلها، مراکز تفریحی و مناطق تجاری جذب شوند. اما این ایده، که در ظاهر نوعی توسعه اقتصادی بود، بلافاصله با واکنش شدید جامعه بینالملل مواجه شد.
در داخل آمریکا نیز، این طرح حتی میان برخی از جمهوریخواهان با تردید روبهرو شد. دیپلماتها هشدار دادند که چنین اقدامی میتواند بحران منطقهای را تشدید کند و به درگیریهای گستردهتر بینالمللی دامن بزند. همچنین، کشورهای هدف این طرح، از جمله مصر و اردن، به صراحت اعلام کردند که حاضر به پذیرش چنین سناریویی نیستند. در نهایت، این پیشنهاد هیچگاه از مرحله حرف فراتر نرفت و به یکی دیگر از پروژههای ناکام ترامپ تبدیل شد.
شکست صلح 24ساعتهٔ اوکراین
یکی از مهمترین وعدههای انتخاباتی ترامپ، پایان دادن به جنگ روسیه و اوکراین ظرف 24 ساعت پس از ورود به کاخ سفید بود. او بارها ادعا کرد که تنها با یک تماس تلفنی با ولادیمیر پوتین و ولودیمیر زلنسکی، میتواند صلح را برقرار کند. ترامپ این وعده را بهعنوان شاهدی بر مهارتهای مذاکرهای خود مطرح کرد، اما همان زمان بسیاری از تحلیلگران آن را در امتداد پروپاگاندای او برای پیروزی انتخابات دانستند.
با آغاز دوره جدید ریاستجمهوری ترامپ، انتظارها برای تحقق این وعده افزایش یافت؛ اما در عمل، نهتنها جنگ تمام نشد، بلکه تا امروز درگیریها ادامه پیدا کرده و این وعده او هم به سرانجام نرسید. وضعیت این جبهه حتی به جایی رسیده که بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع موقت آلمان طی اظهاراتی در نشست گروه حامیان اوکراین در جنگ با روسیه که با موضوع «بررسی ارسال کمکهای تسلیحاتی بیشتر برای کییف» برگزار شد گفت که قرار نیست به همین زودیها صلح در اوکراین برقرار شود.
گزارش کامل را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.
