

وقایع اسرائیلیه: در یکی از گستردهترین و جنجالیترین پروندههای جاسوسی که اسرائیل طی دهههای اخیر با آن مواجه شده است، عزیز نیسانوف، مهاجر ۴۳ ساله از جمهوری آذربایجان، به عنوان رهبر شبکهای ۷ نفره از جاسوسان داخلی که به نفع ایران فعالیت میکردند دستگیر و به جرایم امنیتی جدی متهم شد.
بنا به گفته مقامات اسرائیلی، این گروه طی حدود ۲ سال بیش از ۶۰۰ مأموریت برای جمعآوری اطلاعات حساس انجام داده و آنها را در اختیار مقامات ایرانی قرار دادهاند. دادستانها گفتهاند نیسانوف در صورت لو رفتن، یک سناریوی جعلی طراحی کرده بود که بر اساس آن اعضای شبکه خود را به عنوان راهنمایان گردشگری معرفی کند. براساس اطلاعات منتشر شده توسط شاباک و پلیس اسرائیل، عزیز نیسانوف در اواخر سال ۲۰۲۲ توسط فردی در جمهوری آذربایجان به استخدام درآمد. این فرد نیسانوف را با رابطی ترکتبار به نام «الخصان» مرتبط کرد که نقش واسطه میان این شبکه و دو مأمور ایرانی موسوم به «الخان» و «اورخان» را بر عهده داشت.
نیسانوف که با مشکلات مالی دستوپنجه نرم میکرد، انگیزه مالی را به عنوان عامل اصلی همکاری با ایران عنوان کرده است. وی به بازجویش گفته «من هیچ مشکلی با مردم اسرائیل ندارم. آنها را دوست دارم و نمیخواهم به آنها آسیبی برسد، ولی من به دولت اسرائیل اهمیتی نمیدهم. زندگی سختی داشتم، شغلی نداشتم و دولت هم به من کمک نکرد. من در بدترین شرایط بودم و به همین دلیل خواستم پول زیاد به دست بیاورم.»
از آذربایجان تا تلآویو؛ مسیری برای نفوذ ایران
اعضای شبکه هم شامل افراد مختلفی از طبقات اجتماعی حاشیهنشین بودند: الکساندر سادیکوف (۵۸ ساله) معاون نیسانوف، ییگال نیسان (۲۰ ساله) پسر نیسانوف که از ارتش فرار کرده بود، ویچسلاو گوشچین (۴۶ ساله) و یوگنی یوفه (۴۷ ساله) و دو نوجوان ۱۶ و ۱۷ ساله که به دلیل اینکه زیر سن قانونی هستند هویتشان فاش نشده است. به گفته پلیس رژیم، نوجوانان وظیفه تصویربرداری و انتقال اطلاعات به مأموران ایرانی را داشتند و به دلیل سن کم، کمتر مورد سوءظن قرار میگرفتند. یکی از کارهای این نوجوانان عکاسی از سالن غذاخوری پایگاه تیپ گولانی بود. همان مقری که در حمله پهپادی حزبالله چندین نظامی کشته و مجروح شدند.
براساس کیفرخواست ۲۰ صفحهای دادستانی، اعضای این گروه وظیفه داشتند از پایگاههای هوایی نواتیم، پایگاه هوایی رمات دیوید، پایگاه هوایی تل نوف و همچنین پادگان نیروهای زمینی مانند گولانی عکسبرداری کنند. همچنین جمعآوری اطلاعات از سامانه گنبد آهنین، زیرساختهای انرژی مانند نیروگاه هدرا، بنادر حیفا، اشدود و ایلات، مجموعه جلیلیه در شمال تلآویو، ساختمانهای دولتی و حتی بالنهای نظارتی ارتش در دستور کار این تیم بود.
در یک مورد خاص آنها محل دقیق بالن نظارتی نیروی هوایی در الجلیل در شمال فلسطین اشغالی را برای مأموران ایرانی ارسال کردند و حدود یک ماه بعد این محل مورد حمله مستقیم قرار گرفت. این همزمانی باعث شد تا تحلیلگران شاباک احتمال نقش مستقیم این شبکه در تسهیل حملات موشکی و پهپادی ایران و حزبالله را تقویت کنند. یکی دیگر از کارهای این تیم عکاسی از محل اصابت موشکهای ایران پس از عملیات وعده صادق1 بود تا بتواند به بهبود دقت این موشکها در حملات آتی کمک کند.
در کنار مأموریتهای تصویربرداری، نیسانوف موظف شد اطلاعاتی درباره برخی افراد خاص ازجمله یک استاد دانشگاه حیفا که متخصص مهندسی نفت و گاز قفقاز بود جمعآوری کند. او حتی به دلیل حضور مادرش در مراسم افتتاح سفارت آذربایجان در تلآویو، مأمور شد عکس مهمانان را برای مأمور ایرانی بفرستد که مادر نیسانوف این کار را انجام داد. در سپتامبر از این گروه خواسته شد تا برای عکسبرداری از بندر و مسیر دریایی حیفا، قایق اجاره کرده و به قبرس بروند که درنهایت این سفر لغو شد. سینانوف به مأموران خود اطلاع داده بود که برای اجرا در مراسم بزرگداشت جامعه بخارا دعوت شده است. مراسمی که رئیسجمهور اسرائیل، اسحاق هرتزوگ و مقامات دولتی نیز در آن حضور داشتند. او فهرست و توصیفاتی از مدعوین را به اشتراک گذاشت و مأمور شد از آنها عکس بگیرد اما پیش از برگزاری مراسم بازداشت شد. در ۱۹ سپتامبر سه نفر از اعضای این شبکه در نزدیکی خانه فرمانده پایگاه هوایی نواتیم بازداشت شدند. مأموریت آنها رصد این فرمانده بود که بهوضوح هدفی برای ترورهای احتمالی محسوب میشد. شاباک تصمیم گرفت بلافاصله عملیات شناسایی و دستگیری گستردهتری انجام دهد تا از خطر جانی جلوگیری کند و درنهایت در اکتبر تمام افراد این گروه را دستگیر کرد.
یک شبکه مخوف
«با پدیده گستردهای روبهرو هستیم. عدهای از شهروندان آگاهانه پذیرفتهاند برای ایران علیه اسرائیل در زمینه جمعآوری اطلاعات یا برنامهریزی برای خرابکاری و حملات همکاری کنند.» اینها سخنان شالوم بن حنان، مقام ارشد سابق شینبت (سازمان امنیت داخلی اسرائیل) است که در واکنش به دستگیری بیش از ۳۰ تبعه اسرائیل که متهم به جاسوسی برای ایران هستند گفته است. سیاهه جاسوسان اسرائیلی شامل افراد و اهداف متنوعی است: از عکاسی از اماکن حساس و نظامی تا توطئه قتل سیاستمداران و حتی شخص نتانیاهو گرفته و از مرد ۷۳ ساله تا جوان بیست و چند ساله، همهچیز در گزارش رسانههای اسرائیلی پیدا میشود.
مثلا یک نمونه دورون بوخوبزه است؛ تکنیسین ۲۹ ساله ساکن بئرشبع که با عوامل اطلاعاتی ایران تماس برقرار کرده و اطلاعات حساسی را در اختیار آنها قرار داده است. او ادعا کرده بود به مرکز تحقیقات هستهای دیمونا دسترسی دارد و در ازای اطلاعات، مبالغی دریافت کرده است. بوخوبزه به اتهام ارتباط با عامل بیگانه و انتقال اطلاعات امنیتی حساس مواجه است. بعضی دیگر از متهمین راازجدول زیر پیگیری کنید.
ویچسلاو گوشچین
مرد ۴۶ ساله ساکن حیفا و از مهاجران جمهوریهای شوروی سابق که به عنوان یکی از اعضای شبکه جاسوسی وابسته به ایران دستگیر شد. او در مأموریتهای تصویربرداری از پایگاههای نظامی و تأسیسات استراتژیک شرکت داشت و در نزدیکی منزل فرمانده پایگاه هوایی نواتیم بازداشت شد.
دنیل کیتوف
شهروند ۲۶ ساله ساکن پتاحتیکوا که با مأموران ایرانی از طریق اپلیکیشن تلگرام در تماس بوده و در ازای دریافت پول، مأموریتهایی ازجمله دیوارنویسی شعارهای ضداسرائیلی و عکاسی از پایگاههای نظامی را انجام داده است. او اکنون با اتهام تماس با مأمور خارجی و اقدامات امنیتی مواجه است.
ادوارد یوسوپوف
مرد ۶۵ ساله ساکن نتیووت که به جاسوسی برای ایران متهم و دستگیر شده است. او با فردی به نام «موسی» که مأمور اطلاعاتی ایران بود، در تماس بوده و مأمور به جمعآوری اطلاعات درباره زیرساختهای حساس اسرائیل شده است. یوسوپوف از پایگاههای نظامی، بندر حیفا و مراکز عمومی فیلمبرداری کرده و مجموعاً حدود 41000 دلار بهصورت رمزارز از ایران دریافت کرده است.
رافائل گولیف
یکی از متهمان پروندههای جاسوسی اخیر در اسرائیل که همراه با همسرش به جمعآوری اطلاعات حساس درباره زیرساختهای نظامی و امنیتی اسرائیل متهم شده است. این زوج طی دو سال فعالیت خود، وظایف مختلفی ازجمله عکاسی از پایگاههای ارتش و مراکز حساس امنیتی را برای ایران انجام دادهاند و در ازای آن، مبالغی دریافت کردهاند.
ولادیسلاو ویکتورسون
شهروند ۳۰ ساله ساکن رمتگان که با مأموران اطلاعاتی ایران از طریق اپلیکیشن تلگرام در ارتباط بوده و مأموریتهایی چون پاشیدن رنگ و نقاشی دیواری با پیامهای ضداسرائیلی، انتقال پول، توزیع اعلامیه و آتشزدن خودروها را انجام داده است. او در ازای این اقدامات حدود ۵۰۰۰ دلار دریافت کرده و در ادامه پذیرفته بود مأموریتهایی ازجمله ترور و تهیه سلاح را نیز اجرا کند.
یوری الیاسفوف
سرباز ذخیره ۲۱ ساله ارتش اسرائیل که در واحد دفاع هوایی گنبد آهنین خدمت میکرد و به اتهام انتقال اطلاعات حساس درباره سامانه دفاع موشکی اسرائیل به مأموران ایرانی دستگیر شد. او برای همکاریاش مبلغی معادل ۲۵۰۰ دلار دریافت کرده و سپس دوست خود، گئورگی آندرییف را نیز وارد این شبکه کرده است.
گئورگی آندرییف
جوان ۲۱ ساله و دوست نزدیک یوری الیاسفوف که در ستاد فرماندهی ارتش اسرائیل (کریا) در تلآویو خدمت میکرد. او ابتدا توسط الیاسفوف به همکاری با مأموران ایرانی تشویق شد و با دریافت ۵۰ دلار وارد این روند شد، اما پس از مدتی بهدلیل ترس از پیامدهای قانونی، تصمیم به عقبنشینی گرفت.
موتی مامان
مرد ۷۳ ساله ساکن اشکلون که به اتهام ارتباط مستقیم با عوامل اطلاعاتی ایران دستگیر شده است. او دو بار به ایران سفر کرده و پیشنهاد انجام عملیاتهای امنیتی در داخل اسرائیل را در ازای دریافت یک میلیون دلار به مقامات ایرانی ارائه داده بود.
متن کامل گزارش فاطمه موسویکریمی، خبرنگار را در وقایع اسرائیلیه بخوانید
