تظاهرات با شعار «دست بردارید!»

سعیده اسدی، خبرنگار: یکی از بزرگ‌ترین موج‌های اعتراضی علیه دولت دونالد ترامپ در دوره دوم ریاست‌جمهوری او روز شنبه ۵ ‌آوریل ۲۰۲۵ تحت عنوان «Hands Off» در سراسر آمریکا و چندین کشور دیگر برگزار شد. این اعتراضات که با مشارکت صد‌ها هزار نفر همراه بود، واکنشی چندبعدی به مجموعه سیاست‌های جدید دولت ترامپ و نیز اقدامات ایلان ماسک، رئیس اداره بهره‌وری دولت آمریکا بود. معترضان با شعار «دست بردارید» خواستار توقف اقدامات دولت در زمینه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی شده‌اند. تحلیل عمیق دلایل این اعتراضات نشان می‌دهد سیاست‌های جنجالی ترامپ در زمینه‌های مختلف ازجمله اصلاحات ساختاری دولت، مهاجرت، تعرفه‌های تجاری و کاهش خدمات اجتماعی، به همراه نگرانی از تمرکز قدرت در دست نخبگان ثروتمند، محرک اصلی این جنبش بوده است. 

دلایل و علل اعتراضات
1. اصلاحات اقتصادی و کاهش خدمات اجتماعی: یکی از مهم‌ترین دلایل شکل‌گیری اعتراضات «Hands Off» مخالفت با سیاست‌های اقتصادی دولت ترامپ است. معترضان به شدت نسبت به کاهش بودجه برنامه‌های فدرال و کاهش حمایت‌های اجتماعی اعتراض دارند و به طور خاص، خواستار توقف کاهش بودجه برنامه‌های بهداشتی فدرال مانند مدیکید (برنامه بهداشتی فدرال برای افراد کم‌درآمد) و مدیکر (برنامه ملی بیمه تأمین اجتماعی) هستند. 
2. اخراج کارکنان دولتی و تغییرات ساختاری: یکی دیگر از علل اصلی اعتراضات، مخالفت با اخراج گسترده کارکنان دولت فدرال است. دولت ترامپ با ادعای افزایش بهره‌وری و کاهش بروکراسی، اقدام به اخراج بخش قابل توجهی از کارمندان دولت فدرال کرده است. این اقدام با انتقاد شدید فعالان مدنی و اتحادیه‌های کارگری مواجه شده و آن را به عنوان «تصاحب قدرت» توصیف کرده‌اند. 
3. تعرفه‌های تجاری و بی‌ثباتی اقتصادی: اعمال تعرفه‌های گسترده توسط ترامپ علیه کشور‌های مختلف، به عنوان عاملی برای افزایش قیمت کالا‌ها و بی‌ثباتی بازار‌های مالی مورد انتقاد قرار گرفته است. اگرچه ترامپ ادعا می‌کند این تعرفه‌ها باعث احیای صنعت داخلی خواهد شد، اما معترضان اعلام کردند کاهش ۲۵ درصدی پس‌انداز بازنشستگی آنان در سه روز، نتیجه مستقیم این سیاست‌هاست. این بی‌ثباتی، به ویژه برای سالمندانی که به درآمد‌های ثابت متکی هستند، بحران‌آفرین است. 
4. سیاست‌های مهاجرتی: سیاست‌های سختگیرانه مهاجرتی ترامپ، به ویژه هدف قراردادن دانشجویان بین‌المللی، یکی از محرک‌های اصلی اعتراضات بود. یکی از خواسته‌های اصلی معترضان، توقف حملات دولت ترامپ به مهاجران است. در بوستون، برخی از شرکت‌کنندگان به طور خاص به علت یورش‌های اخیر مهاجرتی علیه دانشجویان دانشگاه‌ها که منجر به دستگیری و روند اخراج آن‌ها شده، در اعتراضات شرکت کرده بودند. معترضان با اشاره به این پرونده، خواستار توقف یورش‌های بی‌رویه به جوامع مهاجر شدند. سازمان‌های مدافع حقوق مهاجران نیز از کاهش حمایت‌های قانونی از پناهندگان و لغو برنامه‌هایی مانند DACA (اقدام به تعویق افتاده برای ورود به دوران کودکی) خبر دادند. 
5. سیاست خارجی: تغییرات در سیاست خارجی آمریکا نیز از دلایل اعتراضات بود. در لندن، معترضان شعار‌هایی مانند «دست از کانادا بردارید»، «دست از گرینلند بردارید» و «دست از اوکراین بردارید»، سر دادند که به تمایل ترامپ برای الحاق کانادا و گرینلند و همچنین اختلافات او با رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، در مورد توافق صلح بین اوکراین و روسیه اشاره داشت. این اقدامات نه‌تنها روابط با متحدان سنتی را تضعیف کرده، بلکه موجب کاهش ارزش دلار در بازار‌های جهانی شده است. معترضان به ریاضت‌های اقتصادی در حوزه امنیت ملی نیز واکنش نشان دادند. بسته شدن ۳۰ درصد از پایگاه‌های نظامی در اروپا و کاهش بودجه سازمان‌های اطلاعاتی، نگرانی از تضعیف موقعیت بین‌المللی آمریکا را افزایش داده است. 
6. نقش ایلان ماسک و ادغام بخش‌های دولتی: انتقاد به نقش غیرانتخابی ایلان ماسک به عنوان رئیس اداره بهره‌وری دولت، یکی از نقاط کانونی اعتراضات است. معترضان معتقدند ماسک با ادغام ۱۷ آژانس فدرال و اخراج هزاران کارمند، در حال «خصوصی‌سازی دولت» است و این سیاست‌ها را نشانه‌ای از «فاشیسم نوظهور» توصیف کرده‌اند. گزارش‌ها حاکی از آن است که ماسک با ادعای صرفه‌جویی ۲۰۰ میلیارد دلاری، بودجه برنامه‌های اجتماعی را به شرکت‌های خصوصی منتقل کرده است. 
7. اتحاد ثروت و سیاست: معترضان، همکاری ترامپ با میلیاردر‌هایی مانند ماسک را نماد «تسخیر دموکراسی توسط الیگارشی» می‌دانند. شعار‌هایی مانند «دست از دموکراسی ما بردارید» و «ثروتمندان بر ما حکومت نمی‌کنند» بازتاب این نگرش است. سازمان‌دهندگان این اعتراضات استدلال می‌کنند که کاهش مالیات بر شرکت‌ها و لغو مقررات زیست‌محیطی به بهانه رشد اقتصادی، تنها به نفع طبقه ثروتمند است.

پراکندگی جغرافیایی و مشارکت
اعتراضات «Hands Off» با مقیاسی بی‌سابقه در سراسر آمریکا و چندین کشور دیگر برگزار شد. بر اساس گزارش‌ها، این تظاهرات در بیش از ۱۴۰۰ نقطه در سراسر آمریکا و در تمامی ۵۰ ایالت این کشور برگزار شده است. سازمان‌دهندگان اعلام کرده‌اند حدود ۱۲۰۰ محل برای برگزاری اعتراضات در نظر گرفته شده بود که شامل مقابل ساختمان‌های کنگره ایالتی، ساختمان‌های دولتی، دفاتر نمایندگان، شهرداری‌ها و پارک‌ها می‌شود. شهر‌های بزرگ آمریکا ازجمله واشنگتن‌دی‌سی، نیویورک، شیکاگو، لس‌آنجلس، بوستون، میامی و... شاهد حضور گسترده معترضان بودند. در واشنگتن‌دی‌سی، ده‌ها هزار نفر اطراف بنای یادبود واشنگتن تجمع کردند و در منهتن نیویورک، تظاهرات به طول تقریبی ۲۰ بلوک کشیده شد. همچنین در آتلانتا، پلیس جمعیت معترضان را بیش از ۲۰ هزار نفر تخمین‌ زده است. علاوه بر آمریکا، اعتراضات مشابهی در شهر‌های اروپایی ازجمله لندن، پاریس، برلین، لیسبون و فرانکفورت برگزار شد. همچنین گزارش‌هایی از برگزاری تظاهرات در کانادا و مکزیک نیز منتشر شده است. بر اساس اعلام سازمان آمریکایی Indivisible که یکی از برگزارکنندگان اصلی این اعتراضات است و در سال 2016 در واکنش به انتخاب دونالد ترامپ، مقابله با سیاست‌های وی و تقویت جنبش‌های مترقی در آمریکا تأسیس شد، دست‌کم ۶۰۰ هزار نفر برای شرکت در تظاهرات روز شنبه در سراسر 50 ایالت آمریکا ثبت‌نام کرده بودند. این رقم نشان‌دهنده وسعت و اهمیت این موج اعتراضی است که از زمان آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری ترامپ، بزرگ‌ترین اعتراض علیه سیاست‌های او به شمار می‌رود. این اعتراضات که توسط ائتلافی از بیش از ۱۵۰ گروه حقوق مدنی، مترقی و کارگری سازماندهی شده شامل سازمان‌های مدافع حقوق مدنی، حقوق زنان، اتحادیه‌های کارگری و کهنه‌سربازان است. بر اساس وب‌سایت رسمی این جنبش، هدف اصلی آن «متوقف کردن جسورانه‌ترین تصاحب قدرت در تاریخ معاصر» عنوان شده است و برخلاف اعتراضات دوره اول ترامپ که بر مسائلی مانند سقط جنین متمرکز بود، این بار شعار‌ها عمدتاً اقتصادی بودند. تابلو‌هایی با عناوین «تعرفه‌ها مرا می‌کشند» یا «دست از تأمین اجتماعی ما بردارید»، نشان می‌دهد که معترضان، سیاست‌های ترامپ را تهدیدی مستقیم برای معیشت خود می‌دانند. این تغییر استراتژی، حضور قشر میانسال و سالمند را نسبت به تظاهرات قبلی افزایش داده بود. 

واکنش‌ها و تأثیرات
ترامپ شخصاً هیچ واکنش مستقیمی به اعتراضات نشان نداد و روز اعتراضات را در زمین گلف باشگاه خود در فلوریدا گذراند. در مقابل رسانه‌های مختلف در سراسر جهان به پوشش گسترده این اعتراضات پرداختند. شبکه‌هایی مانند CNN و BBC گزارش‌های ویژه‌ای از صحنه‌های اعتراضی پخش کردند و در شبکه‌های اجتماعی نیز تصاویر و ویدئو‌های متعددی از تظاهرات منتشر شد. 

چشم‌انداز و پیامد‌های احتمالی
اعتراضات «Hands Off» به عنوان بزرگ‌ترین موج اعتراضی علیه دولت ترامپ از زمان آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری او، نشان‌دهنده شکل‌گیری یک جنبش مقاومت گسترده علیه سیاست‌های این دولت است که به گفته معترضان، باعث انتقال ثروت به طبقه بالادست و تضعیف ساختار‌های دموکراتیک شده است. گستردگی جغرافیایی، تنوع موضوعات مورد اعتراض و حمایت گروه‌های مختلف از این جنبش، پتانسیل آن را برای تبدیل شدن به یک نیروی سیاسی قابل توجه در آمریکا نشان می‌دهد. اگرچه تأثیر مستقیم این تظاهرات بر سیاست‌های ترامپ نامشخص است، اما گستردگی آن نشان می‌دهد مقاومت در برابر برنامه‌های دولت، به جریان اصلی تبدیل شده است. همچنین، این اعتراضات می‌تواند بر انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره و حتی انتخابات ریاست‌جمهوری بعدی تأثیرگذار باشد. سازمان‌دهندگان این اعتراضات اعلام کرده‌اند که این تنها آغاز یک جنبش بلندمدت است و قصد دارند فشار خود بر دولت را از طریق اقدامات مدنی و قانونی ادامه دهند. از سوی دیگر، واکنش دولت ترامپ به این اعتراضات و چگونگی پیگیری سیاست‌های مورد انتقاد، می‌تواند مسیر آینده سیاسی آمریکا را تعیین کند. اگر دولت به خواسته‌های معترضان توجه نکند، احتمال تشدید تنش‌های داخلی وجود دارد، اما اگر برخی از سیاست‌ها را تعدیل کند، ممکن است از شدت اعتراضات کاسته شود. درمجموع، این اعتراضات نشان‌دهنده چالش‌های جدی پیش روی دولت ترامپ و شکاف‌های عمیق در جامعه آمریکاست و به نظر می‌رسد جامعه آمریکا در آستانه دوره‌ای از تحولات سیاسی و اجتماعی قابل توجه قرار دارد که نتایج آن می‌تواند تأثیرات عمیقی بر آینده این کشور و حتی روابط بین‌الملل داشته باشد.