

هرچند سال جدید شد اما مشکلات قدیمی کادر درمان همچنان باقی است. سیزدهم فروردینماه نرگس محمدپور، دستیار تخصصی زنان و زایمان، پس از گذراندن آخرین شیفت دوره رزیدنتیاش خودکشی کرد. براساس اخبار منتشرشده از این پزشک جوان، محمدپور ظاهراً در یک پرونده قصور پزشکی محکوم به پرداخت دیه یک نوزاد معلول شده بود. خودکشی او بار دیگر مشکلات رزیدنتها در دوره دستیاری را یادآوری کرد و این پرسش نیز بار دیگر مطرح شد که در آخر رزیدنتی شغل است یا دوره دانشجویی؟ اگر شغل است چرا مانند سایر مشاغل، شرایط مشخصی مانند ساعت کاری، اضافهکار و... ندارد؟ اگر رزیدنتی دانشجویی است؛ چرا شرایط دانشجویان را ندارند؟ تمام اینها پرسشهای بیپاسخی است که سالهاست وزارت بهداشت، نسبت به آنها ابهام و سکوت را ترجیح داده است.
خودکشی رزیدنتها پدیدهای چندبعدی است
فعالان صنفی بهداشت و درمان معتقدند خودکشی رزیدنتها چندوجهی است و در بررسی آن، باید تمام ابعاد موجود را در نظر گرفت. مهمترین جنبه در خودکشی آنها وضعیت نامناسب شغلی آنهاست. شیفتهای طولانی و سنگین از یکسو و وضعیت بد معیشتی از سوی دیگر فشار و بار روانی این دوره تحصیلی را چندبرابر میکند. بدون شک احتمال میرود رزیدنت نیز مانند هر فرد دیگری مشکلات خانوادگی و شخصی داشته باشد و همین چندوجه ممکن است درکنار یکدیگر رشته امید افراد را پاره کند و بهجای حل مسئله خودشان را از مسائل پیشآمده حذف کنند و دست به خودکشی بزنند.
پوریا امیری، پزشک عمومی و فعال صنفی نیز معتقد است خودکشی پدیدهای چندوجهی است: «خودکشی پدیدهای است که بهوضوح در کشور وجود دارد و فکر میکنم در کشورهای دیگر هم مشابه آن وجود داشته باشد. اما در ایران چون آمار مشخصی در دست نداریم، نمیتوانیم آن را با سایر کشورها مقایسه کنیم. این پدیده در بین دستیاران، حداقل در یکی دو سال اخیر بسیار قابلتوجه بوده است. ما بهوضوح شاهد افزایش تعداد این مواردیم. پدیده اقدام به خودکشی در دستیاران و بررسیهایی که ما روی کیسهای مختلف انجام دادهایم، از طریق مشاوره روانپزشکی که بهصورت خودجوش انجام میدهیم، نشان میدهد که این موضوع یک پدیده مولتیفاکتوریال است.»
اولین عامل خودکشی در میان دستیاران فشار کاری است
امیری گفت: «اقدام به خودکشی در دستیاران پزشکی عوامل متعددی دارد؛ یکی از عوامل فشار کاری بسیار زیاد است. ساعتهای کاری این افراد غیرمنطقی است و گاهی به ۴۰۰ یا ۵۰۰ ساعت در ماه هم میرسد، همچنین فشار روانی که در مراحل مختلف سالهای تحصیل این افراد وجود دارد، باعث ایجاد استرس مضاعف میشود. مسئولیتهای سنگینی که در هر سطح از تحصیل به دوش آنها میافتد در هر سال شدت میگیرد، بهویژه در سالهای اول که حجم کاری بیشتر است.»
امیری عنوان کرد: «دومین عامل مشکلات معیشتی دستیاران است. حقوق این افراد اخیراً افزایش یافته و طبق آخرین تغییرات، حقوق آنها بین ۱۷ تا ۲۰ میلیون تومان است، اما این رقم برای زندگی در شهرهای بزرگ مانند تهران، اصفهان، شیراز و مشهد کافی نیست. هزینههای زندگی بسیار بالاست و خوابگاههای مناسب هم وجود ندارد. این شرایط باعث شده بسیاری از دستیاران از ادامه تحصیل در این شهرها منصرف شوند، حتی برخی از آنها به دلیل مشکلات معیشتی به دنبال مهاجرت به شهرهای کوچکتر یا ترک تحصیل میروند.»
وی گفت: «سومین عامل، مشکلات شخصی و خانوادگی است. هر فرد ممکن است مشکلات شخصی یا خانوادگی خاص خود را داشته باشد که در برخی موارد به تشدید وضعیت روانی او میانجامد. همچنین افرادی که سابقه بیماریهای روانی دارند در شرایط استرسزا و فشار کاری مشکلاتشان تشدید میشود. اینها دلایل عمدهای بودند که ما به آنها رسیدیم.»
