یا سریال جنایی می‌سازیم یا تاریخی- عاشقانه

خلق یک اثر هنری خوب به هیچ عنوان نه‌تنها یک جریان هنری نمی‌سازد بلکه کارنامه سازنده آن اثر را هم بری از خطا نمی‌کند. ماجرا درباره نمایش خانگی ایران تا پیش از سال 1403 همین است. تمام صنعت پر سروصدای نمایش خانگی تا پیش از سال گذشته تنها متکی به تک‌اثر‌هایی بود که می‌آمدند و دیده می‌شدند ولی جریانی در اقبال نسبت به نمایش خانگی نمی‌ساختند اما از 1403 داستان فرق کرد. وقتی مخاطب به «افعی تهران» و پس از آن «در انتهای شب» اقبال نشان داد و یک پلتفرم دیگر هم در رقابت با فیلیمو قرار گرفت، دیگر ماجرا درباره یک اثر و دو اثر خوب نبود. موج مخاطب جذب شده به نمایش خانگی نوید توسعه یک صنعت را می‌داد. صنعتی که حالا بیش از هر زمان دیگر بیم و امید‌های زیادی درباره آینده آن وجود داشت. 
اوایل نیمه دوم سال 1403 رقابت میان پلتفرم‌های نمایش خانگی از 3 به 4 پلتفرم رسید و اکثریت آثار جنایی شدند. کم‌کم نمایش خانگی به دام تکرار افتاد. جریان صعودی نمایش خانگی سینوسی شد و دوباره ریزش مخاطب را تجربه کرد. دلیلش واضح است. مخاطب برای تنوع به سراغ نمایش خانگی آمده و تکرار آفت این تنوع است.
زمستان 1403 باز هم رونق به نمایش خانگی بازگشت. از یک طرف «ازازیل» و «آبان» و از طرف دیگر «جان سخت» و «تاسیان» میزان بازدیدشان نجومی شد. اگر بخواهیم از عملکرد نمایش خانگی یک معدل بگیریم، پلتفرم‌ها در جذب مخاطب بسیار خوب و جالب توجه کار کردند اما در تنوع آثار معمولی بودند. حالا همه چیز به 1404 کشیده شده است، سالی که برای اولین بار پلتفرم‌های اصلی برنامه سالانه‌شان را اعلام کردند. 

نوروزی که تازه نیست
نوروز 1404 پلتفرم‌های نمایش خانگی بی‌سروصدا، روی آنچه در سال قبل کاشته بودند، تمرکز کردند. «تاسیان» در نوروز به قسمت هفتم رسید و 15 قسمت تا پایانش مانده، «جان‌سخت» به قسمت‌های 13 و 14 رسید و 5 قسمت دیگر به پایان می‌رسد. نماوا هم «ازازیل» را ادامه می‌دهد و «آبان» هم هنوز مخاطب خودش را دارد.
همه این اتفاقات یعنی تا پایان بهار، به جز سه یا چهار اثر جدید، دیگر خبری از سریال تازه نخواهد بود. با این حال یک نکته جالب توجه در این بین وجود دارد. پلتفرم‌ها کم‌کم متوجه ایراد اواسط سال 1403 شده‌اند و به تنوع روی آوردند. سه اثری که احتمال می‌رود در اردیبهشت و خردادماه منتشر کنند -به جز یکی- باقی آثار غیرجنایی‌اند. «سووشون»، «بامداد خمار» و «وحشی» سه اثری هستند که احتمال می‌رود در بهار امسال منتشر شوند. 

یا جنایی می‌سازیم یا تاریخی- عاشقانه
 وضعیت تغییر در آثار نمایش خانگی چندان هم محصول بازخورد مخاطب نیست. به عنوان مثال «سووشون» یک سالی می‌شود که از ساختش گذشته «بامداد خمار» هم نزدیک به 7 سال است، بین تهیه‌کنندگان مختلف در فرایند پاس‌کاری مانده. این یعنی سریال‌های پرهزینه پلتفرم‌ها که حاصل سودِ دوران کرونای پلتفرم‌ها هستند، حالا به جریان پخش نزدیک می‌شوند. در میان آثار نمایش خانگی که در یک‌سال اخیر در دست ساختند، «وحشی» باز هم از ژانر جنایی است. 
ماندن در میان دو گونه از سریال یعنی جنایی یا تاریخی از یک طرف نوید خوبی برای مخاطبان است و از طرف دیگر نشان‌دهنده فاصله میان سینما و نمایش خانگی ا‌ست. از یک طرف جریان سینما از کمدی فاصله نمی‌گیرد و عملاً هیچ اثر جنایی‌ای روی پرده نیست.
از طرف دیگر نمایش خانگی از کمدی تهی شده و تنها آثار کمدی یا طنز حال حاضر پلتفرم‌ها، «ممیزی» و «نیمه‌شب» که هیچ‌کدام در فرمت سریال قرار نمی‌گیرد. به نظر می‌رسد نزدیک‌ترین کمدی به نمایش خانگی «اجل معلق» است که اگر قرار باشد به امسال برسد قطعاً نیمه دوم سال باید منتظر آن باشیم. 

چه خبر از سریال‌ها؟ 
از میان آثاری که قرار است در چند ماه آینده منتشر شود، اولین این آثار «وحشی»‌ است. سریال هومن سیدی که تابستان امسال کلید خورد و پس از حدود 9 ماه فیلمبرداری به پخش رسیده است. سریالی که سیدی پس از «قورباغه»‌اش توانست مخاطب جدی آثار خود را پیدا کند با «وحشی» به سریال یک اثر جنایی دیگر رفته است. سریالی که نقش اصلی آن را جواد عزتی بر عهده دارد و بازیگر مقابلش ‌نگار جواهریان است، عزتی ۱۵ سال قبل در «آفریقا»، نخستین فیلم بلند سیدی همکاری داشته و جواهریان ۱۱ سال قبل در فیلم «اعترافات ذهن خطرناک من»، سومین فیلم بلند سیدی ایفای نقش کرده است. جواد عزتی،‌ نگار جواهریان، احسان امانی، علیرضا ثانی‌فر، مهدی صباغی و محمد صابری از جمله بازیگران سریال «وحشی» هستند. «وحشی» قرار است یکشنبه هفته آینده (24 فروردین) از پلتفرم فیلم‌نت منتشر شود. 
به جز «وحشی» باقی آثاری که قرار است برای نمایش خانگی منتشر شود، از گمانه‌زنی فراتر نمی‌رود. «سووشون» دیگر اثری است که پخش کردن تیزر‌هایش را از اسفندماه سال گذشته آغاز کرده اما هنوز مشخص نیست چه زمانی به پخش می‌رسد اما با توجه به پخش فصل دوم «ازازیل» به نظر نمی‌رسد این اثر به اواسط بهار 1404 برسد. بهنوش طباطبایی، میلاد کی‌مرام، آزاده صمدی، مجید صالحی، ترلان پروانه، سام درخشانی و... از جمله بازیگران «سووشون» هستند.
فیلمنامه این سریال براساس رمان مشهور «سووشون» نوشته سیمین دانشور به نگارش درآمده است. البته «سووشون» تنها اثر اقتباسی نمایش خانگی برای بهار امسال نخواهد بود. 
بعد از «سووشون»، «بامداد خمار» دیگر اثری است که ممکن است در بهار امسال منتشر شود. «بامداد خمار» هم در کنار «سووشون» از آثار اقتباسی آینده نمایش خانگی‌ است. سریال «بامداد خمار» به کارگردانی نرگس آبیار اثری اقتباسی از رمانی به همین نام نوشته فتانه سیدجوادی (پروین) است که در دهه ۷۰ منتشر شد.
این رمان در زمان انتشار طرفداران بسیاری داشت و به‌عنوان یکی از پرفروش‌ترین رمان‌های معاصر ایران شناخته می‌شود. «بامداد خمار» احتمالاً اثر بعدی پلتفرم شیدا پس از سریال «آبان» خواهد بود و با توجه به کمتر از 10 قسمت ماندن از سریال «آبان» احتمالاً بامداد خمار به اواخر بهار خواهد رسید. 

گزارش کامل را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.