فرهیختگان آنلاین: این روزها تصاویری از برداشت خاک رنگی جزیره هرمز توسط گردشگران دوباره خبرساز شده است. در یکی از ویدئوها حتی درگیری بین مردم محلی و گردشگران بر سر ریختن خاک جزیره در بطری منتشر شده است.

همزمان با وایرال شدن این موارد، در فضای مجازی موجی جهت درخواست از گردشگران ایجاد شده که از آنها می‌خواهد با بیرون برون خاک جزیره به محیط‌زیست منطقه و طبیعت آسیب نزنند. اما برداشت خاک از یک منطقه و بردن آن با نقطه دیگری از کشور چه آسیبی می‌تواند در پی داشته باشد؟

مسیر دریای قشم به سمت هرمز جاذبه‌های زیادی ازجمله خاک‌های رنگارنگ زرد، نقره‌ای، سفید و قرمزدارد که برخی گردشگران به خاطر زیبایی و رنگارنگی آن بخشی از خاک را جمع می‌کنند و می‌برند؛ البته ناگفته نماند که برخی مردم محلی نیز از این راه کسب درآمد می‌کنند و انواع رنگهای مختلف خاک را که در شیشه جمع‌آوری کرده‌اند به گردشگران می‌فروشند.

 اما تغییر چهره طبیعی هرمز طی سال‌ها، نشان از آن دارد که برداشت خاک از این منطقه آسیب‌های متعدد زیست‌محیطی را در پی داشته است.

باید این نکته را در نظر گرفت که شاید حجم جا‌به‌جایی خاک توسط مسافر بسیار کم باشد اما این عامل در کنار فرسایش‌های طبیعی و قرارگرفتن در دوران کم‌بارش موضوع تغییر چهره جزایر جنوب را تشدید می‌کند.

شاید این طور به نظر برسد که جابه‌جایی خاک‌های رنگی جزیره توسط مسافران، چون در مقیاس کم انجام می‌شود، هیچ تاثیری در نابودی این خاک ها ندارد اما طبق گفته کارشناسان باید برای تولید هر یک سانتی‌متر خاک در جزیره هرمز، سالها انتظار کشید؛ بنابراین جا‌به‌جایی این خاک ارزشمند حتی در اندازه اندک مخرب است. خاکی که حاصل ترکیب شیمیایی کانی‌های مختلف و زیستگاه جانداران ساحلی است امروزه به مراقبت بیشتری احتیاج دارد.

البته جزیره هرمز در دوران‌های مختلف زمین شناسی تحت تاثیر فرسایش طبیعی نیز قرار گرفته که از جمله آن‌ها بارش‌هایی است که سبب حل شدن گنبدهای نمکی  و در پی آن سرریز شدن خاک هرمز به دریاست.

برخی زمین شناسان معتقدند که در دوران‌های مختلف زمین‌شناسی، هزاران تن از این خاک‌ها طی فرسایش طبیعی وارد دریا می‌شوند، این پدیده رسوبات و ترکیبات خاک را عوض کرده اما همچنان جزیره هرمز به حیات خود ادامه داده و موجودات متعلق به آن نیز با تغییرات خو گرفته‌اند.

 لازم به ذکر است موضوع حفاظت از خاک هرمز و ممنوعیت جا‌به‌جایی آن توسط بخشدار این جزیره از سال‌های گذشته مطرح شده بود.

 از زمان دولت یازدهم موضوع فروش خاک هرمز مورد توجه قرار گرفت. در نهایت قانون ممنوعیت فروش خاک و به‌ویژه برداشت خاک از جزایر خلیج‌فارس در سال ۹۷ مصوب و به همه ارگان‌ها و نهادها ابلاغ شد.

خاک کمیاب جزیره هرمز به صورت طبیعی تحت فرسایش هست اما با اقدامات ناآگاهانه گردشگران و نیز برخی افراد که خاک را به روش‌ها و در اندازه‌های مختلف می‌فروشند، روند فرسایش را تسریع کرده و به این میراث طبیعی آسیب‌های جدی می‌زنند.