فرهیختگان: مدیریت درمان بیماری‌های خانواده توسط پزشک عمومی و ارجاع به پزشک متخصص در صورت صلاحدید او، یکی از ارکان اصلی برنامه پزشکی خانواده است. استقرار این برنامه یا هر برنامه مشابه دیگر در گرو پذیرش این رکن توسط مردم است. اگرچه می‌توان ارکان دیگری نیز برای نظام ارجاع برشمرد، اما این رکن سرآغاز و نقطه شروع است و اگر بدرستی مورد تبعیت واقع نشود، اساساً برنامه‌ شکل نمی‌گیرد.

مطابق یافته‌های پیمایش، فقط حدود 35 درصد از مردم تمایل خود به پذیرش این رکن را «بسیار زیاد» اعلام کرده‌اند و 31 درصد با دیدی میانه‌رو به آن نگاه می‌کنند. در مقابل حدود ۱۸.۵ تمایل چندانی به پذیرش این رکن ندارند و ۱۴.۷ درصد نیز به طور کامل مخالف آن هستند؛ لذا به نظر می‌رسد اگرچه اکثریت مردم دیدگاه مثبتی نسبت به مراجعه به متخصص در صورت صلاحدید پزشک عمومی دارند، اما همچنان میزان بالایی از عدم اطمینان و مقاومت نیز در جامعه وجود دارد.

نزدیک به دو سوم ایرانیان جایگاه پزشک عمومی در نظام ارجاع را به راحتی نمی‌پذیرند.

بررسی میزان پذیرش در میان ساکنان شهر و روستا نشان می‌دهد به‌طورکلی، پذیرش این سیاست در مناطق روستایی نسبت به شهری بالاتر است که این وضعیت ممکن است ناشی از تجربه قبلی بهتر یا نیاز بیشتر ساکنان روستا به خدمات نظام‌مند سلامت و مدیریت پزشکان عمومی باشد. به هر حال این موضوع حاکی از آن است که اجرای این سیاست در مناطق شهری احتمالاً با چالش‌های بیشتری مواجه خواهد بود؛ چراکه شهرنشینان تمایل کمتری به پذیرش محدودیت‌های ناشی از نظام ارجاع دارند.

روستانشینان بیش از شهرنشینان نقش واقعی پزشک عمومی را می‌پذیرند.

همچنین ۴۱.۸ درصد از مردان در توصیف میزان موافقت خود با این رکن، گزینه «بسیار زیاد» را انتخاب کرده‌اند؛ درحالی‌که این میزان در میان زنان ۲۹.۹ درصد است. مطابق یافته‌های پژوهش به طور کلی مردان تمایل بیشتری به پذیرش این رکن دارند، درحالی‌که زنان نسبت به آن محتاط‌تر هستند. این تفاوت می‌تواند ناشی از انتظارات متفاوت زنان و حساسیت بالاتر آن‌ها به کیفیت خدمات یا حتی تجربه‌های شخصی منفی‌تر باشد.

مردان پذیرش بهتری به مدیریت درمان توسط پزشک عمومی دارند.

پیمایش ملّی مشارکت مردم در نظام ارجاع، حاصل همکاری هسته سلامت مرکز رشد دانشگاه امام صادق (ع) و مرکز تحلیل اجتماعی (متا) بوده و با استفاده از ابزار پیمایش به انجام رسیده است. داده‌های این مطالعه از طریق پانل ملّی آنلاین با مشارکت ۱۵۰۰ نفر از ایرانیان در تابستان سال ۱۴۰۳ گردآوری شد. نمونه‌های این پانل برگرفته از جامعه آنلاین است که حدود ۸۵ درصد کل جامعه ایران را تشکیل می‌دهند.