
سیستم یارانهای اسرائیل در ابتدای تأسیس این رژیم نکبت در سال ۱۹۴۸ بهشدت تحت کنترل دولت بود. در دهههای ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰، به دلیل ورود مهاجران زیاد و بحرانهای اقتصادی، دولت از یارانهها برای تأمین نیازهای اساسی مردم مانند غذا، مسکن و خدمات بهداشتی استفاده میکرد.
بررسی یارانهها در اقتصاد اسرائیل

وقایع اسرائیلیه: پرداخت یارانه، در دولتهای مختلف یکی از راههای مقابله با بحرانهای اقتصادی و حمایت از اقشار ضعیف در مقابل شکاف طبقاتی و مشکلات اقتصادی است. رژیم عبری نیز از این قاعده مستثنی نیست و بنا بر شرایط در مقاطع مختلف زمانی و اقتصادی، مجبور به پرداخت انواعواقسام یارانههای نقدی و غیرنقدی شده. صفحۀ اقتصادی این هفته وقایع در پی این است که ضمن یک بررسی تاریخی حول پرداخت یارانه و بحران اقتصادی دهۀ هشتاد و نود، چند مورد از یارانههای نقدی را که توسط رژیم در حال حاضر پرداخت میشود، مورد بررسی قرار بدهد و واکاوی باقی موارد را به دلیل جلوگیری از تورم بیش از اندازه مطلب، به مجال دیگری واگذار کند.
تاریخچه
سیستم یارانهای اسرائیل در ابتدای تأسیس این رژیم نکبت در سال ۱۹۴۸ بهشدت تحت کنترل دولت بود. در دهههای ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰، به دلیل ورود مهاجران زیاد و بحرانهای اقتصادی، دولت از یارانهها برای تأمین نیازهای اساسی مردم مانند غذا، مسکن و خدمات بهداشتی استفاده میکرد. با گذشت زمان و تغییرات اقتصادی، بهویژه در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی، رژیم اصلاحاتی در این نظام انجام داد و تلاش کرد که یارانهها هدفمندتر و کارآمدتر توزیع شوند. اصلاحاتی که شامل کاهش یارانههای عمومی و خصوصیسازی صنایع میشد.
بحران
در اوایل دهه 1980، رژیم اسرائیل با بحران تورمی شدید مواجه بود. در سال 1984، نرخ تورم در اسرائیل به 450 درصد رسید که یکی از بالاترین نرخهای تورم در جهان بود. این تورم بالا، فشار زیادی بر اقتصاد و قدرت خرید مردم وارد کرده و حکومت را مجبور به اجرای سیاستهای انقباضی و کاهش یارانهها کرد.
برای مقابله با این بحران، رژیم اسرائیل در سال 1985 برنامهای موسوم به برنامه ثبات اقتصادی را اجرا کرد که شامل کاهش گسترده یارانهها و اقدامات سختگیرانه در راستای خصوصیسازی صنایع دولتی میشد. این برنامه باعث کاهش قابلتوجهی در هزینههای دولتی و کاهش کسری بودجه شد. در این راستا، نرخ تورم به 18 درصد در سال 1986 کاهش یافت، اما هزینههای اجتماعی و فشار اقتصادی بر اقشار کمدرآمد افزایش پیدا کرد.
یارانه نقدی
در رژیم صهیونیستی، اقشار مختلفی ذیل عناوین گوناگونی مشمول دریافت یارانۀ نقدی از دولت میشوند، مثل والدین شاغل، سالمندان، کارگران کمدرآمد، خانوادههای پرجمعیت، معلولان و اقشار مذهبی.
توزیع
یهودیان غیرحریدی
حدود ۶۰درصد از سالمندان یهودی غیرحریدی واجد شرایط دریافت یارانهاند. این گروه معمولاً دارای درآمد متوسط و دسترسی به خدمات بهداشتی و رفاهی هستند و معمولاً ماهانه حدود ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ شِکِل یارانه دریافت میکنند.
حریدیها
حدود ۸۰درصد از سالمندان حریدی واجد شرایط دریافت یارانهاند. معمولاً دارای درآمد کم و تعداد افراد تحت تکفل زیادی هستند. بسیاری از سالمندان حریدی به دلیل سبک زندگی مذهبی، کمتر در بازار کار فعال بودهاند. این گروه معمولاً ماهانه حدود ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ شِکِل یارانه دریافت میکنند.
اعراب
حدود ۵۰درصد از سالمندان عرب واجد شرایط دریافت یارانهاند. این گروه معمولاً درآمد کمی دارند و دسترسیشان به خدمات بهداشتی و رفاهی محدود است. بسیاری از سالمندان عرب در مناطق محروم زندگی میکنند. این گروه معمولاً ماهانه حدود ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ شِکِل یارانه دریافت میکنند.
مهاجران
مهاجرانی که برای اولینبار در سرزمینهای اشغالی قدم میگذارند، از یارانههای مختلفی بهرهمند میشوند مثل یارانه مالی اولیه، مسکن، آموزش، اشتغال و بهداشت که افراد مختلف بنا بر شرایط مختلف مثل سن، درآمد و... میتوانند از این طرحها بهرهمند شوند. برخلاف دو مورد قبلی که از مجرای وزارت رفاه اجرا میشد، این یارانهها از طریق وزارت مهاجرت مدیریت میشوند. مهاجران جدید عموماً امکان دریافت مبلغی بین ۱۰۰۰ تا ۳۰۰۰ شِکِل را بهصورت ماهانه دارند که این رقم باتوجهبه تأهل، تعداد فرزند و... متغیر است. در سال 2022 میلادی حدود 30 هزار نفر از مهاجران توانستند از این سیستم استفاده کنند که از بین این 30 هزار نفر، 15 هزار نفر از اروپای شرقی، 10 هزار نفر اروپای غربی و 5 هزار نفر از اتیوپی بودند.
متن کامل گزارش سید علی مدد زیدی را در وقایع اسرائیله بخوانید.
