طی سال 1403 بخش مسکن در کشور با چالش‌های جدی مواجه بوده است. رکود خریدوفروش درکنار کاهش سرمایه‌گذاری در این بخش و تورم بالای مصالح موجب شده سرمایه‌گذاران توجه چندانی به این بخش نداشته باشند. این اتفاق تحت‌تأثیر عواملی چون نوسانات اقتصادی، افزایش تورم و افزایش نرخ ارز و... قرار گرفته است. افزون بر این، عدم تعادل میان عرضه و تقاضا و همچنین سیاست‌های ناکارآمد در حوزه مسکن، به کاهش سرمایه‌گذاری ناشی از عدم اطمینان به وضعیت موجود منجر شده است.

این وضعیت با کاهش تسهیلات‌دهی نظام بانکی به بخش ساخت‌وساز نیز همراه شده است. با این حال، داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد طی نیمه نخست سال جاری تعداد واحدهای مسکونی درج‌شده در پروانه‌های ساختمانی در شهر تهران 16.2 و در کل کشور 12.2 درصد افزایش یافته است. البته این داده‌ها یک سطح هشدار نیز دارند؛ رشد نسبتا بالای ساخت‌وساز بهار در تابستان کاهش ‌یافته و ادامه‌دار نشده است. بااین‌حال برای ارزیابی کارنامه مسکنی دولت چهاردهم هنوز زود است و باید منتظر داده‌های پاییز و به‌ویژه زمستان نیز بود که معمولا فصل صدور جوازهای ساختمانی است. 

رشد 20 درصدی ساخت‌وساز تهران 
براساس بررسی‌های «فرهیختگان» در 6 ‌ماهه نخست امسال تعداد واحدهای مسکونی درج‌شده در پروانه‌های ساختمانی در شهر تهران 16.2 درصد رشد یافته است؛ به عقب‌تر که برگردیم از سال 81 تا سال 1402 تعداد واحدهای مسکونی در پروانه‌های ساختمانی نزدیک به 60 درصد کاهش‌یافته و از 131هزار و 39 عدد به 53 هزار و 420 واحد رسیده. البته آمارهای 6 ماهه نخست امسال امیدوارکننده است و پیش‌بینی می‌شود اگر نیمه دوم سال 1403 یه همین منوال پیش‌رود؛ احتمالا تعداد پروانه‌های ساختمانی در سال 1403 بیش از چهارسال اخیر باشد.

البته گفتنی است، بیشترین تعداد واحدهای مسکونی درج شده در پروانه‌های ساختمانی پایتخت، مربوط به سال های 90 تا 92 به صورت متوالی است، به طوری که این عدد در سال 90 نزدیک به 211 هزار بود که تا سال 92 به چیزی حدود 188 هزار عدد رسید.

همچنین طبق داده‌های مرکز آمار، در تابستان سال 1403، 14 هزار و 790 واحد مسکونی در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری‌ تهران، پیش‌‌بینی شده که نسبت به فصل گذشته 20 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 7.7 درصد افزایش داشته است.‏ متوسط تعداد واحد مسکونی برای هر یک از این پروانه‌های احداث ساختمان 7.4 واحد بوده است.
تعداد 1986 پروانه‌ احداث ساختمان توسط شهرداری‌ تهران در تابستان 1403 صادرشده که نسبت به فصل گذشته 21 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 4.4 درصد افزایش داشته است.

کاهش 16 درصدی صدور پروانه در کل کشور 
داده‌های مرکز آمار ایران حاکی است طی 12 سال اخیر از زمستان ۹۱ تا تابستان امسال تعداد واحدهای مسکونی درج‌شده در پروانه ساختمانی در کل کشور، 44 درصد کاهش‌یافته و از 195 هزار و 300 پروانه در زمستان 91 به 10۸ هزار و ۹۷۴ عدد در تابستان 1403 رسیده است. 

در همین راستا در تابستان سال 1403، تقریبا 109 هزار واحد مسکونی در پروانه‌های صادرشده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری‌های کشور پیش‌‌بینی شد که نسبت به فصل گذشته 16 درصد کاهش و نسبت به فصل مشابه سال قبل 12.2 درصد افزایش داشته است. البته‏ به‌طور متوسط در هر پروانه احداث ساختمان 3.4 واحد ساختمانی درج شده است.

تعداد پروانه‌های احداث ساختمان که توسط شهرداری‌های کشور در تابستان سال جاری صادر شده چیزی حدود 32 هزار و 54 فقره بوده که نسبت به فصل قبل 12.6 درصد کاهش و نسبت به فصل مشابه سال قبل 29 درصد رشد کرده است. 

متن کامل این گزارش را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.