صحبت با علی خسروی همیشه جذابیت‌های خاص خودش را دارد. در هر صورت او زوایایی از قضاوت همکارانش در سطح اول فوتبال را می‌بیند که معمولاً از نظرها دور می‌ماند. با خسروی می‌توان درباره داوری‌ها از ابعاد مختلف صحبت کرد. مثل این بار که قضاوت در فوتبال ایران با VAR را از ابعاد مختلف با عضو کمیته داوران فدراسیون فوتبال بررسی کرده‌ایم. گفت‌وگوی «فرهیختگان» با این چهره را در ادامه از نظر می‌گذرانید.

صحبت را درباره VAR آغاز کنیم. به نظر می‌رسد حتی با این تکنولوژی هم در فوتبال ایران، همچنان اعتراض‌ها و انتقاد‌ها به قضاوت‌ها وجود دارد.
به هر صورت سال اول است که از این تکنولوژی استفاده می‌شود، ضمن اینکه VAR به صورت تکه‌تکه وارد شد و به صورت کامل وارد چرخه داوری فوتبال ما نشد. از سوی دیگر داوران ما به صورت فشرده در یک دوره 3 ماهه آموزش دیدند و تعداد آن‌ها امروز کم است، این درحالی است که باید حدود 20 داور دیگر به چرخه اضافه شوند. بالاخره سال اول است و سختی کار را با خود داشت. در کشور‌های اروپایی هم همین بوده و شاهد این مسائل در مسابقات اروپایی هم هستیم که هنوز آنجا هم مشکلات مربوط به VAR وجود دارد. ولی به تناسب استفاده در سال اول عملکرد بد نبوده و به نظرم شرایط خوب و رضایت‌بخش بوده است.
به طور مثال طی هفته‌های اخیر تصمیمات خیلی خوبی توسط VAR در برخی بازی‌ها گرفته شد. مثل بازی ملوان و نساجی یا بازی پرسپولیس و چادرملو که تصمیمات خوبی بوده که VAR کمک کرده و نمی‌توان منکر شد. البته در ایران یک عده دوست دارند همیشه بهانه بگیرند. تا نبود می‌گفتند چرا VAR نمی‌آوریم و حالا که VAR آمده می‌گویند چرا برای بقیه هست و برای من نیست یا برعکس. یکی می‌گوید اصلاً VAR نمی‌خواهیم یا یکی می‌گوید VAR به ضرر ماست و اصلاً نباشد! در ایران آن‌قدر رسانه ورزشی زیاد شده که بیشتر اخبار به سمت مسائل چالشی و حاشیه‌ای سوق داده می‌شود و کمتر می‌بینیم که در ماه دو خبر زیبای فوتبالی هم منتشر شود. مثلاً به رفتار‌های خوب در زمین اشاره شود. اگر هم باشد واقعاً کم است. در اروپا می‌بینید داور به خاطر افطار چند بازیکن مسلمان بازی را قطع می‌کند؛ این یک کار قشنگ است.

در کشوری مثل نروژ با تصمیم باشگاه‌ها قرار است VAR را از سطح اول فوتبال این کشور حذف کنند. این امر چقدر می‌تواند قانونی باشد؟
این یک قانون داخلی است که برخی کشور‌ها استفاده می‌کنند و هنوز هم خیلی از کشور‌ها استفاده نمی‌کنند. استفاده از VAR بستگی به نیاز کشور‌ها دارد و نبود آن تعارضی با قوانین فیفا ندارد. به هر صورت این تکنولوژی به منظور ایجاد عدالت در بازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کاریکاتوری به تازگی منتشر شده که از VAR با عنوان YAR استفاده کرده بود. یعنی این تکنولوژی داوری، یار برخی تیم‌ها شده است.
این عزیز، طناز بسیار مطرحی هستند که کار‌های او را دوست دارم. ایشان اینچنین القا کرده که چون برخی تیم‌ها از VAR سود برده‌اند، پس این تکنولوژی یار آنهاست. اما اصلاً چنین چیزی در فضای حقیقی وجود ندارد.

شاید چون چند تصمیم مهم داوری توسط VAR تغییر کرد این کاریکاتور را کشیدند.
کدام تصمیمات؟ من فقط بازی پرسپولیس و ذوب‌آهن را یادم می‌آید وگرنه در بازی‌های اخیر به خصوص دیدار‌های هفته اخیر تصمیمی توسط VAR گرفته نشد که اشتباه باشد. VAR یک یا دو بار اشتباه کرده و جای دیگری اشتباه نداشته است. اگر می‌توانید نام ببرید. البته من خودم همیشه مخالف حضور تکنولوژی در فوتبال بودم و دلایل خودم را دارم، به خاطر همین ظرفیتی که در بین مربیان، بازیکنان و مدیرانمان می‌بینم. یک زمان می‌گفتند این قضیه به درد ما نمی‌خورد و جواب هم نمی‌دهد؛ اما حالا که VAR آمده باید از آن استفاده کنیم و به نظرم راضی‌کننده هم است.

به نظر می‌رسد عدم هماهنگی با صداوسیما و کم بودن تعداد دوربین‌ها بزرگ‌ترین ضعف و مشکل را برای VAR درست کرده است.
بله درست است. یکی از مشکلات اصلی ما این است که تصاویر به‌موقع و به‌درستی سوئیچ نمی‌شود. با محسن حکیم که صحبت می‌کردم به او گفتم گا‌هی من هم دچار اشتباه‌هایی می‌شوم. او می‌گوید هنوز با صداوسیما هماهنگ نیستیم چون دوربین‌هایمان کم است. تعداد دوربین‌ها برای VAR باید حداقل 20 دوربین باشد؛ اما ما با همان 8 دوربین بازی‌ها را پوشش می‌دهیم. فعلاً یکی دو دوربین را در زاویه مخالف گذاشته‌اند که آن‌ها کمک می‌کند. باید از دوربین‌های خط آفساید استفاده شود تا دیگر صحنه‌های مشکوک مثل آنچه در دربی اتفاق افتاد، حرف و حدیث ایجاد نکند. برای این بخش حتی می‌توان دوربین متحرک استفاده کرد.

پس مشکل تصاویر ارسالی از سوی صداوسیما را قبول دارید؟
بله همین طور است. صداوسیما باید همکاری بیشتری انجام دهد. البته همکاری می‌کند اما باید این همکاری‌ها بیشتر شود. باید در اقدام اول دوربین‌هایشان بیشتر شود. به طور مثال در بازی با چادرملو من هم احساس کردم پنالتی‌ای که برای چادرملو گرفتند، درست است؛ اما وقتی که پشت دروازه رفت فهمیدیم که تصمیم داور اشتباه بوده!

گفته می‌شود اقدام لازم برای پشتوانه‌سازی در داوری فوتبال ایران صورت نگرفته است.
تعداد داورانی که دوره VAR دیده‌اند، کم است. 7 نفر از داوران VAR ما در نیم‌فصل تست ندادند و همین مقدار از داوران VAR کم شدند. الان 3 داور خانم را برای کمک به این امر استفاده می‌کنیم، اما اگر با برگزاری یک دوره دیگر 20 داور VAR اضافه کنیم مشکلمان در این زمینه حل می‌شود. الان برای بازی‌هایی که VAR دارد همه باید این دوره را سپری کرده باشند. گروه داوری باید این دوره‌ها را دیده باشند، در غیر این صورت اصلاً نمی‌شود. حتی خود داور مسابقه و کمک‌هایش هم باید دوره VAR را دیده باشند. این پیش‌شرط اصلی برای داوران است. درباره پشتوانه‌سازی هم حدود 8 داور به لیگ برتر اضافه کرده‌ایم که یکی دو نفر از آن‌ها هم مثل سیری و علی نیافر در لیگ برتر سوت ‌زده‌اند و باید بقیه را هم کم‌کم اضافه کنیم. اما بازی‌ها به‌قدری حساس است که این ریسک را نمی‌توانیم متحمل شویم.

به دربی برسیم. چطور می‌شود که برای این مسابقه حساس فقط چند داور خاص همیشه کاندیدا می‌شوند؟
من که همیشه موافق دربی اولی هستم؛ اما نظر کمیته داوران نظر نهایی است و من به آن احترام می‌گذارم. برای هر سال و سال‌های بعد حتی موافق دربی اولی هستیم تا سالی یک داور به چرخه قضاوت این دیدار اضافه شود. از قدیم هم نظرم این بوده است. مثل ال‌کلاسیکو که تا 4-5 سال پیش هیچ‌وقت داور تکراری سوت نمی‌زد، اما الان این رویه آنجا عوض شده است.

الان دوباره این طور مطرح شده که باید به سمت داور خارجی برویم.
هرکسی می‌گوید بی‌خود می‌کند. اتفاقاً بنویسید تا من هستم برای دربی‌ها داور خارجی نداریم. در هر صورت باید طوری پشتوانه‌سازی کنیم و جوانانمان را به خوبی پرورش دهیم که بتوانیم دربی‌ها را به نوبت به همه داوران لیگ برتر بدهیم. کسانی که در لیگ برتر سوت می‌زنند داوران سطح اول هستند و می‌توانند این بازی را قضاوت کنند. در این خصوص همه ازجمله تیم‌ها باید طوری حمایت کنند که همه جوان‌هایمان بتوانند دربی را سوت بزنند و این طور نشود که 13 سال به خاطر نداشتن شجاعت به ما سوت این بازی را ندادند. یا کمک بودیم یا داور چهارم، اما الان این شجاعت در این فدراسیون و فدراسیون‌های قبلی بوده که از داوران ایرانی برای دربی استفاده می‌کنند.

حتی در عربستان هم شاهد داوران خارجی برای بازی‌های حساس هستیم.
آنجا آن‌قدر بازیکنان مطرح اروپایی آمده و به‌قدری بازی‌ها حساس شده‌ که مثلاً رونالدو خودش را از داوران سرتر می‌بیند. عربستان سال‌ها و حدود 20 سال است که از داوران خارجی استفاده می‌کند، اما ما برای یک دوره 13 ساله برای دربی‌ها از داور خارجی استفاده کردیم که با تلاش و درایت عزیز محمدی و مسعود عنایت این دوره به پایان رسید. ما باید داوران را باور کنیم. مثلاً یک روز در این مملکت فقط 4 نفر بازی‌ها را گزارش می‌کردند و اصلاً به کس دیگری فضا نمی‌دادند. 2 دهه همین افراد بودند اما بعداً سایرین اضافه شدند که از قدیمی‌ها هم بهتر گزارش می‌کنند. ما هم باید در داوری به این باور برسیم و از داوران پشتیبانی کنیم. باید تیم‌ها هم این کار را انجام بدهند. الان یک داور جوان می‌خواهیم استفاده کنیم، تیم‌ها بیانیه می‌دهند که این داور را نمی‌شناسیم و از چند روز قبل به داور فشار می‌آورند.

درباره اضافه شدن داوران بازنشسته‌ای که به چرخه مدیریت فوتبالی اضافه می‌شوند چه نظری دارید؟
به نظرم هیچ اشکالی ندارد!

حتی برای تیم‌هایی مثل استقلال و پرسپولیس؟
حتی تیم‌های بزرگ هم باید حتماً مشاور داوری داشته باشند. البته فدراسیون مخالف این امر است، اما به اعتقاد من مشاور داوری می‌تواند کمک کند. سال گذشته سعید مظفری‌زاده به عنوان مدیر تیم تراکتور کمترین اعتراض را مطرح می‌کرد. یا جورج کورتنی، داور مشهور انگلیسی بعد از داوری به عنوان مشاور داوری باشگاه میدلزبورو انتخاب شد. او هر هفته بعد از هر بازی دو ساعت کلاس داوری برای تیم‌ها می‌گذاشت. اگر قرار بود با کمیته داوران مکاتبه‌ای شود، این کار توسط این چهره انجام می‌شد.

اما اینجا تعبیر به مسائل دیگر مثل دخالت در کار داور می‌شود.
بعد از داستان‌هایی که پیش آمد کسی جرئت انجام این کار‌ها را ندارد. به نظرم باید اجبار شود که هر تیم در لیگ برتر و دسته اول یک مشاور داوری داشته باشد و ما بازیکنان را با آخرین تغییرات آشنا کنیم و باید این جلسات به صورت منظم ماه به ماه برگزار شود.