درباره آنچه ترامپ و زلنسکی گفتندیک روز پس از آنکه ترامپ تصمیم به تعلیق کمک‌های نظامی به اوکراین گرفت، زلنسکی گفت که مشتاق مذاکره برای صلح است.
واکنش‌های جهانی به صلح گام‌به‌گام اوکراین
مائده زمان فشمیترامپ در سخنرانی خود در کنگره ایالات متحده، اعلام کرد که همتای اوکراینی‌اش نامه‌ای به او ارسال کرده که نشان می‌دهد او آماده است برای پایان دادن به جنگ، با روسیه وارد مذاکرات صلح شود.
زلنسکی هم در پستی در شبکه‌های اجتماعی موافقت خود را با ترامپ اعلام و خطوط کلی طرح صلح خود را ترسیم کرده است. این در حالی بود که چند روز قبل، اختلافات شدیدی میان دو رئیس جمهور در کاخ سفید رخ داد، جایی که ترامپ و معاونش، زلنسکی را به جنگ‌طلبی متهم کردند و گفتند او حاضر به همکاری برای آتش بس با روسیه نیست و ادعا کردند که او به اندازه کافی از کمک‌های ایالات متحده به اوکراین در طول جنگ قدردانی نکرده است.
پس این صحبت جدید میان ترامپ و زلنسکی در مورد چیست؟ طرح صلح جدید اوکراین چیست؟ موضع اروپا در این زمینه چیست و آیا این طرح می‌تواند موثر باشد؟
ترامپ و زلنسکی چه گفتند؟
ترامپ روز سه شنبه اعلام کرد که نامه‌ای از زلنسکی دریافت کرده که در آن رئیس جمهور اوکراین اعلام کرده است که آماده است برای صلح به میز مذاکره بیاید. ترامپ در سخنرانی خود گفت: «اوکراین آماده است که هرچه سریع‌تر به میز مذاکره بیاید تا صلح پایدار نزدیکتر شود. هیچکس بیشتر از اوکراینی‌ها خواهان صلح نیست.» او همچنین افزود که از روسیه هم «سیگنال‌های قوی» دریافت کرده که نشان می‌دهد روسیه آماده صلح است.
ترامپ در ادامه گفت: «زمان آن رسیده که این دیوانگی را متوقف کنیم. زمان آن رسیده که کشتار را متوقف کنیم. زمان آن رسیده که این جنگ بی‌معنی را تمام کنیم. اگر می‌خواهید جنگ‌ها پایان یابند، باید با هر دو طرف صحبت کنید.»
اما ترامپ وارد جزئیات خاصی در مورد چگونگی پایان دادن به جنگی که از فوریه ۲۲۲ آغاز شده، نشد. زلنسکی همچنین در پستی اعلام کرد که او برای صلح آماده است. رئیس جمهور اوکراین نوشت: «مایلم دوباره تعهد اوکراین به صلح را اعلام کنم.»
طرح صلح جدید زلنسکی چیست؟
زلنسکی به طور خلاصه طرح صلح خود را شرح داد. او نوشت: «مراحل اول می‌تواند شامل آزادی زندانیان و آتش بس در آسمان باشد یعنی ممنوعیت موشک‌ها، پهپادهای برد بلند، بمب‌ها روی انرژی و زیرساخت‌های غیرنظامی و آتش بس در دریا به طور فوری، اگر روسیه همین کار را انجام دهد.»
او افزود که اوکراین می‌خواهد هرچه سریع‌تر به مراحل بعدی حرکت و با ایالات متحده برای رسیدن به یک توافق نهایی قوی همکاری کند.
موضع اروپا در این پیشنهاد چیست؟
قبل از اجلاس امنیت اوکراین در لندن که در تاریخ دوم مارس توسط نخست وزیر انگلیسبرگزار شد، رئیس جمهور فرانسه در مصاحبه‌ای با روزنامه لو فیگارو درباره طرح صلح گام به گام صحبت کرد که شباهت‌هایی با طرحی دارد که زلنسکی حالا ارائه کرده است. مکرون گفت که انگلیس و فرانسه قصد دارند پیشنهادی برای آتش بس ارائه دهند که حملات هوایی و دریایی، همچنین حملات به زیرساخت‌های انرژی برای یک ماه به تعلیق درآید.
استارمر و مکرون به همراه دیگر مقامات اروپایی همچنین اعلام کرده‌اند که آماده‌اند در صورت رسیدن به توافق صلح با روسیه، نیروهای صلح‌بان به اوکراین ارسال کنند. اما روسیه با اعزام نیروهای صلح‌بان اروپایی به اوکراین مخالف است.
کیر گیلز، محقق ارشد از اندیشکده چتم هاوس در لندن گفت: «هدف‌های جنگی کلی روسیه تغییر نکرده، بنابراین هر نیرویی که به اوکراین اعزام شود و قرار باشد صلح را حفظ کند، برای آنها موانعی ایجاد می‌کند و می‌توانیم انتظار داشته باشیم که روسیه با تمام تهدیدات خود با آن مخالفت کند. تاکنون، به نظر می‌رسد که ترامپ و تیم او از عملیات صلح‌بانان آمریکایی در اوکراین پس از رسیدن به توافق با روسیه حمایت می‌کنند. اما اگر روسیه با آن مخالف بماند، براساس تجربه‌های گذشته، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که دولت ترامپ از خواسته‌های مسکو پشتیبانی کند».
پیش زمینه پیشنهاد جدید چیست؟
یک روز قبل از ارسال نامه زلنسکی، ترامپ اعلام کرد که کمک‌های نظامی ایالات متحده به کی‌یف را به حالت تعلیق درآورده است. این موضوغ پس از تنش‌های فزاینده میان دو رئیس جمهور بود.. زلنسکی با ترامپ، معاونش و وزیر امور خارجه آمریکا ملاقات کرد. ترامپ و ونس چندین بار صحبت‌های زلنسکی را قطع و به او انتقاد کردند که به اندازه کافی از کمک‌های نظامی ایالات متحده به اوکراین قدردانی نکرده است.
اما روز سه‌شنبه، زلنسکی تلاش کرد که این روایت را تغییر دهد. او در پست خود نوشت: «ما واقعا قدردان کمک‌هایی هستیم که آمریکا برای حفظ حاکمیت و استقلال اوکراین انجام داده است.» رئیس جمهور اوکراین همچنین نوشت که نشست او در کاخ سفید «همانطور که باید می‌شد، پیش نرفت. افسوس که چنین پیش آمد. حالا وقت آن است که اوضاع درست شود.» اما او به تعلیق کمک‌های نظامی ایالات متحده به اوکراین اشاره نکرد.
یک ماه پس از آغاز دوره جدید ریاست جمهوری ترامپ، سیاست ایالات متحده در قبال جنگ اوکراین تغییر کرده و ترامپ بیشتر به مذاکره با مسکو تمایل نشان داده است. ماه گذشته، مقامات ایالات متحده و روسیه در عربستان سعودی برای مذاکرات صلح دیدار کردند. این امر باعث ناراحتی اوکراین و اروپا شد، زیرا آنها به این مذاکرات دعوت نشده بودند.
توافق مواد معدنی چه خواهد شد؟
بر اساس آنچه که دو رئیس جمهور گفته‌اند، توافق معدنی که قرار بود زلنسکی در جریان بازدید خود از واشنگتن در جمعه گذشته امضا کند، اما پس از درگیری میان او و ترامپ، این سفر زودتر از موعد پایان یافت و ممکن است اکنون دوباره به مسیر خود بازگردد.
این توافق به ایالات متحده اجازه خواهد داد که در منابع معدنی کی‌یف، از جمله مواد معدنی نادر، سرمایه گذاری کند. ترامپ خواستار این توافق بوده و ماه گذشته به خبرنگاران گفته بود که می‌خواهد توازن برای کمک‌هایی که ایالات متحده به اوکراین ارسال کرده، برقرار کند.
ترامپ در سخنرانی خود در کنگره گفت که اوکراین آماده است این توافق معدنی را امضا کند. زلنسکی در این باره نوشت: «در مورد توافقات معدنی و امنیت، اوکراین آماده است در هر زمان و در هر قالب مناسبی آن را امضا کند. ما این توافق را گامی به سوی امنیت بیشتر و تضمین‌های امنیتی محکم می‌بینیم و امیدوارم که به طور موثر عمل کند.»
در حالی که ترامپ و دولت او هیچ‌گونه اعزام نیروهای صلح‌بان به اوکراین به عنوان بخشی از آتش بس با روسیه را رد کرده‌اند، آنها استدلال کرده‌اند که توافق معدنی می‌تواند به عنوان تضمین امنیتی برای کی‌یف عمل کند. استدلال این است که وقتی روسیه بداند که آمریکا در اوکراین سرمایه گذاری اقتصادی کرده، متوجه خواهد شد که حمله به همسایه‌اش واکنش شدید آمریکا را در پی خواهد داشت.
آیا ایالات متحده و روسیه این توافق صلح را خواهند پذیرفت؟
با توجه به اینکه جزئیات توافق صلح هنوز نامشخص است، کارشناسان می‌گویند که شاید هنوز برای قضاوت زود باشد. گیلز افزود که روسیه از موقعیت راحتی برخوردار است، زیرا می‌تواند منتظر بماند تا ببیند آیا اروپا می‌تواند خود را منظم کند یا نه، چون هنوز چیزی مشخص نشده است. اما برخی کارشناسان بر این باورند که پیشنهاد زلنسکی می‌تواند علیه روسیه عمل کند.
مارینا میران، پژوهشگر فوق دکتری در دپارتمان مطالعات دفاعی دانشگاه کینگ لندن گفت: «من فکر نمی‌کنم این یک توافق خوب برای روسیه باشد. روسیه توانمندی‌های دوربرد بیشتری از اوکراین دارد و بیشتر از اوکراین به زیرساخت‌های حساس حمله می‌کند. این تعلیق به ضرر روسیه خواهد بود.» میران افزود: «من فکر نمی‌کنم روسیه تمایلی به امضای آن داشته باشد. من فکر نمی‌کنم که روسیه به اروپایی‌ها اعتماد داشته باشد.»
گیلز همچنین افزود که هنوز مشخص نیست چه چیزی را ایالات متحده خواهد پذیرفت، چون انگیزه‌های ترامپ با انگیزه‌های اوکراین و اروپا متفاوت است. او توضیح داد که این موضوع بستگی به این دارد که چقدر ترامپ بتواند توسط توافق معدنی انگیزه پیدا کند.
میران گفت که حتی اگر آمریکا این توافق را امضا کند، هنوز مشخص نیست که آیا زلنسکی به نمایندگی از اوکراین آن را امضا خواهد کرد یا فردی از پارلمان اوکراین. او همچنین افزود که ترامپ اخیرا زلنسکی را به دلیل عدم برگزاری انتخابات از زمان آغاز جنگ مورد انتقاد قرار داده است.
مطالب پیشنهادی
