فرهیختگان: تقریباً همه ما حادثه‌ای که در آخرین روز تابستان امسال رخ داد را به یاد داریم؛ همان روزی که خبر رسید 52 کارگر در اعماق بیش از ۱۰۰۰ متری زمین کشته و مصدوم شدند. حادثه‌ای که مربوط به معدن زغال سنگ طبس بود و بار دیگر پای بحث ایمنی کار را به میان آورد. سال گذشته دو هزار و 115 کارگر در حین کار و حوادث ناشی از آن جان خود را از دست دادند و تلفات حین کار شامل هزار و 900 کارگر اعلام شده است. این اعداد و ارقام در ایران در حالی مطرح می‌شود که در بسیاری از کشور‌ها، امکانات به‌روزی را برای قشر کارگر و کارمند فراهم کرده‌اند زیرا می‌دانند نیروی کار، بخش مهم سرمایه ملی به حساب می‌آید و اگر به هر دلیلی در محیط کار، ایمنی و سلامتی آن‌ها دستخوش آسیب شود، صدمات این کار جبران‌ناپذیر خواهد بود. به همین دلیل است که حفظ سلامتی و ایمنی محیط کار HSE برای بسیاری از صاحبان کار، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در کشور ما نیز مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت وزارت کار متولی اصلی آموزش ایمنی کار در کشور است که در راستای وظایف قانونی خود، صلاحیت برگزاری دوره‌های آموزش ایمنی کار را به مجریان آموزشی واگذار می‌کند. مرکز تحقیقات وزارت کار به تازگی تفاهمنامه‌ای با اداره کل ارتباط با صنعت دانشگاه آزاد و دانشگاه آزاد واحد تهران شرق منعقد کرده و با توجه به ظرفیت‌های موجود در دانشکده فنی این واحد دانشگاهی از جمله پتانسیل بالای اساتید و تجهیزات آموزشی مرتبط و همچنین تجهیزات و امکانات آن از جمله کارگاه برق، مکانیک، قطعه‌سازی و ساخت و تولید، صلاحیت برگزاری دوره‌های آموزش HSE را واحد تهران شرق واگذار کرد و حالا این واحد دانشگاهی تنها مرکز آموزشی در کشور است که صلاحیت برگزاری این دوره‌ها را دارد. از 15 دی‌ماه تا 23 اسفندماه قرار است 21 دوره در واحد تهران شرق برگزار شود و از این پس افرادی در این دوره‌ها تربیت شده و وارد فضای مختلف صنعتی خواهند شد که بتوانند ایمنی صنایع مختلف را که ارتباط مستقیم با جان کارگران دارد تأیید یا رد کنند.

در این گزارش در گفت‌و‌گو با سید‌علی موسوی‌اصل رئیس دانشگاه آزاد واحد تهران شرق، حسین افشار مجری برگزاری دوره‌های HSE دانشگاه آزاد واحد تهران شرق و حبیب‌الله جلیلی رئیس مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار به گفت‌و‌گو نشسته و از جزئیات و اهداف برگزاری این دوره‌ها پرسیده‌ایم که در ادامه از نظر می‌گذرانید.

رئیس دانشگاه آزاد واحد تهران شرق: کارگاه‌های مجهز واحد، محل برگزاری دوره‌های HSE وزارت کار شد

سید‌علی موسوی‌اصل، رئیس دانشگاه آزاد واحد تهران شرق درباره برگزاری دوره‌های HSE گفت: «با توجه به ماهیت و مأموریت واحد تهران شرق که مجاور شهرک‌های عظیم صنعتی استان تهران قرار گرفته و مأموریت و ماهیت خود را صنعتی می‌بیند، پیگیر حل یک معضل و گره اجتماعی بودیم. این مشکل به برگزاری دوره‌های HSE وزارت کار برمی‌گردد و واحد تهران شرق پیگیر اخذ مجوز دوره‌ها و آزمون‌های HSE وزارت کار بود که چندین سال برگزاری آن‌ها با وقفه رو به رو شده بود تا جایی که از قبل از دوران کرونا، تعداد زیادی از متقاضیان منتظر برگزاری این دوره بودند.»
او با بیان اینکه برگزاری این دوره‌ها کاملاً فنی است و بخش‌های تئوری و عملی دارد، اظهار کرد: «بخش‌های عملی نیازمند به کارگاه‌های مجهز و خاصی دارد که واحد تهران شرق به دلیل ماهیت صنعتی‌اش، دارای کارگاه‌های مجهزی در موضوعات مختلف مثل برق، مکانیک، قطعه‌سازی و ساخت و تولید و بخش‌های مختلف صنعتی است. بنابراین حدود 2 سال پیگیر اخذ این مجوز‌ها بودیم؛ چراکه دانشگاه آزاد با توجه به اینکه ‌شناسه ملی‌اش،‌ شناسه ملی واحد بود، امکان اخذ مجوز از وزارت کار نبود. بنابراین از آنجایی که برگزاری این دوره‌ها با حساسیت زیادی همراه بود، وزارت کار با یک سری تردید‌ها نسبت به کسی که متولی برگزاری این دوره‌هاست مواجه بود. افرادی که از این دوره‌ها خارج می‌شوند هر کدام باید گواهی تأیید صلاحیت را اخذ کنند که ممکن است ایمنی بسیاری از کارکنان به دست آن‌ها تأیید یا رد شود.»
رئیس دانشگاه آزاد واحد تهران شرق خاطرنشان کرد: «به همین دلیل مسئولان وزارت کار و مرکز تحقیقات این وزارتخانه، چندین مرحله از کارگاه‌ها و تجهیزات واحد تهران شرق بازدید و توانمندی اساتید و تجهیزات این واحد دانشگاهی را بررسی کرده و به این نتیجه رسیدند دانشگاه آزاد واحد تهران شرق، توانمندی برگزاری این دوره‌ها را لحاظ توانمندی استادان و تنوع و تکثر کارگاه‌های صنعتی در اختیار دارد.»
موسوی‌اصل تصریح کرد: «به همین دلیل بعد از 2 سال موفق به اخذ این مجوز شدیم و نزدیک به 2 ماه است که این دوره‌ها در حال برگزاری است. تاکنون نزدیک به 20 دوره برگزار و در هر دوره، حدود 30 نفر شرکت‌کننده داریم که این افراد از استادان و مشاوران شرکت‌های تخصصی از سراسر شرکت هستند که در واحد تهران شرق حضور پیدا می‌کنند. نکته قابل تامل این است که این دوره به صورت انحصاری در کشور فقط در دانشگاه آزاد واحد تهران شرق برگزار می‌شود و یک افتخار برای مجموعه دانشگاه آزاد محسوب می‌شود. در حال حاضر واحد تهران شرق موفق به اخذ این مجوز شده و به عنوان تنها مرکز رسمی انحصاری کشور این مجوز را از وزارت کار دریافت کرده است.»
رئیس دانشگاه آزاد واحد تهران شرق در ادامه اظهار کرد: «در مدت 2 ماهی که این دوره‌ها برگزار شد 4 میلیارد تومان درآمد داشته است و پیش‌بینی می‌کنم تا پایان شهریور حدود 20 میلیارد تومان فقط از یک شاخه این دوره بتوانیم برای دانشگاه درآمدزایی داشته باشیم. از سراسر کشور مهمانانی در این دوره‌ها داشتیم؛ از آنجایی که این افراد محلی برای استراحت می‌خواستند، استراحتگاه و تجهیزات رفاهی برای زمان غیر‌کلاس برایشان تدارک دیدیم زیرا هر دوره بین 3 تا 4 روز زمان می‌برد.»
او با تأکید بر اینکه توانستیم یکی از گره‌های اجتماعی را حل کنیم، افزود: «از سال 95 این دوره‌ها در کشور برگزار نشده بود. در این مدت با حادثه‌هایی از جمله حادثه در معادن کشور و سایر اتفاقاتی که با مرتبط با ایمنی کار بود و با جان کارگران سروکار داشت، مواجه بودیم؛ به عنوان یک واحد صنعتی موفق به برگزاری این دوره‌ها شدیم و افرادی در این دوره به عنوان خروجی دوره، وارد فضای مختلف صنعتی خواهند شد و ایمنی صنایع مختلف را که ارتباط مستقیم با جان کارگران دارد تأیید یا رد خواهند کرد.»
رئیس دانشگاه آزاد واحد تهران شرق گفت: «برگزاری این دوره در سال‌های قبل به این دلیل متوقف شده بود که برخی از مراکزی که این دوره‌ها را برگزار کردند صرفاً گواهینامه صادر و دوره‌ها را به شکل حقیقی برگزار نمی‌کردند. اما ما دوره‌ها را به صورت آموزشی و فنی برگزار می‌کنیم و بازرسان وزارت کار و بخش‌های مختلف چندین نوبت به صورت نامحسوس در این دوره‌ها حضور پیدا کرده و توانمندی دانشگاه آزاد را از نزدیک مشاهده کردند. در نهایت واحد تهران شرق در حضور دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف و شهید بهشتی موفق به اخذ مجوز برگزاری این دوره‌ها شد.»

متن کامل گزارش سارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.