گلدن بریج، از آمازون تا اورشلیم
زهرا صمصامی؛ خبرنگار: دولت فعلی برزیل به رهبری لولا دا سیلوا، مواضعی پیچیده در قبال اسرائیل دارد. لولا و حزب کارگران برزیل (PT) همواره از حقوق فلسطینیان حمایت کرده‌اند، اما در عین حال تلاش می‌کنند روابط دیپلماتیک و اقتصادی با اسرائیل را حفظ کنند. در مجامع بین‌المللی، برزیل از قطعنامه‌های محکوم‌کننده اقدامات اسرائیل در فلسطین حمایت می‌کند. لولا خواستار آتش‌بس فوری و راه‌حل دو دولت برای پایان دادن به مناقشه است و اقداماتی مانند گسترش شهرک‌های یهودی‌نشین و عملیات نظامی در غزه را محکوم می‌کند.
وی همچنین تلاش می‌کند روابط خوبی با جامعه یهودیان برزیل، یکی از بزرگ‌ترین جوامع یهودی در آمریکای لاتین، حفظ کند و از مبارزه با یهودی‌ستیزی حمایت می‌کند. در نهایت، دولت لولا مواضعی متعادل اما گاه انتقادی نسبت به اسرائیل دارد که نشان‌دهنده تلاش برای حفظ تعادل میان اصول اخلاقی و منافع ملی است.
سفرهای علمی در میان خاکسترهای کیبوتس‌ها
در یک سفر نه‌روزه، هیئتی متشکل از ۱۵ عضو دانشگاهی برجسته برزیلی از اسرائیل بازدید کردند تا از نزدیک شاهد پیچیدگی‌های واقعی این منطقه باشند. این بازدید که از ۳۱ ژانویه تا ۹ فوریه به ابتکار سازمان «StandWithUs Brazil» و با حمایت «Pin for Peace» و «موسسه درخت طلایی» انجام شد، با هدف تقویت روابط دانشگاهی بین اسرائیل و برزیل و ارائه تصویری دقیق‌تر از تحولات اخیر در منطقه برنامه‌ریزی شده بود.
در طول این سفر، محققان برزیلی با خانواده‌های اسرا و بازماندگان حملات ۷ اکتبر ملاقات کردند. آن‌ها از کیبوتس «نیر اوز» و دیگر مناطق آسیب‌دیده در پی حملات حماس بازدید کردند و با چهره‌های سرشناس اسرائیلی از جمله پروفسور «بنی موریس»، دکتر «میچا گودمن»، روزنامه‌نگار «آمیت سگال» و «بن درور یامینی» گفت‌وگو کردند.
همچنین، آن‌ها از بنای یادبود حملات ۷ اکتبر در اورشلیم، تنها بنای یادبود خارج از ایالات متحده که به نام این حملات نام‌گذاری شده است، دیدن کردند. دکتر آندره لایست، رئیس مجموعه، درباره اهمیت این سفر گفت: «در عصری که شاهد حمایت برخی دانشجویان و دانشگاهیان از گروه‌هایی مانند حماس هستیم، ضروری است که محققان برزیلی را به اسرائیل بیاوریم تا واقعیت تنها جامعه دموکراسی در خاورمیانه و آنچه در ۷ اکتبر رخ داد را از نزدیک ببینند و درک کنند.»
این سفر تجربه‌ای عمیق و تأثیرگذار برای شرکت‌کنندگان بود. یکی از آن‌ها گفت: «این بازدید درک من از درگیری اسرائیل و فلسطین را کاملاً تغییر داد. دیدن ویرانی‌ها با چشمان خودم و شنیدن داستان‌ها چیزی است که هرگز فراموش نخواهم کرد.»
اگرچه پس از بازگشت به برزیل، برخی از شرکت‌کنندگان با واکنش‌های تندی از سوی گروه‌های طرفدار فلسطین مواجه شدند. به ویژه، پروفسور گرونیلدا کوستای سیلوا، یکی از اعضای هیئت، به دلیل شرکت در این سفر، به اتهام حمایت از رژیم‌صهیونیستی، مورد انتقاد شدید قرار گرفت.
با وجود این چالش‌ها، شرکت‌کنندگان مصمم‌اند برای همکاری با StandWithUs Brazil و آزمایشگاه مطالعات خاورمیانه (LEOM) اطلاعات و یافته‌های خود را در قالب سخنرانی‌ها و تحقیقات ارائه دهند تا به زعم خودشان، تصویری واقعی و مستند از اسرائیل را در آکادمی برزیل ترسیم کنند.
به گزارش بخش خبری سازمان مذکور، «این سفر نه تنها فرصتی برای تقویت روابط علمی و فرهنگی بین دو کشور بود، بلکه نشان‌دهنده اهمیت گفت‌وگو و تعامل در مواجهه با پیچیدگی‌های سیاسی و انسانی در منطقه خاورمیانه است؛ با در نظر گرفتن این واقعیت که حتی تلاش‌های علمی و فرهنگی نیز می‌توانند در معرض تفسیرهای سیاسی و ایدئولوژیک قرار گیرند. در نهایت، این بازدید گامی مهم در جهت ایجاد درک متقابل و تقویت پیوندهای انسانی و علمی بین اسرائیل و برزیل بود، اما چالش‌های پیش‌رو نشان می‌دهد که راه‌های نرفته بسیاری در این مسیر وجود دارد.»
آموزش یا شکار؟ «گرگ در لباس میش»
سازمان StandWithUs در سال ۲۰۰۱ توسط رزماری شاین (Roz Rothstein) و گروهی از فعالان یهودی در لس‌آنجلس، ایالات متحده تأسیس شد. این سازمان که در پاسخ به افزایش تبلیغات ضداسرائیلی و یهودی‌ستیزی در سراسر جهان، به ویژه پس از انتفاضه دوم (دومین قیام فلسطینیان)، ایجاد شد، یک سازمان غیرانتفاعی است و ساختار آن شامل بخش‌های مختلفی مانند آموزش، رسانه، حمایت از دانشجویان و فعالیت‌های بین‌المللی است. این سازمان توسط یک هیئت مدیره اداره می‌شود و دارای کارکنان و دفاتر زیادی در سراسر جهان، از جمله ایالات متحده، کانادا، انگلیس، اسرائیل، استرالیا و برزیل است و با سایر گروه‌های حامی اسرائیل و یهودیان همکاری می‌کند تا فعالیت‌های خود را گسترش دهند و از طریق کمک‌های مالی افراد، بنیادها و افراد ثروتمند یهودی و سازمان‌های حامی اسرائیل تأمین می‌شود.
اهداف کلیدی این سازمان عبارتند از: مقابله با یهودی‌ستیزی و تبلیغات ضداسرائیلی، آموزش و اطلاع‌رسانی درباره تاریخ، فرهنگ و سیاست‌های اسرائیل، حمایت از دانشجویان در دانشگاه‌ها برای مقابله با فعالیت‌های ضداسرائیلی و تقویت روابط بین‌المللی اسرائیل با دیگر کشورها.
این سازمان فعالیت‌های گسترده‌ای در سراسر جهان انجام می‌دهد که برخی از مهم‌ترین برنامه‌ها و اقدامات آن عبارتند از:
۱. برنامه‌های آموزشی
برگزاری منظم کنفرانس‌ها و کارگاه‌های آموزشی برای دانشجویان، معلمان و جامعه یهودی
انتشار کتاب‌ها و جزوات آموزشی درباره تاریخ اسرائیل، درگیری اسرائیل و فلسطین و یهودی‌ستیزی
برگزاری تورهای آموزشی به اسرائیل برای دانشجویان و رهبران جامعه برای آشنایی از نزدیک با واقعیت‌های این جامعه
۲. حمایت از دانشجویان
با اجرای برنامه‌هایی مانند اسرائیل اینفو (Israel InFocus)، به دانشجویان آموزش می‌دهد چگونه از اسرائیل دفاع کنند. همچنین به دانشجویان و گروه‌های دانشجویی منابع مالی و آموزشی ارائه می‌دهد تا بتوانند رویدادهای حمایت از اسرائیل را در دانشگاه‌ها برگزار کنند.
۳. فعالیت‌های رسانه‌ای و دیجیتال
انتشار محتوای آموزشی و اطلاع‌رسانی از طریق پلتفرم‌هایی مانند فیسبوک، توییتر، اینستاگرام و یوتیوب
صاحب وب‌سایتی به عنوان منبع غنی از اطلاعات درباره اسرائیل، تاریخ یهود و مسائل مربوط به خاورمیانه
تولید فیلم‌ها و مستندهای کوتاه در راستای موضوعاتی مانند یهودی‌ستیزی، تاریخ اسرائیل و درگیری‌های منطقه
کیپا‌پوشان در سرزمین سامبا و سایه‌های مقدس
سازمان‌ها و انجمن‌های دیگری که با رویکرد حمایت از اسرائیل و صهیونیسم توسط جامعه یهودیان برزیل و برخی گروه‌های مسیحیِ صهیونیست اداره می‌شوند، به شرح زیر هستند.
1. CONIB (Confederação Israelita do Brasil)
کنفدراسیون یهودیان برزیل، یکی از مهم‌ترین سازمان‌های یهودی در برزیل است که به عنوان نماینده اصلی جامعه یهودیان این کشور، از اسرائیل حمایت می‌کند و در زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، مانند برگزاری مراسم یادبود هولوکاست، حمایت از اسرائیل در رسانه‌ها و مقابله با یهودی‌ستیزی در برزیل فعالیت می‌کند.
2. FISESP (Federação Israelita do Estado de São Paulo)
این سازمان یکی از بزرگ‌ترین فدراسیون‌های یهودی در برزیل است و در ایالت سائوپائولو در زمینه سازمان‌دهی رویدادهای فرهنگی، حمایت از پروژه‌های آموزشی مرتبط با اسرائیل و تقویت روابط بین برزیل و اسرائیل فعالیت می‌کند.
3. B’nai B’rith Brazil
یک سازمان بین‌المللی یهودی است که در برزیل نیز شعبه دارد و در زمینه‌های برگزاری کمپین‌های ضد یهودی‌ستیزی، حمایت از اسرائیل در مجامع بین‌المللی و ارائه کمک‌های انسان‌دوستانه حقوق بشر و تقویت جامعه یهودی فعالیت می‌کند.
۴. AIPAC Brazil
اگرچه (کمیته امور عمومی آمریکا-اسرائیل) یک سازمان آمریکایی است، اما برخی گروه‌ها در برزیل از الگوی این سازمان الهام گرفته‌اند و تلاش می‌کنند تا با لابی‌گری در سیاست خارجی برزیل و تقویت روابط دوجانبه، از اسرائیل در سیاست‌های برزیل حمایت کنند.
۵. Christians for Israel Brazil
این گروه مسیحی صهیونیست، معتقد است که حمایت از اسرائیل بخشی از تعالیم مذهبی آن‌ها است و در زمینه برگزاری مراسم دعا برای اسرائیل، سازمان‌دهی تورهای زیارتی به اسرائیل و حمایت مالی از پروژه‌های مرتبط با اسرائیل فعالیت می‌کند.
۶. WIZO Brazil (Women’s International Zionist Organization)
سازمان جهانی زنان صهیونیست در برزیل، با پیشبرد پروژه‌های اجتماعی و آموزشی در حوزه جمع‌آوری کمک‌های مالی برای اسرائیل، برگزاری رویدادهای فرهنگی و حمایت از زنان و کودکان در اسرائیل فعالیت می‌کند.
۷. Jewish Agency for Israel (Sokhnut)
این سازمان در برزیل نیز فعال است و هدف آن تشویق یهودیان برزیل به مهاجرت به اسرائیل (علیا) با ارائه اطلاعات درباره مهاجرت به اسرائیل، برگزاری برنامه‌های آموزشی و تقویت پیوندهای فرهنگی با اسرائیل است.
۸. Pro-Israel Evangelical Groups
برخی از کلیساهای انجیلی در برزیل با برگزاری مراسم دعا، سازمان‌دهی تورهای زیارتی و لابی‌گری در جهت حمایت از اسرائیل معتقدند که بخشی از وظایف مذهبی خود را به‌جا می‌آورند.
کلام آخر
هرچند این سازمان‌ها با رویکرد آموزشی پیش می‌روند، اما منتقدان بر این باورند که تنها از مواضع دولت اسرائیل حمایت می‌کنند. واکنش‌های منفی پس از بازگشت هیئت علمی به برزیل نیز نشان می‌دهد که این نوع برنامه‌ها نه‌تنها به وحدت و همگرایی کمکی نکرده، بلکه به قطبی‌تر شدن فضا دامن می‌زنند. از سوی دیگر، دولت لولا دا سیلوا به دنبال ایجاد تعادل میان حمایت از فلسطینیان و حفظ روابط دیپلماتیک و اقتصادی با اسرائیل است. در چنین شرایطی، این سفر شاید بتواند روابط علمی را تقویت کند، اما بعید است که تأثیر محسوسی بر سیاست خارجی برزیل داشته باشد. در بهترین حالت، می‌تواند به افزایش تعاملات علمی بین دو کشور منجر شود، اما در بدترین حالت، می‌تواند به ابزاری تبلیغاتی برای مشروعیت‌بخشی به یک روایت خاص تبدیل شود که نه‌تنها کمکی به حل مناقشه نمی‌کند، بلکه آن را پیچیده‌تر هم می‌کند.
مطالب پیشنهادی
