


سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد یک برنامه دوسویه است که یک سمت آن نظام مدیریتی عالی دانشگاه و در سمت دیگر کنشگران قرار گرفتهاند. این سند که در 10 بسته کاری تهیه شده است، شاخصهایی دارد که هر سال ارزیابی میشود تا مشخص شود آیا اهداف و اقدامات مندرج در آن محقق شده است یا خیر. اتفاقی که باعث میشود تا در گام اول از انحراف عملکردی جلوگیری شود و در گام دوم تلاش واحدهای دانشگاهی، استانها و معاونتها برای به ثمر رساندن اهداف مندرج در سند شتاب بیشتری بگیرد.
به همین دلیل است که هر سال یک بازه زمانی برای بررسی و ارزیابی عملکرد واحدها در نظر گرفته میشود. این بازه زمانی همزمان با سال مالی دانشگاه یعنی از ابتدای شهریور هر سال تا 31 مرداد سال بعد است. سومین دوره بررسی عملکرد و ارزیابی سند تحول نیز از ابتدای شهریور سال گذشته آغاز شد و تا 31 مرداد امسال نیز ادامه داشت و نتایج ارزیابی نیز هفته گذشته در شورای دانشگاه آزاد استان قم در حضور دکتر طهرانچی ارائه شد. مسئولیت ارزیابی سند تحول با مرکز نظارت، ارزیابی، بازرسی و رسیدگی به شکایات دانشگاه آزاد است.
گروهبندی استانها بر اساس 9 شاخص کلان
نتایج این دوره مدت زمان زیادی است که مشخص شده و نشست شورای دانشگاه استان قم فرصت مناسبی بود تا نتایج ارزیابیها برای اعضا این شورا مطرح شود. در این دوره دو کار متفاوت هم نسبت به دورههای قبل انجام شد. اول اینکه استانها در این دوره گروهبندی شد. مهدی رجبیون، معاون مرکز نظارت، ارزیابی، بازرسی و رسیدگی به شکایات دانشگاه آزاد در این باره میگوید: «سال گذشته استانها را در قالب تفاهمنامه سنجیده بودیم اما امسال استانها براساس 9 شاخص کلان تعداد کل دانشجویان فعال استان، تعداد دانشجویان دکتری استان، تعداد دانشجویان علوم پزشکی، تعداد دانشآموزان سمای استان، تعداد اعضای هیئتعلمی، شاخص H-index استان، سهم دانشگاه آزاد از آموزش عالی استان، درآمدهای غیرشهریهای و میزان درآمد کل استان گروهبندی شدند.
براساس این 9 شاخص و براساس روشهای تبدیل پوشش دادهها استانها گروهبندی شدند. یعنی امسال کاری که انجام شد، استانهایی که براساس این 9 شاخص در یک وزن و سنگ هستند را ارزیابی میکنیم.» هدف مسئولان دانشگاه از این اقدام ارتقای کیفیت فرآیند ارزیابیها بهصورت کلان و فعال شدن فضای شبکهای در سند تحول و تعالی دانشگاه است و براساس این رویکرد 7 گروهبندی ایجاد شد.
معرفی 6 استان بهعنوان ساعی
بنابراین بر مبنای این طیفبندی استانها معرفی شدند. در این دوره از ارزیابیها استان پیشرو وجود نداشت اما 6 استان بهعنوان استان ساعی مشخص شدند. 17 استان نیز بهعنوان استان تلاشگر و بقیه استانها در طیف در مسیر تحول و نیازمند تحول قرار گرفتند. البته به گفته رجبیون عملکرد و امتیاز استانهایی که در مسیر تحول قرار گرفتند نیز نسبت به سال گذشته تفاوتی نداشت و حتی امتیازشان نسبت به سال گذشته بیشتر بود و گاهی شاهد رشد 30 درصدی نسبت به عملکرد گذشته در آنها بودیم اما عملکرد استانهای ساعی جهشی بود.
در رتبهبندی امسال برخلاف سال گذشته استانی بهعنوان پیشرو معرفی نشد. رجبیون در پاسخ به این سؤال میگوید: «برای استانهای پیش رو سطح انتظاراتمان نزدیک به سند تحول است. واقعیت اینکه اسناد بالادستی و سندهای تحولی که نوشته میشود، علیرغم اینکه قابل اجرا هستند، اما کمی آرمانی هم خواهند بود، به همین دلیل بهتدریج به سمت تحقق آن حرکت میکنیم. از آنجایی که تفاهمنامههای سال گذشته، براساس ظرفیت خود استان بوده و ما برای اولین بار این کار را کردیم، استان پیشرو انتخاب نکردهایم. مسئله دیگر اینکه بهطور مثال اگر برای امسال هزار امتیاز در نظر گرفتهایم، برای استان پیشرو اعلام کردیم که باید بالای 900 امتیاز را به دست آورد، این میزان هم یک و نیم برابر امتیازی بود که سال گذشته استانهای پیشروی ما به دست آورده بودند. ما استانها را به اهداف عالی سند نزدیک میکنیم و باید این را هم مدنظر قرار داد که استانها همه رشد ایدئال را داشتند اما برای بخش پیشرو کمی امتیاز را بالاتر گرفتیم که شاهد جهش آنها باشیم.»
«دانشگاه کارآمد و پایدار» یکی از محورهای راهبردی سند تحول محسوب میشود که در ماههای اخیر به یکی از موضوعات پرتکرار مباحث رئیس دانشگاه آزاد تبدیل شده است. بستههای دستیابی سازمان یادگیرنده، افزایش بهرهوری و پایداری اقتصادی، فعالیت منسجم و همافزای شبکهای و تحول در فرهنگ سازمانی ذیل محور راهبردی دانشگاه کارآمد و پایدار تعریف میشود. از آنجایی که بسته افزایش بهرهوری و پایداری اقتصادی بهنوعی عملکرد تمام حوزههای را در بر میگیرد و نمود حوزه دانشبنیان، درآمدهای غیرشهریهای و پژوهش و فعالیتهای پژوهشی برونسازمانی در آن بیشتر است مرکز نظارت و بازرسی دانشگاه آزاد امسال تصمیم گرفت استانهای ساعی در این بسته را نیز مشخص کند.
بنابراین آنطور که رجبیون گفته است در مجموع 8 استان در بسته افزایش بهرهوری و پایداری اقتصادی بهعنوان ساعی معرفی شدند که از این تعداد 6 استان، همان استانهایی بودند که در مجموع امتیازبندی بستههای دهگانه نیز درجه ساعی را کسب کردند. معاون مرکز نظارت، ارزیابی، بازرسی و رسیدگی به شکایات دانشگاه آزاد میگوید: «آذربایجان شرقی، اصفهان، خراسان رضوی، کرمان، گلستان، خراسان شمالی استانهایی بودند که بهعنوان استان ساعی در میان اهداف سند تحول و تحقق اهداف تفاهمنامه انتخاب شدند. در بررسی بسته افزایش بهرهوری و پایداری اقتصادی علاوه بر این 6 استان، واحد جامع مستقل نجفآباد و البرز در این بسته قرار گرفته بودند که از این 8 استان تقدیر و تشکر شد.»
