


تحول در دانشگاه و آموزش عالی امری اجتنابناپذیر است؛ یکی از این تحولات بینالمللی شدن است. دانشگاهها نیز با توجه به رقابتپذیری در سطح جهانی و نیاز به توسعه همکاریهای بینالمللی، به سمت بینالمللی شدن پیشرفتهاند. یکی از دانشگاههایی که در این حوزه حرفی برای گفتن دارد، دانشگاه آزاد است. دانشگاهی که فعالیتهای بینالملل و جذب دانشجویان خارجی خود را در بستر معاونت بینالملل و امور دانشجویان غیرایرانی دانشگاه انجام میدهد.
محمود محمدی، معاون بینالملل و امور دانشجویان غیرایرانی دانشگاه آزاد گفت: «مجموعه وظایفی از سمت دکتر طهرانچی، از جمله معرفی دانشگاه آزاد در سطح بینالملل، بر عهده معاونت بینالملل گذاشته شده است. فعالیتهای بینالمللی در تمام حوزههای دانشگاه، نظیر جذب دانشجویان، ژورنالهای بینالمللی، رتبهبندیهای بینالمللی و همه امور بینالملل دانشگاه در این حوزه تعریف میشود.»
محمدی در تشریح فعالیت معاونت بینالملل عنوان کرد: «معاونت بینالملل مجموعه مناسباتی شامل جذب دانشجویان خارجی، گسترش واحدهای برونمرزی، تعاملات علمی، فرهنگی و آکادمیک در دانشگاهها و اتحادیه دانشگاههای بینالمللی را برنامهریزی کرده و علاوه بر آن در حوزه گسترش زبان فارسی فعالیت میکند.»
این مقام مسئول درباره برگزاری فعالیت دانشکدههای بینالملل دانشگاههای آزاد توضیح داد: «به دلیل جذب دانشجویان خارجی و فعالیتهای بینالمللی، واحدهای دانشگاهی در استانهای مختلف تأسیس شدند. در این دانشکدهها برای دانشجویان بینالملل از جهت امکانات آموزشی، اساتید و هیئتهای علمی و همچنین امکانات اقامتی، تفریحی و فرهنگی پیشبینی شده است. پس از جذب، آنها به دانشکدههای بینالمللی هدایت و تمام امور آموزشی تا فارغالتحصیلی آنها در این دانشکده انجام میشود. هماکنون دانشجویان با ۱۴ یا ۱۵ ملیت مختلف در حال تحصیل در دانشکدههای بینالملل کشورند.»
محمدی ادامه داد: «دانشجویان خارجی از کشورها و قارههای مختلف به ایران آمده و در دانشکدههای بینالملل در رشتههای متفاوت تحصیل میکنند. بهطور کلی، دانشجویان بینالملل پس از انجام مراحل ثبتنام به دانشکدههای بینالملل هدایت خواهند شد. البته برای جذب دانشجویان در بعضی از واحدهای مهم مانند اصفهان، شیراز، مشهد، مرکزی و استان تهران، امور کنسولی مستقل وجود دارد و آنها بهصورت مستقل این فرایند را انجام میدهند. علاوه بر اینکه معاونت، دانشجویان را جذب، توزیع و هدایت میکند، واحدهای دانشگاهی ذکر شده نیز میتوانند عمل جذب دانشجویان خارجی را انجام دهند، اما درخصوص برنامهریزی و هدایت امور دانشجویان غیرایرانی از ورود تا خروج، یا در حقیقت از شروع به تحصیل تا فارغالتحصیلی آنها، نظارت، کنترل، هدایت و مدیریت توسط معاونت انجام میشود.»
او با اشاره به نشست دانشکدههای بینالملل که چندی پیش در تهران برگزار شد، گفت: «هدف از برگزاری این نشست، بازبینی در نوع خدمات ارائه شده به دانشجویان و کسب آمادگی برای پذیرش دوباره دانشجویان غیرایرانی از مقاصد جدید بوده است. در نظر داریم تعداد کشورها برای جذب دانشجویان خارجی را به ۳۰ کشور افزایش دهیم. این نشست به این منظور برگزار شد که ارزیابی کلی پیرامون وضع موجود دانشکدهها داشته باشیم. درواقع به جای اینکه از ۵۲ دانشکده در استانهای مختلف بازدید داشته باشیم، با برگزاری این نشست دوروزه توانستیم تمام شرایط، وضعیت، کارکرد و عملکرد دانشکدههای بینالملل را بررسی کنیم.»
محمدی درباره بررسی نحوه عملکرد و اداره دانشکدههای بینالملل در سطح کشور تصریح کرد: «در سه ماه گذشته یک ارزیابی مبتنی بر شاخصهای انجام وظایف و نتیجه حسن انجام کارهای آنها تنظیم کردیم. پیش از برگزاری نشست اخیر به یک نتیجه و ارزیابی درباره وضعیت موجود دانشکدههای بینالملل رسیدیم. همچنین از آنها گزارشی درباره مشکلات، ساختار و شیوه کار درخواست کردیم. این عمل علاوه بر آسیبشناسی، باعث ارائه طرح برنامههای اصلاحی به دانشکدهها شد و با توجه به آن توانستیم سیاستهای جدید معاونت بینالملل در شرایط کنونی را به آنها متذکر شویم.» او با یادآوری رتبه دانشکدههای بینالملل ایران در دنیا اظهار کرد: «دانشگاه آزاد با توجه به تعداد دانشجویان خارجی و تعداد واحد دانشگاهی در خارج از کشور، یکی از دانشگاههای بزرگ جهان محسوب میشود. در رتبهبندیهای بینالمللی مانند RUR جایگاه خوبی را کسب کرده است.»
معاون بینالملل و امور دانشجویان غیرایرانی درباره تغییر فضای دانشگاه بر مبنای سند تحول و تعالی خاطرنشان کرد: «این یک تحول جدید در دانشگاه آزاد است که میتواند به عنوان یک مدل در کل کشور مطرح شود. دکتر طهرانچی در این تحول بسیار مصر و مصمم بوده و این عمل تاکنون جواب داده است. در واحدهای مختلفی از فناوری نوین، مطالعات علوم و دانش و فناوریهای پیشرفته برخوردار هستیم و تا مرز تولید محصولات فکری و توسعهای پیش رفتهایم. از این پس هم مسیر بهرهوری بیشتر از منابع طبیعی، از جمله حوزههای کشاورزی، صنعتی و... در دستورکار دانشگاه و حوزه آموزش قرار خواهد گرفت. بهطوری که یک فارغالتحصیل در هر مقطعی بتواند در بازار کار کارآفرینی انجام دهد. هدف ما این بوده تا این تحول را به دانشکدهها و مسئولان دانشکدهها منتقل کنیم. در صورتی که از این تحول آگاهی داشته باشند، میتوانند آن را به دانشجوی غیرایرانی منتقل کنند.»
محمدی با توجه به سابقه دانشگاه آزاد در میان دانشگاههای موفق کشورهای خاورمیانه افزود: «دانشگاه آزاد از حدود ۳۰ سال پیش به ایجاد واحدهای دانشگاهی در دیگر کشورها اقدام کرده است. در حال حاضر دارای واحد موفقی در امارات هستیم که جزو اولین مراکز دانشگاهی بینالمللی آن کشور نیز تلقی میشود. به عنوان مثال، واحد کابل، جزو اولین دانشگاههای بینالمللی است که حدود ۱۵ سال قبل در افغانستان تأسیس شده است یا در آکسفورد واحدی به قدمت بیش از ۳۰ سال داریم.»
او در رابطه با تأثیر تأسیس واحدهای دانشگاهی در کشورهای مختلف جهان بر شکلگیری بستر جهش علمی تصریح کرد: «آگاهی از رویکرد علمی خود منجر به جهش علمی میشود. در بخشی از موارد میتوانیم این جهش علمی را با گشودن پنجرههای دریافت علوم مختلف از کشورهای دیگر داشته باشیم و همچنین میتوانیم پنجرههایی به صدور خدمات دانش فنی، مهندسی و علوم به کشورهای دیگر داشته باشیم.»
محمدی با بیان اینکه حوزه بینالملل درک و فهم و ادبیات خود را میطلبد، گفت: «ما باید در دانشگاه فضای گفتمان بینالمللی ایجاد کنیم، زیرا وقتی از چند ملیت دانشجوی خارجی داریم، این دانشجویان خارجی میتوانند موضوع گفتمان بینالمللی، تعاملات فرهنگی و دیپلماسی علمی نیز باشند. با بهرهگیری از دانشجویان خارجی میتوانیم از آنها به عنوان حلقههای علوم مختلف، اندیشهورزی، همایشها و نشستها و همچنین انتقال دانش و علوم استفاده کنیم. هدف معاونت بینالملل تنها جذب دانشجوی خارجی نیست، بلکه علاوه بر آن، امور دیپلماسی علمی، تعامل فرهنگی و مراودات علمی دیگر نیز است. یکی از مسائل بسیار مهمی که سازمان توسعه همکاریهای اقتصادی اجتماعی سازمان ملل از بدو تأسیس در دستور کار خود داشته، مسئله دیپلماسی علمی بوده است.»
این مقام مسئول ادامه داد: «اولین اقدام در جهت دیپلماسی علمی جذب دانشجویان خارجی است. جذب دانشجوی غیرایرانی توانایی گسترش زبان فارسی را دارد. اگر انتظار داریم که زبان فارسی به زبان علم تبدیل شود، باید در آموزش و جذب به شکل جدی عمل کنیم. اگر خواهان موفقیت در دیپلماسی علمی هستیم، بر اساس تعاریف ارائهشده از سازمان همکاریهای اقتصادی اجتماعی سازمان ملل، باید مراودات را با کشورهای مختلف شروع کنیم. بر این اساس، حضور دانشجویان کشورهای دیگر باعث میشود آنها از مزیتهای کشور آگاه شوند و از آن مزیتها بهره ببرند. حتی باعث میشود ما متوجه مزیتهای آنها شویم و در صورت لزوم با هم معاوضه و مراودات داشته باشیم.»
