وقایع اسرائیلیه: یکی از مراحل اولیه پس از ورود به هر کشور افتتاح حساب بانکی است و برای این کار شما باید سیستم بانکی و شرایط افتتاح حساب در آنجا را بشناسید.  فرض کنید به رژیم اسرائیل مهاجرت کردید، اولین نکته‌ای که باید بدانید شرایط افتتاح حساب‌های بانکی و شناخت سیستم بانکی در رژیم اسرائیل است. مثلاً باید بدانید که چندین بانک در رژیم اسرائیل حساب‌های غیرمقیم ارائه می‌دهند؟ و یا فرایند باز کردن حساب چگونه است؟ هر مهاجر جدید پس از مهاجرت به رژیم اسرائیل (Aliyah)، یکی از اولین اقداماتی که باید انجام دهد ملاقات با وزارت مهاجرت و جذب است تا اطلاعاتی درباره شرایط مهاجران و مدارک لازم برای زندگی در رژیم عبری به دست آورد و حالا در این مجال خطوط را کنار هم چیده‌ایم تا تصویر جامعی از کلیات سیستم بانکداری گرفته تا شرایط افتتاح حساب را به تصویر بکشیم.

سیستم بانکی رژیم اسرائیل یکی از پیچیده‌ترین و پیشرفته‌ترین سیستم‌ها در خاورمیانه است که در سال‌های اخیر شاهد تغییرات قابل‌توجهی در راستای بهبود ثبات، افزایش رقابت و استفاده از فناوری بوده است. این سیستم شامل 16 بانک داخلی و 4 بانک خارجی با مجوز در رژیم اسرائیل است. بانک‌های بزرگ مانند Leumi, Hapoalim, Discount  و Mizrahi-Tefahot  نقش اصلی را در این سیستم دارند.

بانک‌های رژیم اسرائیلی در پاسخ به نیازهای متنوع بازار به انواع خدمات بانکی مانند وام‌دهی، مدیریت دارایی، خدمات سرمایه‌گذاری و مشاوره مالی پرداخته‌اند. در سال‌های اخیر بانک‌ها با پذیرش مدل‌های تجاری دیجیتال و کاهش وابستگی به شعب فیزیکی به‌سوی رقابتی‌تر شدن حرکت کرده‌اند و با توجه به قانون خدمات مالی جدید اعتبارات غیربانکی به‌سرعت در حال گسترش است. شرکت‌های خصوصی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های بازنشستگی و بیمه‌گران در حال اعطای اعتبار به مشتریان خرد و تجاری خود هستند. اما در این مسیر با چالش‌هایی نیز روبه‌رو هستند.

  تمرکز قدرت در دست چند بانک بزرگ
یکی از مهم‌ترین مشکلات سیستم بانکی رژیم اسرائیل، تمرکز قدرت در میان چند بانک بزرگ است. بانک‌هایی همچون «لیومی»، «هاپوالیم»، «میزراحی-تفاهوت» و «تخفیف» در حالی بیش از ۷۰ درصد از بازار بانکی کشور را در اختیار دارند که این تمرکز موجب کاهش رقابت در بازار و محدودیت دسترسی مشتریان به خدمات متنوع‌تر شده است.

  رقابت نابرابر با بانک‌های دیجیتال
با گسترش خدمات بانکداری دیجیتال در سال‌های اخیر، بانک‌های رژیم اسرائیلی به سمت نوآوری‌های بیشتر در این حوزه حرکت کرده‌اند. اما این حرکت‌ها تنها به بانک‌های بزرگ محدود شده و بخش عمده‌ای از بانک‌های کوچک و نوآور قادر به رقابت واقعی با این غول‌های بانکی نیستند. البته بسیاری از این نوآوری‌ها بیشتر برای جلب‌توجه سرمایه‌گذاران و بهبود تصویر عمومی بانک‌هاست تا واقعیات و نیازهای مصرف‌کنندگان.

  گسترش غیرمتوازن بازار اعتبارات غیربانکی
در سال‌های اخیر بازار اعتبارات غیربانکی در رژیم اسرائیل رشد چشمگیری داشته است. شرکت‌های بیمه، صندوق‌های بازنشستگی و حتی شرکت‌های خصوصی شروع به اعطای اعتبار به مشتریان کوچک و تجاری کرده‌اند. درحالی‌که این تحول به‌ظاهر موجب افزایش رقابت در بازار می‌شود اما نبود نظارت دقیق بر این بخش و خطرات مالی بالقوه آن می‌تواند به‌ویژه برای مصرف‌کنندگان آسیب‌زا باشد. مانند: نرخ بهره‌های بالا و شرایط پیچیده وام‌های اعطایی. در شرایطی که نرخ بهره در رژیم اسرائیل در حال افزایش است، این امر می‌تواند مشکلاتی را برای بخش‌های مختلف اقتصادی به‌ویژه مشتریان خرد و کسب‌وکارهای کوچک ایجاد کند. حالا سوال اینجاست که راه ورود به این قلمرو چیست؟

  بانک Bank of Israel (بانک رژیم اسرائیل)
بانک رژیم اسرائیل در سال 1954 تأسیس ‌شده است. این بانک، بانک مرکزی رژیم اسرائیل و مسئول تنظیم سیاست‌های پولی آن است. بانک رژیم اسرائیل بانکی دولتی بوده و به‌عنوان بانک مرکزی رژیم عبری، مسئول تنظیم سیاست‌های پولی، انتشار ارز و نظارت بر فعالیت‌های بانک‌ها در رژیم اسرائیل است. این بانک نقش مهمی در حفظ ثبات اقتصادی و اجرای سیاست‌های مالی و پولی رژیم عبری ایفا می‌کند و براساس ماده ۴۱ و ۴۴ اساسنامه خود حق انحصاری انتشار اسکناس و سکه شکل در رژیم عبری را دارد. مدیریت این بانک از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۵ به عهده امیر یارون بوده و دفتر مرکزی‌اش در kiryat hamemshala در اورشلیم قرار دارد ولی از سرمایه و اطلاعات مالی دقیق بانک داده‌ای در دسترس نیست.

  بانک Leumi (لیومی)
بانک Leumi که در سال 1902 تأسیس‌ شده است بالغ‌بر ۱۶۰ میلیارد شکل سرمایه دارد. بانکی تجاری با خدمات بانکی گسترده به مشتریان فردی و تجاری است. این بانک بزرگ‌ترین و یکی از قدیمی‌ترین بانک‌های رژیم اسرائیل است که در ارائه خدمات متنوع مالی به مشتریان خود در داخل و خارج از کشور فعالیت دارد. لیومی  در 21 کشور مختلف شعبه داشته و در زمینه‌های مختلفی ازجمله کشاورزی، صنعت، توسعه زیرساخت‌ها و خدمات تجاری فعالیت می‌کند. همچنین بانک لیومی در حوزه‌های خدمات بانکی، شرکتی و بین‌المللی، انتقال ارز، بازار سرمایه و وام‌های مسکن نقش بارزی ایفا می‌کند. دفتر مرکزی این بانک در تل‌آویو بوده و در کشورهای ایالات‌متحده، انگلیس، سوئیس، چین و بسیاری کشورهای دیگر شعبه دارد.

  بانک Hap oalim (هاپوالیم)
بانک Hap oalim در سال 1921 تأسیس شده و با سرمایه‌ای بیش از 180 میلیارد شکل، خدمات بانکی متنوع به افراد، شرکت‌ها و مؤسسات ارائه می‌دهد. بانک هاپوالیم، بزرگ‌ترین بانک رژیم اسرائیل ازنظر دارایی است و یکی از پیشتازان صنعت بانکی این کشور محسوب می‌شود. این بانک با بیش از 250 شعبه در رژیم اسرائیل و شعب بین‌المللی در اروپا و ایالات‌متحده، به‌عنوان بانک مادر مجموعه‌ای از خدمات بانکی برای مشتریان فردی، شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد. خدمات این بانک شامل وام‌های مسکن، وام‌های تجاری، سرمایه‌گذاری و مدیریت دارایی‌هاست. دفتر مرکزی این بانک در تل‌آویو بوده و در کشورهای ایالت متحده آمریکا، انگلیس، سوئیس و چندین کشور دیگر شعبه دارد.

  بانک Discount Bank (تخفیف)
بانک Discount Bank که در سال 1960 تأسیس‌شده خدمات تجاری و مشاوره‌ای به مشتریان فردی و تجاری خود ارائه می‌دهد. بانک تخفیف یکی از بانک‌های تجاری بزرگ رژیم اسرائیل است که طیف وسیعی از خدمات بانکی را به مشتریان فردی و تجاری ارائه می‌دهد. بانک تخفیف به‌ویژه درزمینه خدمات مشاوره‌ای، وام‌های مسکن، وام‌های تجاری و بازار سرمایه فعالیت می‌کند. این بانک همچنین دارای سیستم آنلاین پیشرفته‌ای است که به مشتریان امکان دسترسی آسان و سریع به خدمات بانکی را می‌دهد. دفتر مرکزی بانک در تل‌آویو بوده و در لندن و نیویورک و برخی دیگر از بازارهای مالی جهان حضور دارد.

  بانک Massad Bank  (مساد)
بانک Massad Bank در سال 1971 تأسیس شده و خدمات بانکی تجاری و سرمایه‌گذاری به مشتریانش ارائه می‌دهد. بانک مساد یکی از بانک‌های معتبر رژیم اسرائیل است که تحت مالکیت گروه بین‌المللی First International Bank  قرار دارد. این بانک خدمات مختلفی ازجمله وام‌های تجاری، وام مسکن، سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی و مدیریت دارایی‌ها را به مشتریان خود ارائه می‌دهد. بانک مساد به‌ویژه در ارائه خدمات به کسب‌وکارهای کوچک و متوسط شناخته‌شده است.

  بانک Mizrahi-Tefahot Bank (میزرخی-تفاهوت)
این بانک در سال 2004 بعد از ادغام بانک‌های میزرخی و تفاهوت تأسیس شده است و خدمات وام‌های مسکن، خدمات تجاری و سرمایه‌گذاری به مشتریانش ارائه می‌دهد و امروزه بزرگ‌ترین وام‌دهنده مسکن در رژیم اسرائیل است. بانک میزرخی-تفاهوت خدمات گسترده‌ای را در زمینه وام‌های مسکن، سرمایه‌گذاری، خدمات مالی شخصی و تجاری به مشتریان ارائه می‌دهد. این بانک با بیش از 140 شعبه در سراسر رژیم اسرائیل یکی از بازیگران کلیدی در بازار خدمات بانکی رژیم اسرائیل محسوب می‌شود. دفتر مرکزی این بانک در تل‌آویو بوده و در لندن و نیویورک و برخی دیگر از بازارهای مالی جهان شعبی دارد.

  بانک اول بین‌المللی رژیم اسرائیل FIBI
این بانک در سال 1977 تأسیس شده و به مشتریانش خدمات بانکی تجاری و مشاوره‌ای ارائه می‌دهد. بانک اول بین‌المللی رژیم اسرائیل با دفتر مرکزی در تل‌آویو خدمات متنوعی را در زمینه‌های تجاری، بانکی و سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهد. این بانک یکی از پنج بانک بزرگ کشور است که شعبه‌های متعدد داخلی و بین‌المللی دارد. این بانک همچنین در زمینه‌های تحقیقاتی و مشاوره‌ای به کسب‌وکارهای بزرگ و کوچک، مشاوره‌های مالی و استراتژیک ارائه می‌دهد.

  بانک‌های خارجی در رژیم
در رژیم عبری چندین بانک بین‌المللی از کشورهای مختلف شعبه داشته و خدمات بانکی به شرکت‌ها، سرمایه‌گذاران و افراد خصوصی در رژیم اسرائیل ارائه می‌دهند. بانک HSBC‌ (انگلیس)، بانک CITIBANK، بانک BARCLAYS (انگلیس)، بانک DEUTSCHEBANK (آلمان)، بانک BNP PARIBAS  (فرانسه) ازجمله بانک‌هایی‌اند که خدمات متنوع مالی و تجاری را در سطح جهانی به مشتریانشان ارائه می‌دهند و در سرزمین‌های اشغالی نیز نقش پررنگی در وجهه بین‌المللی سیستم بانکداری رژیم دارند.

متن کامل این گزارش را در صفحه وقایع اسرائیلیه در روزنامه فرهیختگان بخوانید.