پایکوبی یا نمایش قدرت؟
اعیاد در آداب و رسوم سنتی و غیرسنتی جامعه یهودی اسراییل اثر خود را بر جنبه‌های مختلف زندگی در رژیم عبری گذاشته و آثار این جشن‌ها در خیابان، سیستم مدرسه، کنیسه‌ها و خانه‌های سراسر رژیم عبری قابل لمس بوده و بخشی از زندگی روزمره آن‌ها شده است.
  • ۱۴۰۳-۱۲-۰۱ - ۱۰:۴۶
  • 40
پایکوبی یا نمایش قدرت؟
رمزگشایی از جشن‌های ملی مذهبی اسرائیل
رمزگشایی از جشن‌های ملی مذهبی اسرائیل

مریم شکیب: فقدان گذشته ملی مشترک میان یهودیان مهاجر در رژیم عبری سبب شده است که جشن‌ها و مناسبت‌های ملی و مذهبی در اسرائیل ابزاری جهت نمایش قدرت و اعمال نفوذ در دست دولت و رژیم عبری قرار گیرد. از این رو اعیاد مذهبی که از دوران باستان سرچشمه می‌گیرند، اهمیت بیشتری پیدا کرده و در اسرائیل به‌شدت و به طرق مختلف به آن‌ها توجه شده و این اعیاد را با آداب و رسوم خاصشان برگزار می‌کنند.

حالا تصور کنید رژیم عبری بخواهد برای خود هویت‌سازی کند و به گذشته و آینده‌ای مشترک برای مهاجران و یهودیانی که از سراسر دنیا با روش‌های مختلف به سرزمین‌های اشغالی کوچانده می‌شوند به وجود بیاورد. می‌بینیم که این جشن‌ها و مناسبت‌های ملی و مذهبی بیشتر اهمیت پیداکرده و ابزاری جهت نمایش قدرت و اعمال نفوذ شده که در دست دولت رژیم عبری قرار دارد. این اعیاد در آداب و رسوم سنتی و غیرسنتی جامعه یهودی اسراییل اثر خود را بر جنبه‌های مختلف زندگی در رژیم عبری گذاشته و آثار این جشن‌ها در خیابان، سیستم مدرسه، کنیسه‌ها و خانه‌های سراسر رژیم عبری قابل لمس بوده و بخشی از زندگی روزمره آن‌ها شده است.

  هاتسمائوت (Ha’atzmaut)
هاتسمائوت یا روز استقلال 5 ایار(۱۴ آوریل) سالگرد شکل‌گیری رژیم عبری در14 مه 1948 است. این روز به یاد اعلام تشکیل رژیم عبری در سرزمین فلسطین (14 مه 1948) توسط دیوید بن گورین (اولین نخست‌وزیر رژیم) جشن گرفته می‌شود.
در این ایام شب‌ها جشن‌های خیابانی و آتش‌بازی در سراسر اسرائیل برگزار شده و در سراسر کشور کنسرت‌های موسیقی و نمایش‌های خیابانی در پارک‌ها و میادین اصلی شهرها اجرا می‌شوند و خانواده‌ها به پیک‌نیک و تفریح می‌پردازند. به مناسبت ‌هاتسمائوت (روز استقلال) ارتش اسرائیل در تل‌آویو رژه‌های نظامی ‌برگزار کرده و تجهیزات نظامی ‌خودرا به نمایش می‌گذارد.

  هازیکارون (Hazikaron)
هازیکارون یا روز یادبود سربازان کشته‌شده یکی از مهم‌ترین روزهای تقویم رژیم عبری است که به یاد سربازان اسرائیلی که در جنگ‌ها و درگیری‌ها جان خود را از دست داده‌اند، در ۴ اردیبهشت (۱۳ آوریل) و پیش از روز استقلال برگزار می‌شود.

هازیکارون اولین بار در سال ۱۹۶۳ در تقویم رژیم عبری به عنوان روز ملی انتخاب شد. از مهم‌ترین مراسم‌ها در این روز یک دقیقه سکوت در ساعت ۸ شب است که همه فعالیت‌ها متوقف شده و همه جا را سکوت فرا می‌گیرد. در این روز در مراسم‌ها و یادبودها «سرود‌هاتیکوا» (سرود اسرائیل) و دیگر سرودهای جنگی و یادبود اجرا شده و مردم به قبرستان‌های نظامی‌ که معروف‌ترینشان قبرستان ‌هار هازیکارون است رفته و به کشته‌های جنگ ادای احترام می‌کنند. همچنین تلویزیون و رادیو مستندهایی درباره تاریخ جنگ اسرائیل و مصاحبه با خانواده کشته‌ها و سرودهای ملی پخش می‌کنند.

  روش‌هاشانا (Rosh Hashanah)
روش‌هاشانا جشن سال نو یهودی است که در ابتدای ماه تشری (سپتامبر) جشن گرفته می‌شود. این جشن با دعا، نیایش و خوردن سیب در عسل برای آرزوی یک سال شیرین برگزار شده و یهودیان در این روزها به معابد رفته و در مراسم نیایش شرکت می‌کنند. این جشن دو روزه در تقویم یهودی در 2-1 تشری (سپتامبر) مشخص شده و مانند اکثر مراسم یهودیان از غروب آفتاب شب قبل آغاز می‌شود. در این روز یهودیان با نواختن شوفار (شاخ قوچ) وارد سال جدید شده و نمازهای ویژه‌ای به جا می‌آورند.

از بسیاری جهات، اسرائیل سال جدید خود را در روش‌هاشانا آغاز می‌کند. ادارات دولتی، روزنامه‌ها و بیشتر برنامه‌های تلویزیون این روز را ابتدای «تاریخ یهودی» می‌دانند.

  یوم کیپور (Yom Kippur)
یوم کیپور (روز آمرزش)، هشت روز پس از روش‌هاشانا برگزار می‌شود. مهم‌ترین روز مذهبی یهودیان است و یهودی‌ها معتقدند روز کفاره، داوری الهی و رنج جان‌هاست (لاویان) تا فرد از گناهان پاک شود. این روز تنها روزی است که در کتاب مقدس برایش روزه مقرر شده است. در یوم کیپور یهودیان برای گناهان خود طلب بخشش می‌کنند تا اعمال نادرست خود را علیه همنوعان خود اصلاح کنند. از احکام اصلی یوم کیپور می‌توان به مراسم عبادی طولانی، خواندن دعای «کل نیدره» و روزه گرفتن 25 ساعته اشاره کرد که با صدای شیفر اعلام می‌شود، حتی بسیاری از جمعیت یهودیان سکولار نیز این اعمال را انجام می‌دهند.

رژیم عبری در این روز به مدت 25 ساعت به‌طور کامل تعطیل می‌شود. مکان‌های تفریحی بسته هستند، برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی (حتی اخبار) پخش نمی‌شوند، حمل‌ونقل عمومی ‌به حالت تعلیق درآمده و حتی جاده‌ها کاملا بسته‌اند. یوم کیپور در رژیم عبری به دلیل خاطرات جنگ 1973 (حمله غافلگیرانه‌ای که مصر و سوریه به اسرائیل که در این روز انجام شده)، معنای ویژه‌ای دارد و برای کشورهای عربی و مسلمان منطقه این روز یادآور شکست‌های نظامی ‌اسرائیل است و از این منظر جنبه‌ای سیاسی و یادآور نزاع‌ها است.

  سوکوت (Sukkot)
سوکوت (عید خیمه‌ها)، که در کتاب مقدس (لاویان) به‌عنوان «جشن خیمه» توصیف شده است، پنج روز پس از یوم کیپور آغاز می‌شود. سوکوت یکی از سه مراسمی‌ است که (تا سال 70 میلادی) با زیارت دسته‌جمعی معبد اورشلیم جشن گرفته می‌شد و به همین دلیل به‌عنوان «جشن‌های زیارتی» شناخته می‌شود. در سوکوت یهودیان خروج از مصر (حدود قرن سیزدهم پیش از میلاد) را گرامی ‌می‌دارند. در برخی از کیبوتس‌ها، سوکوت به‌عنوان چاگ‌هاسیف (جشن برداشت) نیز جشن گرفته می‌شود.

در پنج روز بین یوم کیپور و سوکوت، یهودیان در سراسر رژیم عبری سوکه (خیمه‌هایی برای سکونت موقت، شبیه خیمه‌هایی  که بنی‌اسرائیل پس از خروج از مصر در بیابان در آن زندگی می‌کردند) برپا می‌کنند. در پارکینگ، بالکن، پشت بام‌ها، چمن‌ها و فضاهای عمومی ‌و حتی پایگاه ارتشی سوکوت برپا می‌شود. برخی از یهودیان شش روز بعدی را به معنای واقعی کلمه در سوکه خود می‌گذرانند، ولی اکثرا فقط وعده‌های غذایی خود را در آنجا می‌خورند. در این عید همچنین به انجام مراسمی ‌به نام «لولاو و اتروگ» می‌پردازند که شامل گرفتن یک شاخه خرما، یک شاخه مرجان و یک میوه مخصوص است.

سوکوت از ۶ اکتبر شروع و تا ۱۳ اکتبر ادامه دارد. کار در 7 تا 8 اکتبر مجاز نیست ولی کار در روزهای 9 تا 10 اکتبر و 12 تا 13 اکتبر با محدودیت‌های خاصی مجاز است.

  حنوکا (Hanukkah)
حنوکا یا حانوکا (عید روشنایی)، از 25 کیسلو (دسامبر) آغاز می‌شود و یادآور پیروزی یهودیان تحت فرمانروایی مکابیان بر حاکمان یونانی (164 پیش از میلاد) است. حنوکا در اسرائیل به مدت هشت روز برگزار می‌شود. زمانی که یهودیان پس از پیروزی بر یونانیان وارد معبد اورشلیم شدند تنها یک شمع روشن بود که تا ۸ روز روشن ماند. یهودیان در این مدت هر شب یک شمع جدید در شمعدان حانوکا‌ (منورا) (یک شمع در شب اول، دو شمع در شب دوم و...) روشن می‌کنند و «سوفگانیوت» (دونات‌هایی پرشده از مربا) و «لبی‌شنیوت» (نوعی غذا، پیراشکی با سیب‌زمینی) می‌خورند. پیام حنوکا در رژیم عبری به‌شدت بر جنبه‌های احیای حاکمیت متمرکز است. در این هفته مدارس تعطیلند ولی مشاغل تعطیل نیستند.

  عید پسح (Pessah)
عید فسح یا پسح در بهار جشن گرفته می‌شود و از 15 نیسان آغاز می‌شود. عید پسح جشنی است که یهودیان خروج از مصر (حدود قرن سیزدهم پیش از میلاد) و رهایی از اسارت را جشن می‌گیرند. مراسم عید فسح مدت‌ها قبل شروع می‌شود، خانواده‌ها و مشاغل محیط زندگی خود را از همتز (خمیرمایه و هر چیزی که حاوی مواد نگه‌دارنده است) همان‌طور که در کتاب مقدس تجویز شده (خروج 20) خالی می‌کنند. یهودیان در این روز تورات و‌هاگادا خوانده و ماتزا «matzah» (نان فطیر) و نوعی گیاه تلخ (غذای یهودیان در زمان ترک مصر) می‌خورند. شب اول مراسمی ‌خاص به نام «سدر» (seder) برگزار کرده و شراب نوشیده و داستان خروج قوم بنی اسرائیل از مصر را بازگو می‌کنند. عید فسح نیز مانند یوم کیپور توسط یهودیان سکولار نیز جشن گرفته می‌شود و به‌عنوان جشنی بهاری و تاریخ برداشت اولین دانه رسیده مهم است.

  پوریم (Purim)
پوریم یکی دیگر از جشن‌های یهودیان در اوایل بهار، در 14 آدار است. این جشن به یاد ملکه استر و ماجرای یهودیان ایران در زمان خشایارشاه است. در شب جشن پوریم یهودیان کتاب استر (مگیلا) را خوانده و هرگاه به نام‌ هامان می‌رسند با تولید صداهایی نفرت خود نسبت به‌ هامان را نشان می‌دهند.. در این روز به یکدیگر هدایای کوچک داده و شیرینی‌هایی با نام «هامان تاشنن» می‌پزند که شبیه کلاه‌ هامان است. در خیابان‌ها آوازخوانی و رقص انجام داده و به نیازمندان کمک می‌کنند.

  تیشا به‌ او (Tisha B’Av )
تیشا به‌ او (روز عزاداری و یادآوری ویرانی‌ها)، یکی از روزهای عزاداری یهودیان است که به یاد ویرانی معابد بزرگ یهودی در اورشلیم برگزار می‌شود. این روز، در تقویم یهودیان، نماد از دست دادن‌ها و بحران‌های بزرگ است و به‌عنوان فرصتی برای بازنگری در تاریخ تلخ قوم یهود به شمار می‌آید.

نظرات کاربران
تعداد نظرات کاربران : ۰