


پایگاه استت نانو یکی از پایگاههای مرجع نانو در دنیا بهتازگی وضعیت تولید علم کشورهای جهان در این حوزه را براساس دادههای وبآوساینس مورد بررسی قرار داده و نتایج آن را منتشر کرده است. دادههای این پایگاه نشان میدهد مقالات نانو در دنیا با رشدی حدود 4 درصد که معادل 9 هزار و 300 سند میشود به 256 هزار مقاله نانویی رسیده است تا سیر مقالات این حوزه با وقفهای یکساله دوباره صعودی شود.
123 کشور سال میلادی اخیر در حوزه نانو فعالیت علمی به معنای انتشار مقاله ISI داشتند. در بین این لیست طولانی، چینیها با 122 هزار مقاله در سال 2024 حدود 48 درصد تولید علم نانو در اختیار خود گرفتند تا قدرت بلامنازع نانوی جهان بمانند. هندیها دومین کشور جهان در این ردهبندی محسوب میشوند که پس از ربودن گوی سبقت از آمریکا در سال 2021، سال میلادی اخیر نیز با افزایش 3 هزار مقاله، یکچهارم چین مقاله نانویی تولید کردند و حدود 12 درصد مقالات نانو در دنیا را به نام خود ثبت کردند.
آمریکا در جایگاه سوم این جدول قرار گرفته که 9 درصد مقالات نانویی را تولید کرده که این عدد کمترین سهم این کشور در 6 سال اخیر به شمار میآید. تعداد مقالات آنها چند صدتایی کاهش داشته به 22 هزار و 800 مقاله رسیده است.
روند جهشی عربستان سعودی در سالهای گذشته کماکان حفظ شده، سعودیها که سال 2019 در جایگاه پانزدهم انتشار مقالات نانو ایستاده بودند، سال 2020 به جایگاه یازدهم و سال 2021 به جایگاه هشتم دنیا رسیدند. ساکنان شبهجزیره دو سال در پله ششم جا خوش کرده بودند اما سال گذشته با پشت سر گذاشتن ایران و کره به جایگاه چهارمی رسید که سالها در اختیار کشور ما قرار داشت.
تعداد مقالات نانویی عربستانیها سال 2019 نزدیک به 4 هزار سند بود که این عدد سال گذشته با افزایش چشمگیری به 13 هزار سند علمی رسیده است که نشاندهنده سهم 5 درصدی آنها در دنیاست. تا به اینجای لیست یعنی پنج کشور نخست، 78 درصد کل مقالات نانو را در اختیار دارند.
کرهجنوبی که سال 2023 جای ایران را گرفت و روی پله چهارم ایستاده بود به جایگاه قبلی خود بازگشت و باز هم در رده پنجم دنیا قرار گرفت. کرهایها سال 2024 قریب به 12 هزار مقاله علمی نانویی ثبت کردند که حدود 400 مقاله رشد را نشان میدهد و نزدیک به رکوردی است که سال 2022 از این کشور ثبت شده است.
سهم کرهجنوبی از تولید علم نانو در مقیاس جهانی نسبت به سال گذشته تغییری نداشته است.
روند نزولی انتشار مقالات نانویی ایران در سال 2023، سال میلادی اخیر هم تداوم یافت. ایرانیها در سال 2024 حدود 600 مقاله کمتر ثبت کردند تا در نهایت با 10 هزار و 669 سند علمی در جایگاه ششم جهان بایستند.
تعداد مقالات کشور در این حوزه کمترین میزان از سال 2019 به حساب میآید، مثل رتبه جهانی که نسبت به ردهچهارمی سالهای 2019 تا 2022 ضعیفترین جایگاه در 6 سال اخیر به حساب میآید. ایرانیها 4.17 درصد در تولید علم این حوزه نقش داشتند که در این مورد هم روند نزولی سالهای اخیر ادامه یافته است.
پس از ایران هم آلمان و ژاپن قرار گرفتند که جایگاه قبلی خود را حفظ کردند و به ترتیب حدود 8 هزار و 800 و 7 هزار 700 مقاله ISI نانویی ثبت کردند. انگلیس با وجود کاهش 33 مورد مقالات یک رده جایگاه خود را بهبود داد و جای روسیهای ایستاد که با 5 پله سقوط به رده 14 نانوی جهان رسیده است.
مصریها هم با استفاده از این فرصت به جمع 10 تولیدکننده برتر مقالات علمی نانویی راه یافتند، روند رو به رشدی که در 6-5 سال گذشته بهطور منظم ادامه داشته و آنها را از رده 19سال 2019 به پله دهم رسانده است. مصر امسال با تولید 6 هزار 300 مقاله به این جایگاه دست یافته و 300 مقاله با تولیدات انگلیسیها فاصله دارد. البته فاصله کشور بعدی یعنی پاکستان با آنها هم چندان زیاد نیست. اسپانیا، ترکیه، روسیه و فرانسه هم کشورهای بعدی این لیست هستند.
نانو در سبد مقالات کدام کشورها سهم بیشتری دارد؟
بخش دیگری از گزارش پایگاه استت نانو به میزان مقالات نانویی کشورها مربوط میشود که نسبت به تعداد کل تولیدات علمی آنها اندازهگیری شده است. عراق، ترکمنستان، عربستان، برونئی و پاکستان پنج کشور نخست این لیستند که در بین آنها سرمایهگذاری ترکمنستانیها در این زمینه قابلتوجه بوده است.
براساس دادههای این پایگاه، حدود یکچهارم مقالات عراقی در زمینه نانو منتشر شده است. ترکمنستانیها هم که تا چند سال گذشته مقاله نانویی نداشتند با توجهای ویژه حدود 22 درصد مقالتشان را در موضوعات مربوط به این حوزه علمی منتشر کردند.
یکپنجم مقالات عربستانیها نانویی است، این عدد برای برونئی هم همین میزان است، البته با تعداد مقالهای که قابل قیاس با سعودیها نیست. کل تولیدات علمی نانویی آنها 138 مقاله بوده است. سهم مقالات نانویی پاکستان هم نسبت به کل مقالاتشان حدود 18 درصد بوده است. ایران در جایگاه هفتم این جدول قرار دارد، 18.5 درصد مقالات ما در زمینه نانو منتشر شده است.
با وجود اینکه نانو هنوز هم سهم قابلتوجهی در تولیدات علمیکشور دارد اما در مقایسه با سالهای گذشته افت محسوسی را تجربه کرده است. سهم نانو از مقالات کرهجنوبی 13.8 ، چین حدود 13.2 درصد و آمریکا 4.4 درصد عنوان شده است.
