مذاکراتی که هنوز به سرانجام نرسیده است
مائده زمان فشمیآمریکا و اوکراین در حال مذاکره بر سر توافقی برای بهرهبرداری از عناصر کمیاب کی‌یف در ازای حمایت واشنگتن هستند. با وجود اصرار ایالات متحده، ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، از امضای پیش نویس توافقی که نیمی از منابع معدنی عناصر کمیاب کشورش را به شرکت‌های آمریکایی واگذار می‌کند، در ازای حمایت نظامی، خودداری کرده است. این موضوع را دو منبع آگاه از مذاکرات تایید کرده‌اند.
یک مقام اوکراینی آگاه از مذاکرات که به دلیل حساسیت موضوع خواسته ناشناس بماند، گفت: «این توافق هنوز امضا نشده است. طرفین در حال بررسی جزئیات و وکلای دو طرف در حال کار روی آن هستند. در پیش نویس آمریکایی‌ها، یک روش بسیار پیچیده برای به دست آوردن ۵۰ درصد از عناصر کمیاب اوکراین پیشنهاد شده است.»
این مقام افزود که طرح پیشنهادی ایالات متحده «ممکن است عملی نشود» چون ممکن است با قوانین اوکراین مغایرت داشته باشد.
کی‌یف به طور فعال تلاش کرده تا رئیس جمهور معامله‌گر ایالات متحده را متقاعد کند که ثروت معدنی اوکراین می‌تواند دلیل محکمی برای ادامه حمایت آمریکا از این کشور در برابر تهاجم روسیه باشد.
مقامات دولت ترامپ پیشنهاد داده‌اند که یک توافق معدنی می‌تواند به عنوان «سپر اقتصادی» عمل کند و به روس‌ها نشان دهد که ایالات متحده در اوکراین منافع دارد.
اوایل این هفته، ترامپ گفت که ایالات متحده برای جبران کمک‌های نظامی و غیرنظامی که از آغاز جنگ به کی‌یف ارائه کرده، به ۵۰۰ میلیارد دلار مواد معدنی اوکراین نیاز دارد. رقمی که بسیار بیشتر از میزان واقعی کمک‌های آمریکا است. با این حال، توافق هنوز نهایی نشده و دو طرف همچنان در حال مذاکره بر سر جزئیات هستند.
این مقام اوکراینی افزود: «طرف اوکراینی نسخه پیشنهادی خود را به طرف آمریکایی ارائه داده است. آنها در حال بررسی آن هستند، در حالی که اوکراینی‌ها هم روی پیشنهادات آمریکایی کار می‌کنند.»
یک منبع آگاه از مذاکرات به پولیتیکو گفت: «آمریکایی‌ها از پیشنهادات اوکراین راضی نبودند.»
یکی دیگر از مشکلات پیش‌نویس ایالات متحده این است که به نظر می‌رسد هیچ تضمین امنیتی واقعی برای اوکراین ارائه نمی‌دهد، مگر احتمال استقرار نیروهای آمریکایی برای حفاظت از منابع معدنی در صورت توافق با روسیه برای پایان جنگ.
انجام معامله
مسئله منابع معدنی اکنون یکی از جنبه‌های کلیدی در تثبیت حمایت آمریکا از اوکراین است. روز پنجشنبه، جلسه زلنسکی با ونس، معاون رئیس جمهور آمریکا، در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ ظاهرا از صبح به عصر موکول شد، زیرا اوکراینی‌ها می‌خواستند اصلاحاتی در توافق مربوط به مواد معدنی حیاتی ایجاد کنند.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا و زلنسکی هم در مراسمی با مقامات آمریکایی در مونیخ درباره توافق منابع معدنی گفتگو کردند. به گفته یک منبع آگاه، در این گفتگو به طور ضمنی اشاره شد که ایالات متحده از منافع خود در این «سرمایه گذاری مشترک» محافظت خواهد کرد.
طبق گفته قانون گذاران آمریکایی که در مونیخ با زلنسکی دیدار کردند، او گفته که در حال بررسی پیشنهاد آمریکاست تا اطمینان حاصل کند که این توافق با قوانین اوکراین سازگار است.
سناتور جمهوری خواه، تام تیلیس گفت: «فکر می‌کنم او همان کاری را انجام داد که هر فرد مسئولی انجام می‌دهد. او گفت که این پیشنهاد را خواهد خواند تا ببیند آیا مطابق با قوانین و قانون اساسی ما هست یا نه.»
اما دمیترو کولبا، وزیر امور خارجه پیشین اوکراین، به پولیتیکو گفت که این پیش نویس ممکن است حاوی تله‌های حقوقی باشد.
او اظهار داشت که ترامپ هیچ حق قانونی نسبت به منابع خام اوکراین ندارد، زیرا کی‌یف در سال ۲۰۲۱ یک مشارکت استراتژیک با اتحادیه اروپا در این زمینه امضا کرده است.
کولبا گفت: «امروز ترامپ مدعی است که مواد خام اوکراین می‌تواند اقتصاد آمریکا را تغذیه کند. اما این مواد خام نه تنها اوکراینی، بلکه اروپایی هم هستند.» او افزود: «چرا اروپا باید منابعی را که باید اقتصاد خودش را تغذیه کند، به آمریکا واگذار کند؟»
سناتور لیندسی گراهام، یکی از معماران اصلی این پیشنهاد و از متحدان نزدیک ترامپ، گفته که تلاش دارد تا ثروت معدنی اوکراین را به عنوان یک انگیزه برای رئیس جمهور آمریکا جلوه دهد تا او را متقاعد کند که اوکراین ارزش حمایت دارد، حتی در این راه نقشه‌ای را به ترامپ نشان داده که محل منابع معدنی اوکراین را مشخص می‌کند.
گراهام در حاشیه کنفرانس مونیخ گفت: «مهم‌ترین نکته برای من این است که اوکراین ارزش دارد، واقعا ارزش دارد.» او ادامه داد: «ترامپ حالا اوکراین را طور دیگری می‌بیند. من به او گفتم این مردم روی یک معدن طلا نشسته‌اند. من نقشه را به او نشان دادم و گفتم "ببین!"»
اوایل این هفته، اسکات بسنت، وزیر خزانه داری ایالات متحده، پیش نویس توافقی درباره همکاری اقتصادی، از جمله در حوزه عناصر کمیاب، را به زلنسکی ارائه کرد و در دیداری در کی‌یف آن را به او تحویل داد.
در یک کنفرانس خبری پس از دیدار با بسنت، زلنسکی گفت: «ما واقعا می‌خواهیم این توافق را هر چه سریع‌تر امضا کنیم. چون نمی‌خواهیم وقت را تلف کنیم.»
بسنت گفت: «ما باور داریم که این توافق، نشانه‌ای قوی برای رهبری روسیه از تعهد ایالات متحده خواهد بود و همچنین پیام محکمی به مردم آمریکا می‌دهد که پولی که به اوکراین سرازیر می‌شود، بر اساس ارزش‌های مشترک، امنیت مشترک و تعهد اقتصادی مشترک ماست.»
فروش مواد معدنی اوکراین
اوکراین از مدت‌ها پیش تلاش کرده تا مواد معدنی حیاتی خود را به ترامپ معرفی کند، حتی پیش از پیروزی او در انتخابات.
در ماه سپتامبر، زلنسکی برنامه موسوم به «طرح پیروزی» برای اوکراین را به ترامپ ارائه کرد که در آن کی‌یف به شرکای استراتژیک خود یک توافق ویژه پیشنهاد می‌داد که شامل حفاظت مشترک از منابع حیاتی کشور، سرمایه‌گذاری مشترک و بهرهبرداری از این پتانسیل اقتصادی بود.
اوکراین دارای ذخایر ۲۲ مورد از ۵۰ ماده‌ای است که ایالات متحده به عنوان مواد حیاتی شناسایی کرده است. این کشور به ویژه در حوزه گرافیت، لیتیوم، تیتانیوم، بریلیوم و اورانیوم غنی است.
این منابع برای تولید باتری‌ها، سیستم‌های راداری و زرهی که برای صنایع دفاعی و فناوری حیاتی هستند، ضروری‌اند و می‌توانند به کاهش وابستگی ایالات متحده به مواد معدنی چین کمک کنند.
ماریا رپکو، معاون مدیر اندیشکده مرکز راهبرد اقتصادی کی‌یف، گفت: «از دیدگاه حمایت احتمالی آمریکا یا اتحادیه اروپا، توسعه بخش معدن اوکراین نه تنها می‌تواند به خودکفایی و امنیت اقتصادی غرب کمک کند، بلکه موجب تقویت اقتصاد و توان دفاعی اوکراین نیز خواهد شد.»
با این حال، بسیاری از این منابع در بخش‌هایی از اوکراین قرار دارند که تحت کنترل روسیه هستند و مسکو هم آنها را می‌خواهد.
رپکو افزود: «این منابع برای توانایی‌های صنعتی و نظامی روسیه کلیدی هستند و به این کشور کمک می‌کنند تا به خودکفایی اقتصادی بیشتری دست یابد و وابستگی خود به تامین منابع غربی را کاهش دهد.»
مطالب پیشنهادی
