همه چالش‌های ساخت یک برنامه مذهبی
مریم فضائلیدر سه سال اخیر، برنامه حسینیۀ معلی در شش فصل روی آنتن رفته و خیلی زود توانسته به یکی از شناخته‌شده‌ترین برنامه‌های صداوسیما تبدیل شود. این برنامه با رویکردی نوگرایانه در ساخت برنامه‌های مناسبتی، نه‌تنها موفق شده مخاطبان زیادی جذب کند، بلکه به‌نوعی جریان‌ساز شده است. حسینیۀ معلی در دو بازه زمانی محرم و ایام شعبانیه تولید و پخش می‌شود و تلاش دارد آیین‌ها و مناسک حسینی را به شکلی زنده، پویا و جذاب به تصویر بکشد. فضای این برنامه چیزی میان یک مجلس سنتی و یک اجرای تلویزیونی است؛ هم‌زمان که حال‌وهوای هیئت‌های قدیمی را حفظ می‌کند، با ایده‌های خلاقانه، مخاطب امروزی را هم با خود همراه می‌سازد. این ترکیب هوشمندانه باعث شده تا حسینیۀ معلی فراتر از یک برنامه مناسبتی باشد و به بستری تبدیل شود که در آن، عشق به اهل‌بیت(ع) در قالبی تازه روایت می‌شود.
در این گزارش به سراغ ستودگان رفتیم تا درباره عوامل موفقیت این برنامه، میزان استقبال مردم، چالش‌های تولید یک برنامه مذهبی، حضور کودکان و نوجوانان، دعوت از مهمانان خارجی، معیارهای انتخاب کارشناسان و مداحان و همچنین ویژگی‌های خاص این فصل از برنامه صحبت کردیم. او همچنین از خاطرات شاخص خود در روند تولید این برنامه گفت و به موضوعاتی مانند واکنش‌های مردم به بخش‌های مختلف برنامه و برنامه‌ریزی برای فصل‌های آینده اشاره کرد.
ما در گزارش‌های مختلف به این موضوع اشاره کردیم که این برنامه را مردم دوست دارند. احتمالا همین موضوع برای شما به‌عنوان سازنده باعث شده تا چند سال محتوا آماده کنید. یک برنامه با چنین مختصاتی، چطور مورد استقبال مخاطب قرار می‌گیرد؟
در «حسینیه معلی» یکی از موضوعاتی که همواره تلاش کرده‌ایم رعایت کنیم و به تمامی عوامل نیز توصیه کرده‌ایم، این بوده است که این مکان را واقعاً به‌عنوان یک حسینیه ببینیم. چه در فصل شعبان که برای ایام شادی اهل‌بیت (ع) آماده می‌شد و چه در فصل محرم که مختص عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) است، تمامی اعضای تیم با نهایت توان خود فعالیت می‌کنند، گویی در حال خدمت به حسینیه محله خود هستند. محبوبیت این برنامه در میان مردم، پیش از هر چیز، مرهون عنایات و الطاف اهل‌بیت (ع) است. از همان روز نخست، لطف و کرامت اهل‌بیت را در مسیر ساخت «حسینیه معلی» احساس کرده‌ایم. در کنار این امر نیت خالصانه و تلاش‌های بی‌وقفه تیمی متشکل از ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر که از چندین ماه پیش از آغاز برنامه، مشغول فعالیت می‌شوند نیز در این موفقیت تأثیر بسزایی داشته است. شاید همین نیت پاک و خلوص در عمل سبب شده است که مردم این برنامه را دوست داشته باشند.
برای حفظ مخاطب و جذب بیننده، چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
اگر توفیقی در جذب و حفظ مخاطبان حاصل شده، همه از نور و عنایات اهل‌بیت (ع) است. بااین‌حال، ما نیز نباید از مسئولیت‌هایی که بر عهده داریم غافل شویم. به همین دلیل، تمامی بخش‌های «حسینیه معلی» از جمله سردبیری، کارگردانی، تولید، نورپردازی، دکور، صدا، گرافیک و دیگر واحدهای اجرایی، همواره در تلاشند تا با خلاقیت و ایده‌پردازی‌های نو، سطح کیفی برنامه را ارتقا دهند. ما در مسیر ساخت «حسینیه معلی» هیچ‌گونه کمبودی را نمی‌پذیریم و همواره به دنبال نوآوری و ارائه ایده‌های تازه هستیم. امیدواریم که با لطف خداوند بتوانیم در این راه موفق باشیم.
به‌صورت کلی، شرکت‌کننده‌های این برنامه از هر سنی هستند. در این فصل هم حضور کودکان خیلی بیشتر به چشم می‌آمد.
یکی از موضوعاتی که طی سال‌های اخیر کمتر به آن توجه شده، ظرفیت عظیم کودکان و نوجوانان در حوزه فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی است. این قشر، در زمینه‌های مختلف از جمله مداحی، گروه‌های سرود و هنرهایی که با معارف اهل‌بیت (ع) مرتبطند، پیشرفت چشمگیری داشته‌اند. بازنمایی این رشد و ظرفیت گسترده، نباید تنها به شبکه‌ها و برنامه‌های مختص کودکان محدود شود. نمایش این استعدادها در برنامه‌هایی که مخاطبان گسترده‌ای دارند و خانواده‌ها نیز بیننده آن‌ها هستند، خود به‌عنوان یک عامل تشویقی عمل می‌کند و والدین را ترغیب می‌کند که فرزندانشان را در این مسیر هدایت کنند.
یک ویژگی دیگری که در بین میهمانان زیاد به چشم می‌خورد، حضور ملیت‌های مختلف در برنامه معلی بود. ارتباط‌‌گیری شمای سازنده با شرکت‌کننده‌های مختلف جهانی به چه شکل بود؟
دعوت از میهمانان خارجی نیز با همین هدف صورت می‌گیرد. بسیاری از مردم ما ممکن است ندانند که شیعیان و مسلمانان سایر کشورها نیز در مناسبت‌های مختلف، اعم از ایام شادی و عزای اهل‌بیت (ع)، آیین‌های خاص خود را برگزار می‌کنند. آن‌ها نیز در هر نقطه از جهان، با خلاقیت‌های ویژه و سنت‌های دیرینه، ارادت خود را به اهل‌بیت (ع) نشان می‌دهند. ما در «حسینیه معلی» تلاش کرده‌ایم که به این ظرفیت مهم توجه ویژه‌ای داشته باشیم و ان‌شاءالله در فصل‌های آینده نیز بازنمایی آیین‌های بین‌المللی را در دستور کار خواهیم داشت. البته یافتن این آیین‌ها دشواری‌های خاص خود را دارد. متأسفانه در داخل و خارج از کشور بانک اطلاعاتی جامعی در این زمینه وجود ندارد. اما تیم‌های سردبیری ما از چندین ماه قبل از تولید برنامه با تحقیقات گسترده و ارتباط با منابع مختلف این آیین‌ها را شناسایی کرده و در برنامه معرفی می‌کنند.
مطالب پیشنهادی
