در جهانی که بقای کشورها نیازمند مدیریت اقتصادی، توسعه صنعتی، حفظ محیط زیست، ساخت و نگهداری زیرساخت‌ها و روابط دیپلماتیک است، تنها معدودی از کشورهای دنیا توانسته‌اند در برابر تغییرات تاریخی مقاومت کنند. ایران، به عنوان یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های بشری، از هزاران سال پیش تاکنون پابرجا مانده و با وجود تغییرات سیاسی و مرزبندی‌های جغرافیایی، همچنان هویت مستقل خود را حفظ کرده است.

تعریف کشورها و پیدایش تمدن‌ها
برای تعیین کهن‌ترین کشورهای جهان، ابتدا باید تعریف دقیقی از مفهوم کشور ارائه داد. در دوران باستان، شهرهایی مانند اور، اوروک، آتن و رم به عنوان شهر-دولت‌های قدرتمند شناخته می‌شدند، اما نمی‌توان آن‌ها را به معنای امروزی کشور دانست.
امپراتوری‌هایی مانند روم و هان نیز با وجود وسعت و نفوذشان، کشور مستقل محسوب نمی‌شدند. با این حال، کشورها می‌توانند از بقایای امپراتوری‌های سقوط‌کرده شکل بگیرند، همان‌گونه که ایران، پس از امپراتوری‌های مختلف، همچنان هویت ملی خود را حفظ کرده است.

تعیین سن کشورها؛ ایران در صدر کهن‌ترین‌ها
تعیین تاریخ تولد یک کشور همیشه ساده نیست. برخی کشورها، مانند مصر، در طول تاریخ چندین بار استقلال خود را به دست آورده‌اند و این باعث می‌شود که تاریخ دقیق تاسیس آن‌ها محل بحث باشد. در این میان، ایران از معدود کشورهایی است که از نخستین تمدن‌های بشری تاکنون به عنوان یک سرزمین مستقل شناخته شده است.

بر اساس قدیمی‌ترین شواهد سازمان‌یافتگی حکومتی، ۱۰ کشور کهن جهان به ترتیب زیر هستند:

1. ایران - ۳۲۰۰ پیش از میلاد

2. مصر - ۳۱۰۰ پیش از میلاد

3. ویتنام - ۲۸۷۹ پیش از میلاد

4. ارمنستان - ۲۴۹۲ پیش از میلاد

5. کره شمالی - ۲۳۳۳ پیش از میلاد

6. چین - ۲۰۷۰ پیش از میلاد

7. هند - ۲۰۰۰ پیش از میلاد

8. گرجستان - ۱۳۰۰ پیش از میلاد

9. سرزمین‌های اشغالی - ۱۳۰۰ پیش از میلاد

10. سودان - ۱۰۷۰ پیش از میلاد

قدیمی‌ترین کشورها بر اساس تاریخ استقلال
چنان‌که در تاریخ جهان دیده می‌شود، بسیاری از کشورها بارها دستخوش تغییرات شده‌اند، اما برخی از آن‌ها توانسته‌اند استقلال خود را در طول تاریخ حفظ کنند. در این میان، ایران یکی از نخستین کشورهایی است که به عنوان یک دولت مستقل شکل گرفته است. ۱۰ کشور کهن جهان بر اساس تاریخ استقلال به شرح زیر است:

1. ایران - ۲۶۰۰ پیش از میلاد

2. هند - ۲۵۰۰ پیش از میلاد

3. چین - ۱۶۰۰ پیش از میلاد

4. تایوان (مشترک با چین) - ۱۶۰۰ پیش از میلاد

5. ژاپن - ۶۶۰ پیش از میلاد

6. چین - ۲۲۱ پیش از میلاد

7. الجزایر - ۲۰۲ پیش از میلاد

8. سن مارینو - ۳۰۱ میلادی

9. فرانسه - ۸۴۳ میلادی

10. اتریش - ۹۷۶ میلادی

تمدن‌های کهن و تداوم شهرنشینی
علاوه بر کشورها، برخی از شهرهای جهان هزاران سال است که به‌طور مستمر مسکونی بوده‌اند. دمشق، پایتخت سوریه، یکی از کهن‌ترین شهرهای جهان است که قدمتی تا 10 هزار سال پیش از میلاد دارد. شهرهای دیگری مانند اریحا در کرانه باختری (۹۰۰۰ پیش از میلاد)، پلودیو در بلغارستان (۷۰۰۰ پیش از میلاد) و شوش در ایران (۷۰۰۰ پیش از میلاد) نیز از جمله شهرهای باستانی به‌شمار می‌روند.

کشورهای جدید جهان؛ مقایسه‌ای با ایران کهن
در حالی که ایران هزاران سال قدمت دارد، برخی کشورهای جهان در دهه‌های اخیر به استقلال رسیده‌اند. در میان جوان‌ترین کشورها، سودان جنوبی که در سال ۲۰۱۱ استقلال خود را اعلام کرد، جدیدترین کشور دنیا محسوب می‌شود. ۱۰ کشور جوان جهان در ادامه آمده است:

1. سودان جنوبی - ۹ ژوئیه ۲۰۱۱

2. کوزوو (در انتظار به رسمیت شناختن کامل) - ۱۷ فوریه ۲۰۰۸

3. صربستان - ۵ ژوئیه ۲۰۰۶

4. مونته‌نگرو - ۳ ژوئن ۲۰۰۶

5. تیمور شرقی - ۲۰ مه ۲۰۰۲

6. پالائو - ۱ اکتبر ۱۹۹۴

7. اریتره - ۲۰ مه ۱۹۹۳

8. اسلواکی - ۱ ژانویه ۱۹۹۳

9. جمهوری چک - ۱ ژانویه ۱۹۹۳

10. بوسنی و هرزگوین - ۳ مارس ۱۹۹۲

میراث کهن ایران در برابر تحولات تاریخی
ایران، با تمدنی که ریشه در بیش از پنج هزار سال تاریخ دارد، یکی از قدیمی‌ترین و پایدارترین کشورها در جهان به‌شمار می‌رود. این کشور که از دوران امپراتوری‌های باستانی تاکنون پابرجا مانده است، نه تنها در طول تاریخ استقلال خود را حفظ کرده، بلکه در زمینه‌های فرهنگی، علمی و سیاسی نقشی تاثیرگذار ایفا کرده است. در مقایسه با بسیاری از کشورهای تازه‌تاسیس، ایران گواهی بر مقاومت، استواری و تداوم یک ملت کهن در برابر تغییرات جهانی است.