فرهیختگان: در چند ماه اخیر با توجه به حذف ارز ترجیحی، بدقولی بیمه‌ها در پرداخت و عدم توزیع مناسب دارو در داروخانه‌های کشور، کمبود دارو از جمله مشکلات حوزه بهداشت و درمان شده و حتی می‌توان گفت با این شیوه از مدیریت، به جدی‌ترین معضل حوزه دارو و تجهیزات تبدیل خواهد شد. به جز گرانی دارو در چند وقت اخیر یکی دیگر از مشکلات بیماران بستری‌شده در تأمین دارو، نبود دارو یا کمبود آن در داروخانه‌های بیمارستان‌هاست.

سرگردانی همراه بیمار در تهیه نسخه بیمار بستری
از سال93 و طبق ماده 10 قانون طرح تحول سلامت: «کلیه دارو، تجهیزات و ملزومات مصرفی پزشکی بیماران بستری توسط بیمارستان تأمین می‌شود و بیماران بستری جهت تهیه این اقلام به خارج از بیمارستان هدایت نخواهند شد.»
اما براساس گزارشات خبرنگار «فرهیختگان»، درحال حاضر معدود داروخانه بیمارستانی است که در آن داروهای مورد نیاز بیماران بستری‌شده موجود باشد و اگر هم داروهای مورد نیاز تأمین شده باشند، تعدادی که در اختیار بیمار قرار می‌گیرد، کمتر از تعداد نوشته‌شده در نسخه بیمار بوده و باز هم همراه بیمار ناچار است برای تأمین کامل نسخه، به خارج از بیمارستان مراجعه کند.
به تعبیری دیگر همراه بیمار چه در صورت موجود بودن و چه در صورت عدم موجودی داروی بیمارش، باز هم مجبور است برای تهیه دارو در داروخانه‌های سطح شهر سرگردان شود. برای مثال بیماران بخش کلیوی نیاز به داروی آلبومین دارند. درحالی‌که هر بیمار در روز به 7 عدد آلبومین نیاز دارد؛ اما بیمارستان از طریق داروخانه خود اعلام می‌کند که تنها یک عدد از این دارو را در اختیار بیمار قرار می‌دهد.
دست آخر همراه بیمار مجددا باید از پزشک معالج برای تهیه این دارو نامه بگیرد، به داروخانه داروهای خاص مراجعه کند، سپس به معاونت درمان برود و بعد از تأیید اینکه بیمار به آن دارو نیاز دارد؛ مجددا برای تهیه دارو به داروخانه‌هایی مانند داروخانه هلال‌احمر یا 13 آبان مراجعه کند.
این روند برای تهیه داروی بیماران بستری‌شده، عمدتا روند فرسایشی و سختی است و علی‌رغم اینکه تهیه داروی بیماران بستری‌شده از خود داروخانه‌ بیمارستان، ماده ذکرشده در طرح تحول سلامت است اما باز هم اجرای آن حتی پس از 10 سال از تهیه و تنظیم طرح تحول سلامت، روی زمین مانده است و نکته تلخ‌تر اینکه، این سرگردانی و نبود یا کمبود نسخه نوشته‌شده در داروخانه‌های بیمارستانی، از سال گذشته بسیار جدی‌تر شده است.
همچنین دارویی که نیاز بیمار بستری شده است طبیعتا باید در بیمارستان‌ها موجود باشد، پرسش جدی در این‌باره این است که در صورت عدم تامین دارو در بیمارستان مذکور، چرا پزشکان معالج همچنان در نسخه‌هایشان، دارویی را که نه‌تنها در داروخانه آن بیمارستان، بلکه در داروخانه‌های سطح شهر هم موجود نیست، می‌نویسند؟ آیا هماهنگی تامین یا عدم تامین آن دارو در یک بیمارستان، کار دشواری است که همراهان بیمار را برای تهیه دارو سرگردان می‌کنند؟

مقصر کمبود تجهیزات و دارو در بیمارستان‌ها، بیمه‌ها هستند
محمدمهدی علاءالدین، رئیس اداره نظارت بر تأمین، توزیع و عرضه تجهیزات پزشکی سازمان غذاودارو در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره نبود برخی از داروها و تجهیزات پزشکی گفت: «مشکل عدم تأمین تجهیزات پزشکی برای بیماران بستری ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که دلیل عمده آن‌ مشکل دیرکرد زیاد پرداخت سازمان های بیمه‌گر و افزایش بدهی معوق مراکز درمانی و کاهش عمده نقدینگی مراکز درمانی است که به کاهش توانایی خرید کالا از شرکت‌های تامین‌کننده منجر شده است.»
وی همچنین افزود: «در طرح تحول سلامت تأمین دارو و تجهیزات پزشکی برای بیماران بستری به‌عنوان یکی از اصول اصلی در نظر گرفته شده است. اما به دلیل محدودیت‌های بودجه‌ای یا مشکلات در مدیریت منابع از جمله هزینه‌کرد اعتبارات مرتبط با دارو و تجهیزات در سایر محل‌ها از جمله منابع انسانی و عمرانی، ممکن است بیمارستان‌ها نتوانند داروها و تجهیزات مورد نیاز را به‌طور کامل و به‌موقع فراهم کنند.
علاوه بر این در موارد معدود نیز ممکن است این مشکل به دلیل تأخیر در واردات، مسائل مربوط به کیفیت یا تنظیمات قانونی موجود در تامین کالاها باشد.»
رئیس اداره نظارت بر تأمین، توزیع و عرضه تجهیزات پزشکی سازمان غذا و دارو همچنین عنوان کرد: «برای حل اساسی مشکل تامین در مراکز درمانی باید ضمن تسویه کامل بدهی معوق مراکز درمانی برجای‌مانده از تاخیر در پرداخت های بیمه‌ای و افزایش هزینه‌ها از گذشته، نسبت به بازبینی هزینه‌های بیمه‌ای اقلام در اثر تغییر نرخ ارز و در نظر گرفتن بودجه و اعتبار لازم به منظور پرداخت به‌هنگام سازمان‌های بیمه‌گر مبادرت کرد.»
همچنین احمد، آتش‌هوش رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه واردکنندگان دارو ماه گذشته گفته بود: «در حال حاضر مشکل اصلی در حوزه دارو، بحث تخصیص و تأمین ارز است. تنها کاری که دولت می‌تواند انجام دهد که بازار دارو دچار مشکل نشود، تقویت بیمه‌هاست تا پرداخت از جیب مردم افزایش نیابد.» در کنار افزایش قیمت‌ داروها، اکنون باید دید برنامه وزارت بهداشت برای حل مشکل عدم پرداختی به‌موقع سازمان‌های بیمه‌گر و کمبود یا نبود دارو در داروخانه‌های بیمارستانی چیست؟