

سید علی مدد زیدی: امروز قرار است در این خطوط در عالم فرض بلیتی به پر شال گره بزنیم و با طیارهای خودمان را به سرزمین اشغالی و فرودگاه بن گورین برسانیم و ازآنجا تا بیتالمقدس را یککلّه برویم و پس از هزینه 300-200 شکِل (چیزی بین چهار تا شش میلیون تومان!) دقیقاً مقابل اداره گمرک رژیم اسرائیل واقع در خیابان کانفی نِشَریم پیاده شویم. بعد از کمی برانداز طول و عرض خیابان، پلههای ساختمان را گز کنیم و چندکلمهای لابهلای حسابوکتاب تجارت رژیم از 2000 میلادی تا 2022 سرک بکشیم تا مشخص شود کدام کشورها و با چه ترازی بیشترین حشرونشر اقتصادی را با رژیم اسرائیل دارند.
سیاهه 20 کشور اولی که بهلحاظ تبادلات تجاری گوی سبقت را از باقی کشورها ربودهاند، با مقداری تسامح و پسوپیش به شرح زیر است؛ همانطور که انتظار میرود صدر جدول به ایالات متحده تعلق دارد و پسازآن چین، آلمان، بریتانیا، هلند، هند، بلژیک، فرانسه، ایتالیا، ترکیه، سوئیس، اسپانیا، ژاپن، کره جنوبی، روسیه، برزیل، کانادا، مکزیک، سنگاپور و استرالیا فهرستی از کشورهایی را تشکیل میدهند که بیشترین مبادلات تجاری را با رژیم اسرائیل در دو دهه اخیر داشتهاند.
حال بنا داریم اولاً مقداری کموکیف وضعیت تجاری 10 کشور اول این فهرست با اسرائیل را به وادی تفصیل بکشانیم. ثانیاً بهعنوان یک گریز موردی، نام سه شرکتی را که در سال 2020 میلادی سهم بیشتری در مبادلات داشتهاند، ذکر کنیم و در آخر هم در قامت مثال در یکی دو خط تراز تجاریشان در همان 2020 را توضیحاتی بدهیم.
ایالات متحده آمریکا
در دو دهه اخیر آمریکا بهعنوان شریک اصلی رژیم، بیشترین سهم را در مختصات اقتصادی اسرائیل داشته است. از سال ۲۰۰۰ تا 2022 حجم مبادلات تجاری بین دو کشور بهطور مداوم درحال افزایش بود. از طرفی آمریکا بزرگترین مقصد صادراتی اسرائیل در حوزههای فناوری، تجهیزات الکترونیکی و محصولات دارویی محسوب میشود و از سمتی بار اصلی تأمین کالاهای ضروریای مثل نفت، ماشینآلات صنعتی و قطعات راهبردی الکترونیکی را هم به دوش میکشد و طبعاً در این رفتوبرگشت باید مبادلات نظامی را که پیوست اقتصادی پیدا میکنند نیز درنظر گرفت.
اینتل، فایزر و اپل، سه شرکتیاند که در سال 2020 میلادی سهم زیادی را در مبادلات تجاری میان دو کشور داشتهاند. اینتل، ابرشرکتی است که بهصورت تخصصی با تولید قطعات و تراشههای الکترونیکی، بهویژه CPU روزگار میگذراند. فایزر که نامآشناست، تولید و صادرکننده محصولات دارویی به سراسر جهان است که در دوران کرونا حول بحث تولید واکسن نامش به سر زبانها افتاد و اپل که معرف حضورتان است.
اسرائیل بهطورمعمول تراز تجاریاش با آمریکا مثبت است، یعنی در صدور کالا و ورودش، کفه ترازو بیشتر بهطرف اسرائیل میچربد و این امر ظاهراً بهدلیل حجم بالای صادرات فناوریهای پیشرفته و محصولات الکترونیکی به این کشور رخداده است. صادرات اسرائیل به ایالات متحده عمدتاً در حوزههای فناوری اطلاعات، تجهیزات پزشکی و محصولات کشاورزی صورتگرفته است.
حجم کلی مبادلات تجاری بین اسرائیل و ایالات متحده در این سال حدود 39.6 میلیارد دلار برآورد شده که از این مقدار، صادرات اسرائیل به آمریکا بالغبر 23.5 میلیارد دلار بوده و واردات اسرائیل از آمریکا نیز حدود 16.1 میلیارد دلار تخمین زده میشود. درنهایت رژیم صهیونیستی در این سال توانسته تا تراز تجاری مثبت 7.4 میلیارد دلار را در سابقه تجاری خودش ثبت کند که رقم قابلتوجهی است!
چین
دیدن نام چین در این فهرست تعجبی ندارد، اما عجیب آنجاست که این بار صدر جدول را به آمریکا باخت داده است. تمرکز اصلی روابط تجاری اسرائیل با چین در زمینههای صنعت، تکنولوژی و کشاورزی قرار دارد. چین علاوهبر جریان صادرات محصولات متداول به اسرائیل، یکی از عناصر اجرایی مهم پروژههای عمرانی و زیرساختی در اسرائیل بهحساب میآید که بهعنوان نمونههایی از پروژههای اجراشده میتوان به خط راهآهن ایلات - اشدود، تونلهای کارمل در حیفا و از همه ویژهتر پروژه توسعه بندر حیفا توسط گروه بندر بینالمللی شانگهای یا همان SIPG اشاره کرد.
در سال 2020، سه شرکت چینی که بیشترین سهم را در مبادلات تجاری با اسرائیل داشتند عبارتند از Huawei Technologies، China National Petroleum Corporation (CNPC) و ZTE Corporation.
هوآوی بهعنوان یکی از تأمینکنندگان اصلی قطعات الکترونیک و تجهیزات شبکه در زمین اقتصاد رژیم صهیونیستی حضور دارد و مضافبر این، پروژههایی را نیز با برخی شرکتهای اسرائیلی، در حوزه اینترنت 5G و اینترنت اشیا پیش میبرد.
CNPC یکی از بزرگترین شرکتهای نفتی و گازی چین است که درزمینه استخراج و پالایش نفت و گاز فعالیت میکند و در سال 2020 یکمهره مهم شبکه تأمین انرژی رژیم صهیونیستی بهحساب میآمد. در آخر نیز ZTE تولیدکننده تجهیزات ارتباطی و شبکه است که در بازار محصولات تکنولوژیک اسرائیل حضور دارد.
تراز تجاری اسرائیل با چین معمولاً منفی است، زیرا واردات از چین بهمراتب بیشتر از صادرات به این کشور است. چین بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان محصولات صنعتی و مصرفی در جهان، کالاهای زیادی را به اسرائیل صادر میکند. مبادلات تجاری اسرائیل با چین در سال 2020 به حدود 15.4 میلیارد دلار رسید که از این رقم 3.8 میلیارد دلارش سهم اسرائیل و 11.6 میلیارد دلار هم سهم چین بود. با یک حسابوکتاب سرانگشتی روشن میشود که کالای چینی حتی تراز تجاری اسرائیل را نیز منفی کرد و بهعنوان نمونه در سال 2020 تراز تجاری اسرائیل با چین را به منفی 7.8 میلیارد دلار رساند.
آلمان
کماکان در سیاهه دستهبندی مبادلات تجاری پای حوزههای فناوری، ماشینآلات صنعتی و تجهیزات پزشکی وسط است. آلمان علاوهبر واردات محصولات فناوری و الکترونیکی از اسرائیل، محصولات کشاورزی و صنایع غذایی اسرائیل را نیز خریداری میکند. سه سهامدار اصلی مبادلات تجاری در سال 2020 بین دو کشور، سه شرکت Volkswagen Group، BASF SE و Siemens AG هستند. فولکسواگن که نامش از قدیمالایام برای عشاق ماشین آشناست. شرکت BASF که یکی از بزرگترین شرکتهای شیمیایی جهان است و درزمینه تولید مواد شیمیایی، پلاستیک و محصولات کشاورزی فعالیت میکند و زیمنس آلمان که همواره نامش به صنایع برقی و الکترونیکی گرهخورده است. تراز تجاری اسرائیل با آلمان معمولاً منفی است؛ چراکه اسرائیل بهطور گستردهای از آلمان ماشینآلات و تجهیزات صنعتی وارد میکند. در سال 2020 رقم کلی مبادلات تجاری اسرائیل با آلمان حدود 5.4 میلیارد تخمین زده میشود. صادرات اسرائیل به آلمان در این سال 2.4 میلیارد دلار بود و واردات اسرائیل از آلمان نیز در این سال به سهمیلیارد دلار رسید. تراز تجاری اسرائیل با آلمان در سال 2020 منفی 600 میلیون دلار بود، همانطور که پیشتر عرض شد این تراز منفی بهدلیل واردات گسترده ماشینآلات و کالاهای صنعتی از آلمان به اسرائیل در کارنامه تجاری رژیم صهیونی ثبتشده است.
بریتانیا
بریتانیا یکی از شرکای تجاری برجسته اسرائیل در اروپا محسوب میشود. روابط تجاری بین این دو کشور در دهههای اخیر رشد قابلتوجهی داشته، بهویژه در زمینههای مالی، فناوری و دفاع. British Petroleum(BP) در حوزه استخراج، پالایش و توزیع نفت و گاز طبیعی، GlaxoSmithKline (GSK) تولیدکننده دارو و واکسن و Unilever تولیدکننده محصولات بهداشتی و غذایی، سه بازیگر اصلی بریتانیا در تبادلات تجاری دو کشور در سال 2020 هستند.
تراز تجاری اسرائیل با بریتانیا معمولاً مثبت است، زیرا اسرائیل به بریتانیا فناوریهای پیشرفته، دارو و محصولات شیمیایی صادر میکند. اما در سال 2020 با توجه به حجم کلی پنجمیلیارد دلاری تجارت و سهم برابر هر دوطرف از این رقم، تراز تجاری مبادلات دو کشور در این سال نزدیک به صفر بود.
هلند
کشاورزی، فناوری و انرژی سه حوزه اصلی بدهوبستان دو کشورند. صادرات اسرائیل به هلند شامل محصولات کشاورزی، فناوریهای پیشرفته و مواد شیمیایی است، درحالیکه هلند عمدتاً کالاهایی نظیر ماشینآلات و محصولات نفتی به اسرائیل صادر میکند. در سال 2020 سه شرکت هلندی که بیشترین سهم را در مبادلات تجاری با اسرائیل داشتند، عبارتند از: Royal Dutch Shell در حوزه استخراج و پالایش نفت و گاز، Philips تولیدکننده محصولات الکترونیک و پزشکی و ASML از پیشرفتهترین تولیدکنندگان تجهیزات لیتوگرافی برای تولید تراشههای نیمهرسانا.
تراز تجاری اسرائیل با هلند معمولاً مثبت است. در سال 2020، 5.1 میلیارد دلار حجم کلی مبادلات، 2.7 میلیارد دلار سهم اسرائیل و 2.4 میلیارد دلار سهم هلند بود و درنتیجه اسرائیل توانست در این سال رقم مثبت 300 میلیون دلار را در تراز تجاریاش با هلند ثبت کند.
هلند
روابط تجاری میان دو کشور بهویژه درزمینه فناوریهای نوین، کشاورزی، دفاع و انرژی درحالتوسعه است. در سال 2020 سه شرکت هندی Tata Group، Reliance Industries و Infosys بیشترین سهم را در مبادلات تجاری با اسرائیل داشتهاند. گروه تاتا یکی از بزرگترین گروههای صنعتی هند است که در زمینههایی مانند فناوری، خودروسازی، مواد اولیه و انرژی فعالیت میکند. شرکت ریلاینس یکی از بزرگترین شرکتهای نفت و گاز در هند است. این شرکت بهعنوان تأمینکننده محصولات نفتی و پتروشیمی برای اسرائیل نقش مهمی در مبادلات تجاری دارد و در آخر نیز اینفوسیس یکی از بزرگترین شرکتهای فناوری اطلاعات در هند است که درزمینه نرمافزار و خدمات مشاوره فناوری اطلاعات فعالیت میکند.
مبادلات تجاری اسرائیل با هند در سال 2020 حدود 6.2 میلیارد دلار بود. اسرائیل 2.1 میلیارد دلار در این رقم سهم داشت و هند 4.1 میلیارد دلار. با یک حساب سرانگشتی مشخص میشود که شبه قاره در این سال توانسته مچ رژیم را در تبادلات بخواباند و تراز تجاری منفی دو میلیارد دلار را برای اسرائیل به ارمغان بیاورد.
بلژیک
بلژیک یکی از کشورهای مهم برای اسرائیل در اتحادیه اروپاست. این دو کشور مبادلات گستردهای در حوزههای تجاری مختلف دارند، ازجمله مواد شیمیایی، فناوری و محصولات دارویی. شرکت Anheuser-Busch InBev از بزرگترین تولیدکنندگان نوشیدنیهای الکلی در جهان، Solvay تولیدکننده مواد شیمیایی و پلاستیک و Umicore فعال در حوزه مواد معدنی و فلزات گرانبها سه شرکتیاند که در سال 2020 در تبادلات تجاری اسرائیل- بلژیک سهم زیادی داشتند.
در سال 2020 حجم کلی مبادلات دو کشور به 3.7 میلیارد دلار رسید. صادرات اسرائیل به بلژیک در این سال حدود دومیلیارد دلار بود و وارداتش از بلژیک 1.7 میلیارد دلار که نهایتاً این رفتوبرگشت تراز تجاریاش با بلژیک را به مثبت 300 میلیون دلار رساند.
فرانسه
مبادلات تجاری بین این دو کشور عمدتاً در زمینههای صنعت، فناوری و کشاورزی متمرکز است. فرانسه بهویژه بهعنوان واردکننده محصولات کشاورزی، مواد شیمیایی و محصولات دارویی از اسرائیل شناخته میشود. در سال 2020 سه شرکت فرانسوی TotalEnergies درزمینه تأمین نفت و گاز، Sanofi در حوزه دارو و L’Oréal تولیدکننده محصولات آرایشی و بهداشتی بیشترین سهم را در مبادلات تجاری با اسرائیل داشتند.
مبادلات تجاری اسرائیل با فرانسه در سال 2020 به حدود 4.2 میلیارد دلار رسید که سهم صادرات اسرائیل به فرانسه در این مبادله 1.9 میلیارد دلار و وارداتش 2.3 میلیارد دلار بود. جمع و تفریق این رفتوبرگشت این تساوی را نشان میدهد که تراز تجاری اسرائیل با فرانسه در این سال منفی 400 میلیون دلار بود.
ایتالیا
ایتالیا از اسرائیل مواد غذایی، محصولات کشاورزی و فناوریهای پیشرفته وارد میکند؛ اما در صادرات به سرزمین اشغالی دستش آنچنان هم بسته نیست. در سال 2020، سه شرکت ایتالیایی Fiat Chrysler Automobiles (FCA) ابر تولیدکننده خودرو، Luxottica تولیدکننده لنز و عینک و Eni فعال حوزه نفت و گاز بیشترین سهم را در مبادلات تجاری با اسرائیل داشتند.
تراز تجاری دو کشور در 2020 بدین شرح است: 3.5 میلیارد دلار حجم کلی مبادلات، 1.5 میلیارد دلار سهم صادرات اسرائیل و دومیلیارد دلار سهم صادرات ایتالیا و منفی 500 میلیون دلار تراز تجاریای است که از دل روابط تجاری این دو کشور در سال 2020 بهدست آمده است.
ترکیه
پسمانده خلافت عثمانی از بعد جنگ جهانی، یکی از کشورهای برجسته آسیاست که برخلاف بیانیهپردازیهایش روابطی راهبردی با اسرائیل دارد و آنقدر ترافیک این روابط بالاست که نامش را در بین 10 کشور اول این فهرست قرار دادهاند. در سال 2020 سه شرکت ترکیهای در حوزههای مخابرات و نفت و فولاد نقش ویژهای را در مبادلات بین دو کشور ایفا کردند.
Türk Telekom شرکت مخابرات ترکیه که درزمینه ارائه خدمات اینترنت، تلفن و ارتباطات فعالیت میکند. Tüpraş بزرگترین پالایشگاه نفتی ترکیه است که در استخراج و پالایش نفت خام فعالیت میکند. این شرکت بهعنوان یکی از تأمینکنندگان نفت و مشتقات نفتی برای اسرائیل شناخته میشود. ArcelorMittal یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد و فلزات در جهان است.
این سه شرکت، سه مهره اصلی ترکیه در زمین تبادلات تجاری با اسرائیل در سال 2020 بودند که سهم زیادی از تجارت بین دو طرف را از آن خود کردند. حجم کلی تجارت اسرائیل با ترکیه در سال 2020 به حدود 5.7 میلیارد دلار رسید که از این رقم 2.5 میلیارد دلار سهم صادرات اسرائیل و 3.2 میلیارد دلار سهم صادرات ترکیه بود که تراز تجاری اسرائیل با این کشور را در این سال به منفی 700 میلیون دلار رساند.
