روز شنبه بود که پژوهشگاه مرکزی دانشگاه آزاد با حضور دکتر طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و بیژن رنجبر، قائم‌مقام رئیس دانشگاه آزاد در امور بین‌الملل و پیشرفت علمی و رئیس پژوهشگاه مرکزی دانشگاه آزاد افتتاح شد تا مسیر این دانشگاه در حوزه مرجعیت علمی به شکل ویژه‌تری دنبال شود. پژوهشگاه مرکزی دانشگاه آزاد را می‌توان یکی از پایه‌های تحرک دانشگاه در آینده دانست؛ همان جایی که از این به بعد اصلی‌ترین مأموریتش، حمایت از ایده‌های پژوهشی برتر خواهد بود.
مهرماه سال گذشته بود که مقام معظم رهبری در دیدار با نخبگان و استعداد‌های برتر علمی به آغاز جهش علمی در محیط‌های دانشگاهی از دو دهه قبل اشاره و تأکید کردند اکنون نخبگان، دانشجویان و مراکز علمی - دانشگاهی کشور باید خود را برای یک خیز جدید و فصل تازه‌ای از تحرک مبتکرانه علمی آماده کنند.
یازدهم مهرماه امسال هم در دیدار خود با نخبگان بار دیگر بر این موضوع تأکید و بر کلیدواژه «خیزش جدید علمی» به‌صورت جدی تأکید و عنوان کردند به یک خیزش جدید، یک حرکت جدید و یک نهضت جدید علمی نیاز داریم؛ اتفاقی که به گفته ایشان دانشگاه‌ها مسئول آن هستند.
تأکیدات مقام معظم رهبری باعث شد تا مسئولان دانشگاه آزاد روی همین حوزه متمرکز شوند تا جایی که دکتر طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد، تنها چند روز پس از تأکیدات ایشان، در دهمین گردهمایی فعالان زیست‌بوم نوآوری و فناوری دانشگاه آزاد استان تهران، رسیدن به یک «خیزش و نهضت علمی جدید» را وظیفه نخبگان دانسته و تأکید کرد خیزش جدید علمی، لازمه مواجهه امروز با تحولات نو در دنیاست. او دانشگاه‌ها، پژوهشکده‌ها و مراکز علمی را مسئول رسیدن به این جهاد علمی دانسته؛ اما تأکید کرد مسئولیت اصلی به عهده «فرد نخبه» است.
اتفاقی که با افتتاح پژوهشگاه مرکزی دانشگاه آزاد قرار است به‌صورت ویژه‌ای پیگیری شود. البته دانشگاه آزاد پیش‌ازاین نیز با تدوین سند تحول و تعالی پنج‌ساله در این مسیر قرار گرفته بود؛ اما قرار است با شروع به کار این پژوهشگاه سرعت جهش علمی در این دانشگاه افزایش پیدا کند. پژوهشگاه مرکزی دانشگاه قرار است در مأموریت جدید خود به‌صورت جدی روی خیزش علمی جدید متمرکز شود.

 خیزش علمی جدید محور اصلی مأموریت پژوهشگاه
بیژن رنجبر، رئیس این پژوهشگاه در حاشیه مراسم افتتاح پژوهشگاه در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از اهداف راه‌اندازی و مأموریت‌هایی که قرار است در آن پیگیری شود، سخن گفت. او در ابتدای سخنان خود گفت: «پژوهشگاه مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی از زمان رؤسای پیشین دانشگاه آزاد، آغاز به کار کرده و در دوره‌های مختلف فعالیت‌هایی داشته است، اما اهداف مأموریت‌هایی که برای آن تعریف شده، در حال حاضر به طور چشمگیری متفاوت از دوره‌های گذشته است.»
رنجبر ادامه داد: «در نشست سال گذشته مقام معظم رهبری با نخبگان، رهبری بحث پیشرفت علمی را مطرح کردند.
امسال نیز نخبگان نشستی با مقام معظم رهبری داشتند که ایشان بر خیزش علمی جدید، تأکید کردند. ازاین‌رو دکتر طهرانچی از من خواستند دررابطه‌با پیشرفت علمی در دانشگاه آزاد فعالیت کنم و باتوجه‌به بحث خیزش علمی جدید، اهداف پژوهشگاه به سمت خیزش علمی هدایت شود. به عبارتی در پژوهشگاه مأموریت‌ها در راستای نیل به اهداف خیزش علمی جدید در وهله اول در سطح دانشگاه آزاد اسلامی و بعد از آن در کشور، تعریف می‌شود.»
رئیس پژوهشگاه مرکزی دانشگاه آزاد با اشاره به تصویب دو دستورالعمل مهم در جلسه هیئت‌رئیسه دانشگاه آزاد که در محل پژوهشگاه مرکزی برگزار شد، گفت: «این دستورالعمل‌ها شامل حمایت از طرح‌های پژوهشی و حمایت از پسادکتری است.» البته به گفته او پژوهشگاه در وظایف معاونت‌های موضوعی دخالت نخواهد کرد، زیرا آن‌ها خود مسئول امر پژوهش و هدایت، همکاری و حمایت از پژوهش هستند.

 به دنبال کشف و خلق ایده‌های جدیدیم
رنجبر در این باره توضیح داد: «ما در پژوهشگاه، به حمایت از پژوهش‌های ناب نوآورانه و خاص پرداخته و به دنبال کشف و خلق ایده‌های جدید و مرزشکن خواهیم بود.»
قائم‌مقام رئیس دانشگاه آزاد در امور بین‌الملل و پیشرفت علمی توضیح داد: «ما قصد نداریم با معاونت‌های موضوعی همپوشانی داشته باشیم، بلکه پژوهشگاه بر حمایت از طرح‌های اکتشافی در حوزه‌های خاص که در تراز جهانی باشند، تمرکز خواهد داشت. طرح‌هایی که ممکن است در کل دانشگاه آزاد انگشت‌شمار باشند و می‌توانند از حمایت‌های پژوهشگاه برخوردار شوند.»

 استادان ممتاز اعضای پیوسته پژوهشگاه می‌شوند
رنجبر درخصوص نحوه انتخاب سرآمدان دانشگاه آزاد اسلامی توضیح داد: «استادان ممتاز که در زمینه علمی خاص شناخته شده‌اند، به‌عنوان اعضای پیوسته پژوهشگاه مرکزی انتخاب خواهند شد و از امتیازات مالی و معنوی برخوردار می‌شوند. استادان سرآمد جوان نیز می‌توانند به‌عنوان اعضای وابسته پژوهشگاه مرکزی به این مرکز بپیوندند.» او با اشاره به آغاز به کار رسمی فعالیت‌های پژوهشگاه از روز شنبه 29 دی‌ماه گفت: «اصلی‌ترین مأموریت پژوهشگاه، حمایت از طرح‌های پژوهشی برتر در سطح ملی و بین‌المللی است. شاخص ما برای انتخاب این طرح‌ها، خروجی و برون‌داد‌های معتبر علمی است که منجر به چاپ مقالات در مجلات یک درصد JCR شوند. حمایت از سطوح پایین‌تر، از سوی معاونت‌های موضوعی دانشگاه آزاد انجام می‌شود.»

 حمایت از طرح‌های پژوهشی برتر بدون محدودیت
او ادامه داد: «ما در پژوهشگاه از طرح‌هایی حمایت خواهیم کرد که بعداً از آن‌ها نظریه استخراج شود. البته این کار آسانی نیست، اما به‌هرحال باید به این سمت حرکت کنیم تا چنین اتفاقاتی در کشور رخ دهد. در دانشگاه آزاد نیز باید از این قضیه حمایت شود. پژوهشگاه جایی است که می‌خواهد در قله‌ها کار کند.»
رنجبر در پاسخ به این سؤال که نحوه حمایت از طرح‌ها در پژوهشگاه چگونه خواهد بود، گفت: «ما فراخوان‌هایی در وبگاه پژوهشگاه برای طرح‌های پژوهشی برتر منتشر خواهیم کرد. طرح‌هایی که در مراحل داوری از نظر علمی در سطح بالایی قرار بگیرند، پس از تصویب در شورای سیاست‌گذاری پژوهشگاه، از حمایت‌های مالی و معنوی برخوردار خواهند شد. حمایت‌ها هیچ‌گونه محدودیتی نخواهند داشت و تنها معیار داوری کیفیت علمی طرح خواهد بود.»
او ادامه داد: «در پژوهشگاه کمیته‌های نظارت و ارزیابی خواهیم داشت که اعضای آن از استادان سرآمد خواهند بود. این استادان به‌عنوان داور، بررسی‌های بسیار دقیق و ریزبینانه از طرح‌های ارسالی خواهند داشت. صاحبان طرح‌های غربال‌شده در مرحله داوری اولیه، در پژوهشگاه حاضر شده و از پروپوزال خود دفاع می‌کنند و در نهایت طرحی که از مراحل داوری عبور و مصوب شود، تحت حمایت قرار خواهد گرفت.»

 یک دانشگاه مشترک ایرانی- عمانی ایجاد می‌کنیم
او همچنین افزود: «در نظر داریم طرح‌های پژوهشی را با همکاری دستگاه‌های داخلی و بین‌المللی مورد حمایت قرار دهیم. به‌عنوان مثال، اخیراً سفری به مسقط داشتیم و توافق کردیم یک دانشگاه مشترک ایرانی-عمانی ایجاد کنیم. یکی از مواردی که در این دانشگاه پیگیری و انجام خواهد شد، حمایت از طرح‌های پژوهشی برتر و مشترک بین دو کشور خواهد بود. همچنین تفاهم‌نامه‌هایی به‌منظور انجام طرح‌های پژوهشی مشترک با دیگر دستگاه‌ها منعقد خواهیم کرد.»
رنجبر در پایان خاطرنشان کرد: «پژوهشگاه با دانشگاه‌ها و نهاد‌های داخلی و بین‌المللی همکاری و پس از افتتاح رسمی، مکاتبات خود را با دانشگاه‌ها و دستگاه‌های مختلف دنبال خواهد کرد. پژوهش‌ها در پژوهشگاه مرکزی دانشگاه آزاد به شکل درون دانشگاهی مشترک، ملی مشترک و بین‌المللی مشترک خواهد بود تا منجر به تحقیقات اکتشافی برتر در تراز جهانی شود و دانشگاه آزاد اسلامی به یک بازیگر ملی و فراملی در پژوهش‌های مرجعیت‌ساز تبدیل شود.»