فرهیختگان: کتاب گران است، تیراژ یا همان شمارگان پایین آمده و البته موارد دیگر هم آنچنان حال و روز خوبی ندارد. این اولین مواجهه با آمار نشر در سه ماه اخیر است. هفته گذشته وقتی از سیدعباس صالحی، وزیر ارشاد درباره قیمت کتاب در اولین نشست خبری‌اش پرسیده شد، گفت: «این مشکل در سال‌های اخیر وجود داشته و متغیر اصلی در این زمینه کاغذ است. در نامه‌ای به آقای عارف پیشنهاد‌هایی ارائه شده ولی چون هنوز بررسی نشده مطرح نمی‌کنم. متغیر‌های ارز، کتاب را به کالای لوکس تبدیل کرده ولی پس از بررسی آن پیشنهاد‌ها اظهارنظر می‌کنیم تا وعده‌ای که نتیجه آن مشخص نیست، داده نشود.» با نگاهی به آمار خانه کتاب و ادبیات ایران که در سه ماه پاییز 1403 منتشر شده، مشخص می‌شود کتاب گران‌تر شده و تعداد عناوین کاهش پیدا کرده است. در گزارش امروز و با بررسی این آمار و مقایسه با مدت مشابه سال قبل، بررسی کردیم که این حوزه‌ها چند درصد افزایش یا کاهش داشته‌اند. آماری که اکثر آن منفی است و البته این منفی بودن سال‌هاست زنگ خطر را روشن کرده و کسی به آن بها نمی‌دهد! 

36 درصد رشد قیمت کتاب 

آمار انتشار کتاب در مهرماه 1403 نشان می‌دهد 9 هزار و 724 عنوان کتاب در این ماه منتشر شده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته حدود 10 درصد رشد داشته است. از میان کتاب‌های منتشر شده در این ماه، 6 هزار و 944 عنوان تألیف و 2 هزار و 722 عنوان هم سهم ترجمه‌هاست.

میانگین شمارگان در این ماه هزار و 14 عنوان است که در مقایسه با مدت مشابه که هزار و 88 عنوان بوده، حدود 7 درصد کاهش پیدا کرده. قیمت کتاب تنها نقطه‌ای است که همیشه رشد دارد و هیچ وقت منفی نشده. میانگین قیمت در این ماه حدوداً 206 هزار تومان است و با نگاهی به میانگین قیمت در مهرماه 1402، که قیمت کتاب 152 هزار تومان بوده، حدوداً 36 درصد رشد را شاهدیم.

فقط 4 درصد

آمار‌های نشر نشان می‌دهد در آبان ماه سال جاری 10هزار و 591 عنوان کتاب منتشر شده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته که حدوداً 10 هزار و 141 عنوان کتاب منتشر شده، 4 درصد رشد داشته است. از میان کتاب‌های منتشر شده در آبان ماه، 7 هزار و 714 عنوان تألیفی و 2 هزار و 877 عنوان ترجمه است. شمارگان کل کتاب‌های منتشر شده، 10 میلیون و 150 هزار و 76 نسخه و میانگین شمارگان نیز 989 عنوان بوده که نسبت به آبان ماه 1402، حدوداً 8 درصد کاهش داشته است. میانگین قیمت کتاب در این ماه 206 هزار تومان است که نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته 36 درصد رشد داشته است.

در رده کودک و نوجوان هزار و 843 عنوان کتاب منتشر شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 8 درصد کاهش داشته که از این میان 887 عنوان تألیفی و 941 عنوان ترجمه بوده است. شمارگان کل کتاب‌های منتشر شده کودک و نوجوان 2 میلیون و 639 هزار و 559 نسخه و میانگین شمارگان نیز هزار و 457 نسخه بوده است.

همه‌چیز منفی

آمار انتشار کتاب در آذرماه نکته جالبی دارد و همان طور که در جدول دیده می‌شود، در همه حوزه‌ها با علامت منفی یا همان کاهش روبه‌روییم. یعنی در همه حوزه‌ها تعداد عناوین کاهش داشته و درنتیجه آن، تعداد کتاب‌های منتشر شده به 6 هزار و 708 عنوان می‌رسد و در مقایسه با مدت زمان مشابه حدود 34 درصد کاهش داشته است.

از میان کتاب‌های منتشر شده در آذرماه، 5 هزار و 90 اثر تألیفی و هزار و 618 اثر ترجمه بوده‌اند. شمارگان کل کتاب‌های منتشر شده نیز 6 میلیون و 514 هزار و 454 نسخه بوده است. میانگین شمارگان کل، 996 عنوان است که در مقایسه با سال 1402، دو درصد کاهش را شاهدیم. میانگین قیمت کتاب در آذرماه به 212 هزار تومان رسیده که مقایسه این رقم با بازه زمانی مشابه در سال گذشته افزایش 32 درصدی را نشان می‌دهد.