برون‌رفت از تولید بیمار با طرح‌های توجیهی

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، در اقتصاد امروز، برای آنکه یک واحد تولیدی صنعتی به بار بنشیند، لازم است تمامی مولفه‌ها در آن مدنظر قرار بگیرد. متاسفانه امروزه در کشور ما واحد‌های تولیدی و صنعتی با مشکلات عدیده‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کنند که وقتی پای حرف‌شان می‌نشینید بسیاری از مشکلات به‌وجود آمده را غیرمترقبه و غیرقابل پیش‌بینی می‌دانند و آن را به عملکرد دولت‌ها و سیستم بانکی کشور مرتبط می‌کنند؛ اما باید دید واقعا این پندار درست است و مشکل اصلی واحد‌های تولیدی و صنعتی در کشور ناتوانی دولت‌ها و عملکرد بد بانک‌هاست؟در این مجال سعی می‌کنم ابتدا به این دو سوال طرح شده پاسخ بدهم و بعد از آن راهکاری برای تغییر وضع موجود بیان کنم.

در ابتدا باید گفت هر دو دلیلی که مدیران واحدهای تولیدی و صنعتی برای غیرفعال شدن واحد‌های خود بیان می‌کنند اشتباه است! بله اشتباه است، وقتی مدیری سیستم بانکی کشور را به دلیل دریافت سود، مورد مذمت قرار می‌دهد یعنی دچار فراموشی شده است؛ چراکه در ابتدا و در هنگام آن وام و تسهیلات بانکی شرایط پرداخت را می‌دانست و این‌گونه نبوده که در ادامه کار با شرایط جدیدی روبه‌رو شده باشد و آگاهی از این مهم حائز اهمیت است. در کشوری که متوسط تورم به نسبت 10 سال اخیر عددی بالای 22 درصد است دریافت سود بانکی با نرخ 18 درصد اصلا عدد زیادی نیست و همین نسبت دریافت سود بانکی خود در مواردی باعث زیان بانک‌ها شده است که در سال‌های اخیر شاهد آن بوده‌ایم. برای مثال عرض می‌کنم وقتی واحد صنعتی‌ای در کشور یک میلیارد تومان وام دریافت می‌کند و حتی با نسبت بالاترین سود بانکی که همان 18 درصد است قرار بر بازپرداخت مثلا در یک دوره پنج ساله داشته باشد؛ یعنی قرار است در پنج سال یک میلیارد تومان را یک میلیارد و 500 میلیون تومان برگشت دهد. آیا برای یک واحد تولیدی یا صنعتی پرداخت 50 درصد سود در عرض پنج سال چیز زیادی است؛ آیا غیر از این است که اگر آن واحد تولیدی و صنعتی تسهیلات دریافتی را واقعا وارد چرخه تولید کند می‌تواند بسیار بیش از اینها درآمدزایی داشته باشد؛ حال آنکه سود دریافتی بانک‌ها از واحد‌های صنعتی و تولیدی بسیار کمتر از اینها بوده و اصولا دارای تنفس چند ساله است. آیا واحد تولیدی و صنعتی که حتی به میزان تورم سالانه نمی‌تواند تولید ثروت کند نباید در برنامه‌های خود تجدیدنظر کند و عیب‌یابی وضعیت موجود را انجام بدهد؟

دومین دلیل که بسیاری از مدیران واحدهای صنعتی آن را باعث وضعیت بد واحد تولیدی خود می‌دانند عملکرد ضعیف دولت‌هاست! که این نکته نیز خود جای بحث و گفت‌وگو دارد. چراکه چارچوب اصلی عملکرد دولت‌ها را مجالس تدوین می‌کنند و دولت‌ها تنها بازوی اجرایی آن قوانین هستند و به نسبت اصول این قوانین به این راحتی قابل تغییر نیستند و مهم‌تر آنکه رصد عملکرد دولت‌ها چیزی است که حتی نوجوانی می‌تواند آن را انجام دهد؛ که البته از یک مدیر واحد تولیدی و صنعتی بیش از اینها انتظار می‌رود چراکه خروجی هر قدم مدیران مربوط به صنعت خود را می‌تواند پیش‌بینی کند؛ پس بر او لازم است از قبل تیمی را برای رصد عملکرد دولت و تدوین برنامه به نسبت عملکرد دولت آماده کرده باشد تا در مواقع اضطرار از آنها بهره ببرد. البته نباید فراموش کنیم که دولت‌ها اصولا تنها روش‌های اجرایی‌شان متفاوت است اما در اصل قوانین و کلیت اجرا تابع قانون‌گذارند و قانون‌گذار هم نمی‌تواند در خفا قانونی را تدوین کند، پس همه آحاد جامعه به‌ویژه مدیران واحد‌های صنعتی و تولیدی می‌توانند از آن آگاه باشند. اما راهکار برون رفت از بیماری که به بخش صنعتی و تولیدی ما رسیده چیزی نیست جز طرح‌های توجیهی، چیزی که در کشور ما مغفول مانده؛ چیزی که می‌تواند به راحتی از ورشکستگی و تعطیلی واحدهای تولیدی- صنعتی جلوگیری کند.

باید بدانیم که طرح توجیهی یک فرصت بکر را دراختیار مدیران قرار می‌دهد تا قبل از هرگونه سرمایه‌گذاری و اتلاف منابع، راه‌حل‌های برنامه‌ریزی شده را در نظر بگیرند و با آگاهی کامل به اتفاقاتی که در مسیر راه سرمایه‌گذاری آنها قرار دارد و ارائه راه‌حل و تصمیمات درست در طرح‌های توجیهی نوشته شده، آینده ایده تولیدی صنعتی خود را به وضوح ببینند و از برخورد غیرمنتظره از عملکرد بانک‌ها و دولت‌ها سخن به میان نیاورند؛ چراکه در طرح‌های توجیهی به همه اینها پرداخته شده است. یکی از مدیران انجمن شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری و نظارت بر طرح‌ها که کفالت مدیریت و ساماندهی خدمات طرح‌های توجیهی را داراست؛ در گفت‌وگویی اذعان کرده بود؛ با وجود طرح‌های توجیهی یک واحد تولیدی پیش از آغاز به‌کار می‌تواند با اصلاح معایب، حذف محدودیت‌ها و تست روش‌های مختلف اجرای ایده سرمایه‌گذاری، پیش از انجام یک سرمایه‌گذاری، از آینده سرمایه‌گذاری خود باخبر باشند و با ارائه راهکارهای مختلف توجیهی حتی از نحوه برخورد با مشکلات پیش از وقوع در طرح مطلع شوند. دقیقا این چیزی است که در اقتصاد جهانی در حال رخ دادن است اما در کشور ما یا اصلا طرح توجیهی وجود ندارد یا مدیران واحد‌های صنعتی و تولیدی تنها به دنبال کسی هستند که یا از آنها هزینه‌ای را برای طرح توجیهی دریافت نکند یا حداقل هزینه را پرداخت کنند و خب معلوم است ماحصل این اتفاق چیزی جز یک طرح توجیهی ناقص و کپی نخواهد بود که بدون امکان‌سنجی طرح مورد نظر نگاشته شده و هیچ دقتی در ارائه راهکار نسبت به درخواست متقاضی در آن دیده نشده است.