سینا قاسمی؛ فرهیختگان آنلاین: نشست تخصصی «رویکرد دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران به خاورمیانه: مطالعه موردی فلسطین» 22 دی ماه به مناسبت گرامیداشت روز تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی در کتابخانه ملی ایران با حضور فرهاد نام‌برادرشاد، پژوهشگر حوزه تاریخ معاصر و کارشناس اسناد ملی به عنوان دبیر نشست و مسیح جواهردهی، پژوهشگر جغرافیای سیاسی به عنوان سخنران اصلی برگزار شد.

فرهاد نام‌برادرشاد، پژوهشگر حوزه تاریخ معاصر و کارشناس اسناد ملی، به‌عنوان دبیر نشست در ابتدا به ریشه‌های تاریخی بحران فلسطین و تناقضات تاریخی در مواجهه با این موضوع اشاره کرد و گفت: از اواخر قرن نوزدهم، به‌ویژه پس از جنگ جهانی دوم و تجزیه امپراتوری عثمانی، روند مهاجرت یهودیان به فلسطین شدت گرفت. این سرزمین تحت قیمومیت بریتانیا درآمد و در این فرآیند، بریتانیا نقشی کلیدی ایفا کرد. طی چند دهه، جمعیت یهودیان در این منطقه ۱۲ تا ۱۵ برابر افزایش یافت که این موضوع به تشدید تنش‌ها میان یهودیان و اعراب منجر شد.

نام برادرشاد  با تاکید بر اینکه یکی از دلایل پیشنهاد تقسیم فلسطین به دو بخش یهودی و عرب در سال ۱۹۴۷ میلادی (۱۳۲۷ شمسی) نیز همین تنش‌ها بود، اظهار داشت: بریتانیا که جمعیت یهودیان را به منطقه منتقل کرده بود، به این نتیجه رسید که تنها راه‌حل، ایجاد یک کشور مستقل اما فدرال با دو بخش یهودی و عربی است. بااین‌حال، این تقسیم‌بندی مسئله را به‌طور کامل حل نکرد و بیت‌المقدس به‌عنوان پایتخت هر دو طرف باقی ماند.

 مسیح جواهردی، پژوهشگر حوزه جغرافیای سیاسی و کارشناس پژوهشکده اسناد سازمان نیز در ادامه به تحلیل ابعاد مختلف سیاست خارجی ایران در قبال فلسطین و تحولات منطقه‌ای مرتبط با این مسئله پرداخت و  گفت: بحث یهودیت و رژیم صهیونیستی دو مقوله کاملاً متفاوت هستند که نباید با یکدیگر خلط شوند. یهودستیزی، یکی از ابزارهای فتنه‌انگیزی استعمارگران بوده و در تحلیل موضوع فلسطین، باید نگاه‌ها را از این مسئله منحرف کرد. ما در این بحث، صرفاً به مسئله صهیونیسم به‌عنوان یک پروژه استعماری مدرن می‌پردازیم. رژیم صهیونیستی نماینده یهودیت نیست، بلکه ابزاری در دست قدرت‌های استعماری برای دستیابی به اهداف خاص در منطقه خاورمیانه است.

وی  به جایگاه استراتژیک خاورمیانه اشاره کرد و با تشریح ویژگی‌های خاص این منطقه گفت: هر منطقه‌ای که بار سیاسی، بر آن سوار شود، تبدیل به یک منطقه ژئوپلیتیکی می‌شود. خاورمیانه یکی از مهم‌ترین مناطق ژئوپلیتیکی جهان است که نقش آن نه تنها به‌دلیل منابع انرژی، بلکه به‌خاطر جایگاه فرهنگی و تمدنی‌اش برجسته شده است. این منطقه دارای سازه‌های متعددی از جمله سازه‌های انسانی، تاریخی، سیاسی و اقتصادی است که هرکدام به نحوی در تعیین معادلات منطقه‌ای نقش دارند.