الن ووسالو پژوهشگر فنلاندی ساکن شهر رویان مازندران که به دلیل بیش از پنج دهه حضور و فعالیت پژوهشی درباره پرندگان مهاجر به ویژه درنا‌های سیبری در این استان به مادر درنای سیبری شهرت داشت، در سن ۹۵ سالگی درگذشت.

 الن ووسالو در بیش از ۵۰ سال حضورش در مازندران ساکن شهر‌های فریدونکنار، بابلسر و در نهایت شهر رویان بود و علاوه بر فعالیت‌های پژوهشی مستمر، ارتباط نزدیک و پررنگی با جوامع محلی نیز داشت.

ووسالو علاوه بر فعالیت‌های پژوهشی و علمی متعدد در زمینه جانورشناسی، پرندگان مهاجر، بیوتکنولوژی، بیوشیمی، نانوتکنولوژی و شیمی، با چند دانشگاه کشور از جمله دانشگاه مازندران نیز همکاری‌هایی داشت. علاقه وافر او به درنا‌های سیبری سبب شد که برای سال‌های طولانی همواره در فریدونکنار حضور پررنگی داشته باشد و به بخشی از جامعه محلی تبدیل شود. او در چند دهه فعالیتش تلاش کرد تا علاوه بر فعالیت‌های علمی، شکارچیان و دامگاه‌داران و بومیان منطقه را نیز برای دست کشیدن از شکار متقاعد کند و گام‌های زیادی در زمینه فرهنگسازی برای پیشگیری از شکار برداشت.
 
تلاش‌های گسترده و مستمر الن ووسالو از او چهره‌ای شناخته شده و اثرگذار در زمینه پرندگان مهاجر مازندران ساخت. او نخستین پژوهشگری بود که در ایران کار پژوهشی روی درنا‌ها را آغاز کرد. بار‌ها در همایش‌های علمی متعدد حضور یافت و تجارب خود را ارائه کرد و اقداماتش نیز در برخی رویداد‌های محیط زیستی مورد تجلیل و تقدیر قرار گرفت. مادر درنای سیبری سال ۱۳۹۶ در نخستین همایش زیست‌وران بوم ایران که در ساری برگزار شده بود به پاس چند دهه فعالیت در زمینه پرندگان مهاجر مازندران تجلیل شد.

چرا درنای سیبری در ایران ماندگار نشد؟

امید، تک‌درنای سیبری ۱۵ سال متوالی به تنهایی از سیبری به ایران و منطقه فریدونکنار می‌آمد تا زمستان خود را در این تالاب بگذراند. این پرنده که از گونه های در حال انقراض به شمار می آید از سال ۱۴۰۲ دیگر به ایران نیامد و همین موضوع سبب شد تا نگرانی هایی در خصوص مسیر پروازی غربی این گونه که به ایران ختم میشد به وجود بیاید.

کاویان، مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران، در خصوص روند مهاجرت پرندگان به ایران و علت عدم‌حضور امید، درنای سیبری، در زمستان گذشته اظهار داشت: «تغییرات اقلیمی و دمایی در سال‌های اخیر، تأثیر مستقیمی بر مهاجرت پرندگان داشته است. زمانی که هوا در عرض‌های شمالی زمین سرد نمی‌شود، نیازی برای پرندگان مهاجر به مهاجرت به مناطق گرم‌تر نیست، این امر در زمستان گذشته مشهود بود که هوا در ماه‌های آذر و دی در ایران و حتی در عرض‌های شمالی به‌اندازه‌ای سرد نشد که پرندگان احساس نیاز به مهاجرت به عرض‌های جنوبی کنند.»

وی اضافه کرد: «به‌خصوص پرندگان آبزی و کنارآبزی که معمولاً به سواحل و تالاب‌های ایران مهاجرت می‌کنند، در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ کاهش چنددرصدی در مهاجرت به کشور داشتند، این کاهش مهاجرت تنها مختص به ایران نبود و در سایر مناطق نیز به‌دلیل نبود سرما در عرض‌های شمالی، روند مشابهی مشاهده شد.»