دامپزشکی یکی از مهم‌ترین و چالش‌برانگیزترین شاخه‌های پزشکی است که بر سلامت حیوانات و به طور غیرمستقیم بر سلامت انسان‌ها و محیط زیست تأثیر زیادی دارد و بعد از پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی پرطرفدارترین رشته علوم تجربی محسوب می‌شود. تربیت نیروی متخصص در این حوزه نیز اهمیت دوچندانی دارد؛ چراکه حدود نیمی از عوامل بیماری‌زا در انسان ناشی از عوامل ایجاد بیماری‌های مشترک بین انسان و دام است. 

مسئولان دانشگاه آزاد چند سالی می‌شود که رشته دامپزشکی را ذیل معاونت علوم پزشکی دانشگاه آزاد قرار داده‌اند. دکتر طهرانچی، رئیس این دانشگاه معتقد است حوزه سلامت دانشگاه آزاد یک مدیریت جامع دارد و می‌تواند کار‌هایی انجام دهد که نظام گسسته قادر به انجام آن نیست. به همین دلیل از حدود 5 سال پیش، مقررات آموزشی دامپزشکی از طریق معاونت علوم پزشکی این دانشگاه دنبال می‌شود، زیرا مسئولان دانشگاه بر این باورند که یک ارتباط موضوعی و سنخیت کار بین موضوع پزشکی و دامپزشکی وجود دارد و این دو بسیار به هم نزدیکند. بر همین اساس در سال‌های اخیر، با توجه به این مسئله رویکرد دامپزشکی در دانشگاه آزاد متفاوت از کل کشور شده و این رویکرد به شکل پزشکی- دامپزشکی دنبال می‌شود. 

بیمارستان‌های دامپزشکی این دانشگاه نیز در حال انطباق با ضوابط پزشکی هستند. یعنی این بیمارستان‌ها با استاندارد‌های معاونت علوم پزشکی، شکل می‌گیرند؛ درواقع بیمارستان‌های دانشگاه آزاد به شکل هیئت عاملی و با مقررات معاونت علوم پزشکی اداره می‌شوند. 

البته تربیت فارغ‌التحصیلان موفق در این حوزه نیز بدون داشتن امکانات ممکن نخواهد بود. بنابراین مسئولان این دانشگاه تلاش کرده‌اند با راه‌اندازی دانشکده‌های دامپزشکی به این مهم برسند. دانشگاه آزاد اسلامی 12 دانشکده دامپزشکی در 12 واحد ارومیه، تبریز، شبستر، کازرون، علوم و تحقیقات، کرج، بافت، شوشتر، سنندج، بابل، شهرکرد و گرمسار تأسیس کرده است که هرکدام با پتانسیل‌های فراوان ازجمله اعضای هیئت‌علمی توانمند، آزمایشگاه‌ها، بیمارستان‌ها و کلینیک‌های معتبر، آموزش این رشته به دانشجویان را به‌صورت تخصصی دنبال می‌کنند. برخی از این دانشکده‌ها دارای کلینیک و برخی دارای بیمارستانند.

دانشگاه آزاد در حال حاضر دارای 3 بیمارستان دامپزشکی در واحد‌های علوم و تحقیقات، کرج، و تبریز است که بیمارستان تبریز پنجشنبه هفته گذشته به صورت رسمی افتتاح شد و می‌توان آن را بزرگ‌ترین بیمارستان دامپزشکی شمال‌غرب کشور دانست. کلینیک دامپزشکی واحد ارومیه نیز مجوز‌های لازم برای تبدیل شدن به یک بیمارستان تخصصی را اخذ کرده و تا پایان امسال قرار است فعالیت خود را در قالب یک بیمارستان تخصصی ادامه دهد. با این اوصاف تعداد بیمارستان‌های دامپزشکی این دانشگاه در کمتر از 3 ماه دیگر به 4 بیمارستان می‌رسد. تعداد این بیمارستان‌ها در افق 3 ساله باید به 12 بیمارستان برسد. به عبارت بهتر تمام 12 استانی که در آن‌ها دانشکده دامپزشکی فعال است، باید در یک بازه سه ساله یک بیمارستان دامپزشکی در کنار خود داشته باشند. البته ممکن است در برخی از واحد‌ها احداث بیمارستان کار راحتی نباشد؛ بنابراین، این مهم به مراکز استان‌ها واگذار شده است. به طور مثال برای کازرون، واحد شیراز و برای بافت، کرمان در نظر گرفته شده است. افتتاح بیمارستان تخصصی دامپزشکی در دانشگاه آزاد تبریز بهانه‌ای بود تا در این گزارش به جزئیات 4 بیمارستان تخصصی دامپزشکی دانشگاه آزاد بپردازیم که در ادامه از نظر می‌گذرانید. 

۱۴ بخش تخصصی دام کوچک و بزرگ در بیمارستان واحد تبریز
دی ماه سال 1397 بود که خبر رسید قرار است بزرگ‌ترین بیمارستان دامپزشکی شمال غرب کشور در دانشگاه آزاد واحد تبریز به بهره‌برداری برسد. البته احداث بیمارستان یا به اصطلاح کلنگ‌زنی آن از سال 89 آغاز شده بود ولی پروژه عمرانی ساختمان بیمارستان، آبان ۱۳۹۶ با ۸۲ درصد پیشرفت کار تعطیل شد. درنهایت حدود 10 سال کار‌های اولیه و عمرانی آن به درازا انجامید و سپس کار‌های آماده‌سازی تا سال 1402 صورت گرفت؛ سال گذشته اولین بهره‌برداری انجام شد اما بهره‌برداری رسمی که قابلیت ارائه خدمات داشته باشد از ابتدای امسال انجام شد. در نهایت 12 دی ماه امسال یعنی پنجشنبه هفته گذشته این بیمارستان به صورت رسمی در مکانی به مساحت هزار مترمربع از ۱۴ بخش تخصصی دام کوچک و بزرگ، پرندگان و آبزیان افتتاح شد.
به گفته مجید فرتاش‌وند رئیس بیمارستان دامپزشکی دانشگاه آزاد تبریز، این بیمارستان در یک ساختمان سه طبقه مجهز به مساحت یک‌هزار مترمربع و در دو بخش پاراکلینیکی و کلینیکی فعال شده است. بخش‌های ویزیت و درمان، بخش داخلی به حساب آمده و شامل بخش داخلی دام‌های بزرگ و کوچک به شکل مجزاست. بخش جراحی نیز در این بیمارستان فعال بوده که شامل بخش جراحی دام بزرگ و کوچک و همچنین یک بخش جراحی پیشرفته است.
بخش جراحی پیشرفته شامل لاپاراسکوپی و استریوسکوپی و فوق تخصصی چشم است. بخش مامایی، پرندگان، آبزیان و تصویربرداری تشخیصی نیز فعال است که بخش تصویربرداری تشخیصی شامل رادیولوژی، سونوگرافی و آندوسکوپی است. بخش بستری برای انسان بیمار و پانسیون برای حیوانات سالم، بخش فیزیوتراپی و دندانپزشکی نیز در این بیمارستان فعال است. بخش آزمایشگاه تشخیصی نیز شامل هماتولوژی، بیوشیمی، میکروبیولوژی کالیدگشایی پاتالوژی و سلول‌درمانی است. همچنین داروخانه و آرایشگاه نیز در این بیمارستان مجهز شده است. بیمارستان به بخش آرایشگاه برای حیوانات خانگی هم مجهز شده است، زیرا پوشش خارجی آن‌ها باید به صورت مرتب کوتاه شود که در غیر این صورت دچار ریزش مو شده و مشکلات بهداشتی ایجاد می‌کنند و به همین دلیل این بخش نیز برای تمیز کردن پوشش خارجی حیوانات فعال شده است.
آن طور که رئیس بیمارستان دامپزشکی دانشگاه آزاد تبریز گفته از 38 نفر تعداد کل هیئت علمی دانشکده دامپزشکی، 18 عضو هیئت علمی بالینی تمام‌وقت در بیمارستان فعالیت دارند. به گفته فرتاش‌وند 7 نفر استاد مدعو در این بیمارستان حضور دارند که تعدادی هیئت علمی و تعدادی اکسترن هستند. دامپزشکان شناخته‌شده‌ای که برای مداوا و در جراحی کمک می‌کنند. بنابراین 25 عضو هیئت علمی بالینی شاغل به تحصیل، شامل 18 نفر به شکل تمام‌وقت و 7 نفر به شکل مدعو در بیمارستان حضور دارند. این بیمارستان کارکرد آموزشی - درمانی نیز دارد و به آموزش دانشجویان می‌پردازد.
این بیمارستان در وهله اول دانشجویان انترن دانشکده دامپزشکی واحد تبریز را به اصطلاح ساپورت می‌کند؛ آن طور که رئیس این بیمارستان گفته است در این ترم حدود 150 نفر دانشجو از دانشگاه آزاد تبریز در بیمارستان دامپزشکی حضور داشتند. همچنین حدود یک سالی می‌شود که این بیمارستان برای دانشگاه‌های همجوار مثل واحد شبستر نیز خدمات ارائه داده و در طی یک سال آموزش 250 نفر از دانشجویان سایر واحد‌های دانشگاه آزاد را بر عهده داشته است.  رئیس بیمارستان دامپزشکی دانشگاه آزاد واحد تبریز گفت: «مجموعه ما با بقیه بیمارستان‌ها کشور متفاوت است؛ چراکه داخل سایت مجموعه علوم پزشکی قرار داریم.
این همجواری در بسیاری از موارد به ما کمک می‌کند، چون این بخش‌های تخصصی و فوق تخصصی در بیمارستان‌های دیگر وجود ندارد. بنابراین، این مزیت به مرجعیت علمی بیمارستان ما کمک می‌کند. از قابلیت‌های منحصربه‌فرد بیمارستان این است که گستره بزرگی از گونه‌های دام را دربرمی‌گیرد. در کشورمان بیمارستانی وجود ندارد که به صورت هم‌زمان آبزیان، پرندگان، دام کوچک و دام بزرگ را مداوا کند و بخش‌های مجزا در این بخش‌ها داشته باشد. اکثر بیمارستان‌های ما به صورت مجزا عمل می‌کنند و یک بخش از شهر برای دام کوچک و بخشی دیگر برای دام بزرگ است.
مزیت منطقه ما مجاورت با سایت علوم پزشکی و دامپزشکی است و گستره بزرگی از گونه‌های حیوانی را ساپورت می‌کنیم. تجهیزات بیمارستان ما جزء به‌روزترین و مجهزترین تجهیزات کشور است، البته بعضی از این تجهیزات به منطقه شمال غرب آذربایجان غربی محدود می‌شود. بخش دیالیز صفاقی، کلینیک تخصصی زخم، بانک خون، سیتی‌اسکن و دیوکارگرافی نیز در این بیمارستان درحال راه‌اندازی است.» به گفته او همچنین علاوه بر بیمارستان، کلینیک ولیعصر اختصاصی برای دام کوچک راه‌اندازی شده است.

گزارش کامل سارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.