اعضای گروه حرکت جهادی از وضعیت مردم لبنان می‌گویند
زهرا رمضانیبعد از شهادت سیدحسن نصرالله و تداوم حملات ارتش رژیم‌صهیونیستی به مناطق جنوبی لبنان، بخش قابل توجهی از مردم این کشور به ناچار مجبور به مهاجرت شدند. اجبار به تغییر محل زندگی که تا زمان اعلام آتش‌بس بین رژیم‌صهیونیستی و لبنان ادامه داشت و بالاخره در 7 آذر‌ماه با توقف جنگ، شرایط برای بازگشت آوارگان لبنانی به مناطق محل زندگی‌شان فراهم شد. جمعیتی که تعدادشان بعد از حوادث رخ‌داده در سوریه روند افزایشی به خود گرفت و حالا بخش‌هایی از این کشور مانند منطقه زحله استان بقاع به محلی برای اسکان آوارگان لبنانی و سوری تبدیل شده است. خطه‌ای که قطعاً شرایط خاص خود را داشته و نیاز به امدادرسانی در آن را بالا برده است. حالا پای جهادی‌های دانشگاه علم و صنعت به منطقه زحله باز شده تا بتوانند بخشی از بار مردمان این خطه را فارغ از مذهب و ملیت تأمین کنند. جهادی‌هایی که تا پیش از این همیشه برای محرومیت‌زدایی از استان‌های مختلف کشور آماده بودند، این روزها بدون در نظر گرفتن مرز جغرافیایی و حتی بدون توجه به شرایط امنیتی منطقه، خودشان را به این کشور رسانده‌اند تا بتوانند به اندازه خود، سهمی هرچند اندک در سامان دادن به اوضاع مردم این منطقه داشته باشند.
تجربه‌ای 20 ساله؛ پشتوانه یک حرکت جهادی
گروه حرکت جهادی دانشگاه علم و صنعت که سنگ بنای ایجاد آن در سال 1383 از سوی میثم نعمتی از دانشجویان وقت این دانشگاه که این روزها به عنوان یکی از چهره‌های فعال در عرصه نوآوری اجتماعی شناخته می‌شود، راه‌اندازی شد، حالا برای امدادرسانی در استان بقاع لبنان حضور پیدا کرده است. گروهی که دو دهه عمر دارد و تا امروز نیز در سنگر‌های مختلف سازندگی، پزشکی، فرهنگی و حتی اشتغالزایی دوشادوش دیگر گروه‌های جهادی در مناطق مختلف کشور حضور داشته است. گروه جهادی که آخرین بار مرداد همین امسال در کرمان اردو زد و کار ساخت مدرسه‌ای 6 کلاسه را در منطقه رودبار جنوب کرمان شروع کرد. آنطور که محمدمهدی نوری‌اباذری، مسئول این گروه جهادی به «فرهیختگان» گفت نمی‌توان تعداد ثابتی را به عنوان اعضای این گروه معرفی کرد و دلیل این مسئله هم سیال بودن محیط دانشگاه است؛ تعدادی از اعضا فارغ‌التحصیل و در مقابل نیز جمعی از دانشجویان نوورود به این جمع اضافه می‌شوند. اباذری گفت: «در هیچ‌کدام از اردو‌هایی که تا امروز برگزار کرده‌ایم، تعداد اعضا کمتر از 100 نفر نبوده و حتی در برخی اردو‌ها شاهد حضور 200 نفر از دانشجویان برای نقش‌آفرینی هستیم. آنچه درباره این گروه جهادی می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد، تجربه حضور 20 ساله در فعالیت‌های جهادی است که دستاورد قابل‌توجهی برای انجام مأموریت برون‌مرزی محسوب می‌شود.»
پیام رهبری انگیزه حرکت جهادی‌های علم و صنعت شد
«بر همه مسلمانان فرض است که با امکانات خود درکنار مردم لبنان و حزب‌الله سرافراز بایستند.» جمله‌ای از پیام هفتم مهر رهبر انقلاب اسلامی درباره قضایای لبنان که انگیزه‌ای برای برنامه‌ریزی متفاوت دانشجویان علم و صنعتی شد. پس از این پیام گروه حرکت جهادی تصمیم گرفت با نگاه متفاوتی به مقوله کمک‌رسانی به لبنان داشته باشد. مسئول این گروه جهادی درباره چرایی حضورشان در لبنان هم در شرایط فعلی گفت: «زمانی که مقام‌معظم‌رهبری بحث فرض بودن کمک به لبنان را مطرح کردند، بر خود واجب دانستیم در این زمینه ورود کنیم. البته باید بگویم که در همان ابتدا مقوله ایران همدل برای این مسئله فعال شد و تلاش کردیم به صورت مردمی کار را دنبال کنیم.»
او صحبت‌هایش را این‌طور ادامه داد: «قطعاً هرچه شبکه‌های جمع‌آوری کمک‌های مالی، مردمی‌تر باشند قطعاً تأثیر بیشتری هم خواهند داشت و شرایط را برای نقش‌آفرینی مردمی فراهم می‌کنند. به همین دلیل معتقدم همین امروز هم مطلوب است به جای ایران همدل که همه اقشار در آن حضور دارند، باید گروه‌های مردمی کوچکی تشکیل شوند تا کمک‌ها به وسیله آن‌ها جمع‌آوری شوند و بتوانند اثرگذاری بیشتری داشته باشند.»
مسئول این گروه جهادی گفت: «به همین دلیل از همان ابتدا تلاش کردیم تا بحث جمع‌آوری کمک‌ها را شروع کنیم و بعد از آن اگر امکان داشته باشد نماینده‌ای را از سمت گروه به این کشور بفرستیم. البته در وهله اول تلاش‌مان این بود که حضور نماینده در لبنان از طریق خودمان دنبال شود و اگر نتوانستیم موفق شویم این کار را از طریق نمایندگان و رابطه‌هایی که در لبنان داریم، دنبال کنیم که خوشبختانه درنهایت توانستیم نماینده‌مان را به این کشور اعزام کنیم.»او به اوضاع لبنان بعد از شهادت سیدحسن نصرالله اشاره کرد و گفت: «بعد از وخیم شدن اوضاع این کشور که درپی شهادت دبیرکل حزب‌الله پیش آمد، شاهد آن بودیم که برخی افراد به لبنان رفتند و روایت‌هایی از این کشور داشتند. بعد از آن بود که به این فکر افتادیم شاید امکان حضور ما در لبنان و انجام کار‌های جهادی وجود داشته باشد.»تأثیر حضور دانشجویان در کشور لبنان بر بدنه دانشگاهی هم مقوله دیگری است که نوری‌اباذری معتقد است دلیل دوم این حضور بوده است. به طوری که به گفته او، با وجود اینکه شاهد نیاز منطقه بودیم، یکی از دلایل اصلی این حرکت که آن را از داخل خود دانشگاه شروع کردیم، آن بوده که می‌خواستیم خود دانشجویان را نیز با مقوله جبهه مقاومت درگیر کنیم. به همین دلیل وقتی دیدیم شرایط برای این کار تا حدی فراهم شده، تلاش کردیم از این فرصت استفاده کنیم و بتوانیم روی بدنه دانشجویی کشور اثرگذار باشیم.
پای اولین دانشجوی جهادی ایران به لبنان رسید
سیدمحمد موسوی، عضو گروه حرکت جهادی علم و صنعت است که بار مسئولیت حضور در لبنان را بر دوش گرفته است. دانشجویی که این روزها در استان بقاع لبنان حاضر شده تا بتواند با شناسایی دقیق نیاز‌های مردم این خطه، جهت درستی به دیگر اعضای این گروه در داخل کشور بدهد. البته این حضور ماحصل عقبه فعالیت‌های جهادی‌های دانشگاه علم و صنعت از ماه‌ها قبل است. به طوری که نوری‌اباذری در این باره گفت: «از حدود دو تا دوماه نیم پیش گروه جهادی حرکت علم و صنعت، بحث جمع‌آوری کمک برای مردم لبنان را از خود دانشگاه شروع کرد و خوشبختانه به‌سرعت توانستیم کمک‌های زیادی هم از داخل و هم از بیرون دانشگاه چه به صورت نقدی و چه غیرنقدی جمع‌آوری کنیم.»
یکی از اصلی‌ترین کار‌هایی که همیشه در دستورکار جهادی برای حضور در منطقه‌ای قرار می‌گیرد، بررسی کامل آن منطقه و رسیدن به نگاه اولیه برای نحوه کمک‌رسانی است. موضوعی که حتی برای حضور در کشور خارجی هم از دستورکار جهادی‌ها خارج نشد. نوری‌اباذری درباره چگونگی شناسایی نیاز‌های این منطقه گفت: «با توجه به رابطه‌هایی که در این کشور داشتیم، پیش از آنکه بخواهیم حضوری در این منطقه داشته باشیم، نیازسنجی کاملی درباره این منطقه صورت گرفته بود و حتی تا حدی هم مشخص شده بود نیاز مردم این منطقه بیشتر حول چه موضوعاتی است. واقعیت آن است که این منطقه هم جزء مناطق آوارگان لبنانی و سوری محسوب می‌شود، یعنی بعد از اتفاقاتی که در سوریه رخ داد، سوری‌ها به سمت بیروت و استان‌های شمالی و حتی مناطقی جنوبی بیروت رفتند که عمدتاً از علویان سوری‌اند. به همین دلیل امروز این منطقه میزبان آوارگان سوری– لبنانی است.»
هزینه‌کرد کمک‌ها براساس نیاز‌های روز مردم لبنان
با وجود اینکه همیشه بازه زمانی مشخصی برای حضور جهادی‌ها در یک منطقه وجود دارد، اما شرایط خاص لبنان تخمین زدن مدت زمان حضور دانشجوی دانشگاه علم و صنعت در منطقه زحله را غیرممکن کرده است. نوری‌اباذری گفت: «بازه زمانی که ما برای حضور در لبنان در نظر گرفته‌ایم، بستگی به میزان تأمین اقلام مورد نیاز دارد، یعنی تا وقتی دست نماینده ما پول باشد که بتواند برای تأمین اقلام هزینه کند، در لبنان می‌ماند و بعد از آن به کشور برمی‌گردد تا دور دوم کمک‌ها را جمع‌آوری کنیم.»
به گفته او این گروه جهادی در فاز اول به دنبال تأمین اقلام به وسیله کمک‌های جمع‌آوری‌شده خواهد بود. هرچند تا امروز نیازسنجی کاملی برای اقلام مورد نیاز سوری‌ها و لبنانی‌ها که از لحاظ اسکان دچار مشکل شده‌اند، صورت گرفته، نحوه هزینه‌کرد کمک‌های جمع‌آوری‌شده، بستگی به نیاز‌های روز مردم لبنان دارد.
یکی از موضوعات مهم، چرایی عدم ارسال اقلام مورد نیاز به وسیله این نماینده گروه جهادی است. اتفاقی که به گفته نوری‌اباذری، مسائل امنیتی یکی از دلایل آن بوده و به همین دلیل ترجیح داده شده تنها کمک‌های مالی به لبنان برده شوند و همه نیاز‌ها در همان کشور تأمین شوند. البته او دلیل دوم این مسئله را این‌طور توضیح داد: «نکته دوم اینکه وقتی گروه جهادی در منطقه‌ای حضور پیدا می‌کند هرچه تلاش کند هزینه‌کردش را از طریق همین منطقه تأمین کند، موفق‌تر خواهد بود. اصلاً این مسئله به عنوان یکی از اصول حضور گروه‌های جهادی در مناطق مختلف محسوب می‌شود.»
برنامه‌ریزی راه‌اندازی آشپزخانه با ظرفیت پخت روزانه ۱۰هزار پرس غذا
او صحبت‌هایش را این‌طور ادامه داد: «گروه‌های جهادی تا حد ممکن هزینه‌هایی را که باید صرف کنند از طریق بومی‌های منطقه تأمین کنند و بتوانند به نوعی به آن‌ها هم سود برسانند. البته این مسئله درباره لبنان کمی هم متفاوت بود؛ چراکه انتقال اقلام غیرنقدی به این کشور به‌ویژه در شرایط امروز به‌هیچ‌وجه کار آسانی نخواهد بود. درحقیقت تا پیش از اتفاقات سوریه، تا حدی این کار آسان‌تر بود اما درمورد لبنان امروز به دلیل مسائل امنیتی که دارد کار چندان آسانی نیست و عملاً مشکلات زیادی بر سر راه انتقال اقلامی که در داخل به صورت غیرنقدی جمع‌آوری کرده‌ایم، وجود دارد.» به گفته این دانشجوی جهادی، مشکلات موجود بر سر راه انتقال اقلام جمع‌آوری‌شده از طریق کمک‌های دانشجویی و مردمی باعث شد اقلامی مانند پوشاک و دارو که درطول فراخوان منتشر شد جمع‌آوری شده‌اند را در داخل کشور توزیع کنیم. تمرکز اصلی‌مان برای تأمین مالی و هزینه‌کرد در داخل منطقه خواهد بود و این کار را نیز برای دور دوم جمع‌آوری کمک‌ها هم خواهیم داشت.» آنطور که در کانال این گروه جهادی اطلاع‌رسانی شده قرار است کمک‌ها در راستای تأمین غذا برای آوارگان سوری و لبنانی هزینه شود، به طوری که برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی آشپزخانه‌ای با ظرفیت پخت روزانه ۱۰هزار پرس درحال انجام است. با این حال مدیر این گروه جهادی گفت: «قطعاً هر اتفاقی را از طریق کانال‌مان در فضای مجازی به اطلاع مردم و جامعه هدف خواهیم رساند اما هنوز نمی‌توانیم به‌صورت قطعی بگوییم که چه میزان کمک نقدی را چه در داخل دانشگاه و چه از سوی خارج دانشگاه جمع‌آوری کرده‌ایم.»
با همه گروه‌های جهادی دانشجویی تهران در ارتباطیم
با وجود اینکه موسوی، دانشجوی دانشگاه علم و صنعت را باید تنها دانشجوی ایرانی حاضر در لبنان دانست که در قامت فعال جهادی خود را به مردم زحله لبنان رسانده، اما نحوه جمع‌آوری کمک‌ها به‌صورت شبکه‌ای در بدنه گروه‌های جهادی دانشجویی کشور دنبال می‌شود. تا جایی که نوری‌اباذری گفت: «هرچند از بین دانشجویان ایرانی، دانشجوی دانشگاه علم و صنعت در لبنان حضور دارد، اما این کار با همکاری دیگر گروه‌های جهادی صورت می‌گیرد. به طوری که همین امروز، ما بستر را برای گروه‌هایی که امکان حضور در لبنان ندارند، فراهم کرده و با آن‌ها در تعاملیم تا بتوانیم هزینه‌هایی که از سوی آن‌ها جمع‌آوری‌شده را نیز به لبنان منتقل کنیم. ما امروز بانی هزینه‌کرد کمک‌های گروه‌های جهادی در این منطقه شده‌ایم. البته باید این را هم بگویم که ما پیش از حضور در لبنان نیز تعامل خوبی را با دیگر گروه‌های جهادی داشتیم.»
به گفته او امروز مجموعه‌ای از گروه‌های جهادی دانشگاه‌های مختلف تهران ذیل قرارگاه جهادی نصرالله در حوزه جبهه مقاومت و لبنان فعالیت می‌کنند و گروه جهادی علم و صنعت نیز برای بهره‌مندی از این ظرفیت با همه گروه‌های جهادی حاضر در این قرارگاه در ارتباط است. اتفاقی که طبیعتا ظرفیت قابل‌توجهی را برای کمک‌رسانی به مردم منطقه زحله خواهد داشت.
نبود وسایل گرمایشی چالش امروز آوارگان لبنانی است
امکان ویژه‌ای که حضور نماینده جهادی‌های دانشگاه علم و صنعت فراهم کرده، آشنایی دقیق‌تر با نیاز‌های مردم این منطقه است. موضوعی که به‌نوعی مأموریت موسوی هم تلقی می‌شود. مسئول گروه حرکت جهادی دانشگاه علم و صنعت درباره‌اش گفت: «آنچه تا امروز در تعامل با دانشجوی ایرانی حاضر در لبنان به دست آورده‌ایم، بیشتر ارائه مشورت‌های لازم برای تأمین نیاز‌های مردم این منطقه است. به طوری که طبق صحبت‌های موسوی، بیشترین نیازی که در منطقه زحله استان بقاع لبنان دارند، دسترسی و تأمین وسایل گرمایشی و همچنین تأمین وعده‌های غذایی است.» به گفته نوری‌اباذری، با وجود اینکه یک نفر از دانشجویان این گروه جهادی در لبنان حضور دارد، اما برای همین اتفاق نیز به صورت غیرمستقیم 4 نفر درگیر ماجرایند تا بتوانند ارتباط لازم را برقرار کنند. هرچند یکی از موضوعات قابل‌توجه در صحبت‌های نوری‌اباذری را باید وجود مقاومت برای حضور در کشور لبنان دانست، به طوری که به گفته او به دلیل شرایط امروز لبنان عملاً امکان بسط فعالیت‌های جهادی در این کشور وجود ندارد و شرایط فعلی اجازه انجام فعالیت‌های عمرانی و فرهنگی را برای آوارگان نمی‌دهد.
مطالب پیشنهادی
