79 سال پیش هیتلر خودکشی کرد و جنگ جهانی دوم با میلیونها قربانی به پایان رسید. همان موقع دادگاهی در شهری که زمانی مرکز قدرت و تبلیغات نازیها بود، یعنی «نورنبرگ»، قرار بود به حساب وزرا و نزدیکان آدولف هیتلر رسیدگی کند. نورنبرگ، با آن کاخ دادگستری عظیم و زندان گستردهاش، آماده بود تا میزبان یکی از مهمترین دادگاههای تاریخ شود و شهری که زمانی فریادهای هیتلر در آن پیچیده بود، حالا قرار بود شاهد فروپاشی میراث او باشد.
در تاریخ اما نورنبرگ نهفقط یک شهر، بلکه نمادی از مبارزه با جنایت جنگی است. جایی که جهان، پس از جنگی ویرانگر و کشتار میلیونها انسان، برای اولین بار طلب دادخواهی کرد و با شعار «هیچ قدرتی، حتی عظیمترین دیکتاتوریها، نمیتوانند از پاسخگویی به جنایاتشان فرار کنند» این دادگاه را برگزار کرد. 79 سال از آن ماجرا میگذرد و در روزگار مدرن، «عدهای» با سلاح کشورهایی که زمانی مدعی مجازات بانیان هولوکاست بودند، یک ملت را از سرزمین خودشان بیرون میکنند.
اینجا به جای مردم، موشکهای چندتنی را به اردوگاه آوارگان میفرستند. تمدن غرب هم در حالی که پرچم آزادی و صلحش را در آسمان میچرخاند، چشمانش را مقابل این ماجراها بسته و نهایتاً در روزهای اخیر حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو، سردسته این «عده» را صادر کرده است. روز گذشته رهبر انقلاب با اشاره به این حکم دیوان کیفری بینالمللی، آن را کافی ندانسته و گفتند حکم «اعدام» نتانیاهو باید صادر شود.
نورنبرگ و اعتراف متهمان
پاییز 1945. قاضیانی از آمریکا، بریتانیا، شوروی و فرانسه وارد نورنبرگ شدند. آنها آمده بودند تا 21 نفر از برجستهترین رهبران «نازی» را محاکمه کنند. در میان متهمان، چهرههایی آشنا دیده میشدند. «هرمان گورینگ» که زمانی دست راست هیتلر بود، با غرور در جایگاه خود ایستاده بود. او هنوز خود را قهرمان میدانست. «رودولف هس»، معاون هیتلر با نگاهی سرد به همهچیز مینگریست و دیگرانی مثل «فون ریبنتروپ» وزیر خارجه نازیها، تلاش داشتند اقداماتشان در طول این شش سال را پنهان کنند.
دادگاه نورنبرگ حدود 10 ماه طول کشید و طی این مدت، شواهدی علیه 24 متهم نزدیک به هیتلر یکی پس از دیگری ارائه شد؛ فیلمهایی از اردوگاههای مرگ، اسناد دستنویس که دستورهای هیتلر و نزدیکانش را نشان میداد و شهادت بازماندگانی که از اردوگاههای کار اجباری نازی زنده بیرون آمده بودند. در دادگاه، بعضی از متهمان به گریه افتادند. مثل هانس فرانک، معروف به «قصاب لهستان» که در لحظهای از دادگاه سرش را پایین انداخت و زیر لب گفت «من شایسته مرگم» اما دیگران، مثل «گورینگ» تا آخرین لحظه انکار کردند و خود را بیگناه دانستند.
اعدام 12 مقام فاشیست
10 ماه بعد دادگاه به پایان رسید. در یکی از روزهای سرد پاییزی 1946، حکمهای نهایی اعلام شد: 12 نفر به «اعدام» محکوم شدند، سه نفر به حبس ابد و چهار نفر به زندانهای طولانیمدت. در این میان یک مورد بیشتر جلب توجه میکرد؛ خودکشی «گورینگ». شب قبل از اعدام، او با بلعیدن قرص سیانور به زندگیاش پایان داد. کسی نمیدانست این قرص از کجا به دستش رسیده بود، اما این اتفاق حاکی از سرکشی او تا آخرین لحظات زندگیاش بود. در سحرگاه شانزدهم اکتبر 1946، طنابهای دار آماده شدند. متهمانی که محکوم به مرگ شده بودند، یکی پس از دیگری پای چوبه دار رفتند. اجسادشان سوزانده شد و خاکسترشان در رودخانهای ریخته شد تا حتی اثری از آنها باقی نماند. مارتین بورمن جانشین دبیر حزب نازی، هانس فرانک مسئول امور حقوقی رایش، ویلهلم فریک وزیر کشور هیتلر، هرمن گورینگ فرمانده نیروی هوایی، آلفرد یودل ژنرال ارتش، ارنست کالتنبرونر رئیس نهادی متشکل از سازمان اطلاعات، گشتاپو و پلیس جنایی، ویلهلم کایتل فرمانده عالی ارتش و وزیر غیررسمی دفاع، یواخیم فن ریبنتروپ سفیر در بریتانیا از ۱۹۳۶ تا ۱۹۳۸، آلفرد روزنبرگ پردازنده نظریه نژاد برتر، فریتس زائوکل مسئول رایش در استان تورینگن، آرتور زیس اینکوارت با اتهام دستاندرکاری در الحاق اتریش به آلمان، یولیوس اشترایشر رئیس حزب نازی در منطقه فرانکن، 12 مقامی بودند که در دادگاه نورنبرگ به اعدام محکوم شدند.
معدن اسناد علیه نتانیاهو
همانطور که رهبران نازی در نورنبرگ از جنایات خود دفاع کردند، احتمالا نتانیاهو و دیگر مقامات رژیمصهیونیستی نیز تلاش خواهند کرد تا مسئولیت خود را انکار کنند. اما پرونده جنایات این رژیم بسیار زیاد است و درست مثل مدارک دادگاه نورنبرگ، میتوانند متهمان پرونده را به راحتی پای چوبه دار ببرند. رژیمصهیونیستی همانند نازیها، تلاش کرد با استفاده از قدرت نظامی و تبلیغاتی و با پشتوانه قدرتهای غربی و آمریکایی، تاریخ را به نفع خودش بنویسد اما جنایاتش به قدری عیان است که آتش سوزاندن اسنادش، دامان خودشان را هم خواهد گرفت.
شاید نورنبرگی هم برای فلسطین اجرا شود
بر این اساس اگر روزی دادگاهی مشابه نورنبرگ برگزار شود، مردم جهان خواهند دید که خونهای ریختهشده در فلسطین و رنجهای تحملشده توسط مردم مظلوم آن، بیپاسخ نخواهد ماند. این داستان فقط درباره گذشته نیست؛ بلکه درباره آینده است. آیندهای که در آن عدالت جهانی، بدون در نظر گرفتن قدرت سیاسی یا نظامی، بهطور یکسان اعمال شود. همانطور که نورنبرگ جهان را به سمت شکلگیری قوانین بینالمللی هدایت کرد، محاکمه نتانیاهو و رژیمصهیونیستی نیز میتواند گامی به سوی جهانی باشد که در آن هیچ قدرتی حتی فکر چنین جنایاتی به سرش نزند. شاید روزی در دادگاهی شبیه به نورنبرگ، صدای قاضیای طنینانداز شود که میگوید: «عدالت برای فلسطین برقرار شد و تاریخ یک بار دیگر ثابت کرد که هیچ ظلمی ابدی نیست.»