در روزهای اخیر انتشار اسناد اطلاعاتی آمریکا، زلزلهای در این کشور و سرزمینهای اشغالی برپا کرده است. این اسناد شامل اطلاعاتیاند که آمریکا از طریق منابع مختلف خود و بهطور ویژه ماهوارههای جاسوسیاش از سرزمینهای اشغالی بهدست آورده است. این اطلاعات که جاسوسی واشنگتن از تلآویو را برملا میکنند، توسط منابعی در ایران منتشر و افشا شدهاند.
با توجه به پیچیدگیهای بالای این رخداد، باید سناریوهای مختلفی را در آن درنظر گرفت. در این سناریوها طرفهای مختلفی- از محور مقاومت و ایران گرفته تا نهادهای نظامی آمریکا و حتی رژیمصهیونیستی- میتوانند پشت قضایا باشند. در ادامه تلاششده مسائل براساس سناریوهای متفاوت مورد بررسی قرار گیرند.
اهداف انتشار اطلاعات از سوی محور مقاومت
اگر محور مقاومت و ایران پشت انتشار اسناد باشند، موارد زیر محتملند:
1. افشای جمعآوری اطلاعات رژیم توسط آمریکا میتواند به شکلگیری اختلافی دیگر در روابط این دو متحد تبدیل شود. از آنجا که در این قضیه، طرف کوچکتر یعنی تلآویو به واشنگتن فشار خواهد آورد تا آن را پاسخگو کند، این مسئله میتواند به خشم طرف بزرگتر تبدیل شده و صهیونیستها را به زیاندیده اصلی ماجرا در ابتدا و انتها مبدل سازد.
2. پس از ۷ اکتبر و با فروپاشی اوضاع در درون سرزمینهای اشغالی، آمریکا برای ساماندهی اوضاع بر نقش خود در رژیم افزود و نفوذش را افزایش داد. انتشار اسناد میتواند با هدف کاهش تمایل صهیونیستها برای همکاری و اشتراکگذاری اطلاعات با آمریکاییها صورت گرفته باشد تا در هدایت تلآویو توسط واشنگتن اختلال ایجاد شود.
۳. انتشار اسناد میتواند صهیونیستها را نسبت به افزایش نفوذ آمریکا در سرزمینهای اشغالی پس از 7 اکتبر هوشیار کند. آنها پس از این واقعه و از روی اجبار، بدون توجه به تبعاتش، دستان آمریکا را برای تدبیر امور نظامی و اقتصادی در داخل سرزمینهای اشغالی باز گذاشتند. احساس از بین رفتن و تهدید استقلال رژیم توسط آمریکا با ایجاد واکنشهای شدید در بین طیفی از صهیونیستها میتواند در روابط واشنگتن - تلآویو اختلال ایجاد کند.
4. ایران قصد دارد به آمریکا گوشزد کند بر اطلاع و نقش این کشور در تحرکات رژیم اشراف دارد. واشنگتن اغلب تلاش کرده خود را نسبت به اقدامات رژیم بیاطلاع نشان داده و از تبعات آن شانه خالی کند. افشای اسناد از سوی هرطرفی که صورت گرفته باشد آشکار میسازد اینگونه نیست که آمریکا تنها در دقایق آخر عملیاتهای رژیم از آنها باخبر شود.
5. تهران میخواهد بگوید از توانمندی تسلیحاتی و اجرایی تلآویو باخبر است و در صورت ارائه تسلیحات تهاجمی از سوی واشنگتن به صهیونیستها برای تهاجم آتیشان علیه ایران، این اقدام را بهطور کامل درمییابد.
6. ایران با انتشار اسناد که یک وعده صادق اطلاعاتی است، میخواهد اشراف خود بر رژیم و ارتباطاتش را به رخ بکشد.
اهداف انتشار از سوی جمهوریخواهان
با توجه به اتهامزنی جمهوریخواهان به دموکراتها درباره انتشار عمدی اطلاعات، میتوان این فرضیه را در نظر گرفت که جمهوریخواهان در آستانه انتخابات با درز این اطلاعات، سعی کردهاند از آن برگهای برای اعمال فشار علیه رقیب خود استفاده کنند. بازه زمانی بسیار کوتاه دوهفتهای مانده به انتخابات، ظن و گمانها را درخصوص بازیگری جمهوریخواهان تقویت میکند. اهداف آنها میتوانند به شرح ذیل باشد:
1. جمهوریخواهان پس از فرار آمریکا در سال 2021 از افغانستان که در دوره بایدن صورت گرفت، درصدد تصویرسازی از وی بهعنوان شخصی ضعیف برآمدهاند. اگر بایدن که از افغانستان فرار کرد و در دورهاش روسیه نیز جسارت حمله به اوکراین را پیدا کرد، در قضیه نشت اطلاعات متهم شود، رأیدهندگان دلیل کمتری برای رأی به معاون چنین شخصیت ضعیفی خواهند داشت.
2. جمهوریخواهان و بهویژه شخص ترامپ به دلیل حمله 6 ژانویه 2021 به کنگره در حین تأیید نتایج انتخابات ریاستجمهوری، اتهام خیانت به دموکراسی و کشور را یدک میکشند. اتهام به بایدن درخصوص ارائه اطلاعات نظامی رژیم به ایران، میتواند تلاشی برای خیانتکار نشان دادن دولت وی باشد تا از شدت اتهام مشابه علیه جمهوریخواهان کاسته شود.
3. فشار به نهادهای قدرتمند آمریکا در بخش نظامی و صنعتی که حامی بایدناند میتواند یکی از اهداف جمهوریخواهان باشد. این نهادها به دلیل درز اطلاعات که میتواند به شکل عمد یا در جریان هک سایبری رخ داده باشد، بهطور گستردهای متهم به خیانت و ضعف شدهاند.
4. جلب توجه لابیها و آرای یهودیان کارویژه مهم جمهوریخواهان در دوره ترامپ بوده است. ترامپ بارها ادعا کرده اگر یک یهودی پس از کارهایی که او برای رژیم انجام داده به دموکراتها رای دهد، نیازمند معاینه مغزی است. دلیل تمرکز جمهوریخواهان بر آرای یهودیان از یک مشکل تقریبا جدید ریشه میگیرد. نقشه آرا در آمریکا بهگونهای تغییر کرده که این حزب کمتر میتواند به آرای عمومی بیش از دموکراتها دست یابد. به همین دلیل آنها درصدد تخریب آرای سنتی دموکراتها و کشاندن آن به سوی خودند تا ضربهای دوبرابری به رقیب خود وارد کنند؛ یک ضربه در زمان کاستن از رای و یک ضربه در هنگام جذب همان رای. یهودیان جمهوریخواه خواهان شکسته شدن حلقه طرفداری اقلیتها از دموکراتهایند؛ چه لاتینها و چه سیاهان و یهودیان.
اهداف انتشار از سوی صهیونیستها
پیچیدگی شرایط و کمبود اطلاعات عمومی باعث شده هراحتمالی را قابل تصور دانست. نگاهی به سوابق اقدامات اطلاعاتی و رسانهای صهیونیستها نشان میدهد آنها تحرکات دشوار و به ظاهر متناقضی را برای پیگیری اهداف خود انجام دادهاند؛ ازجمله کشتار عمدی یهودیان برای متهمسازی دیگران و اخذ امتیاز از آنها. اگر رژیم پشت قضایا فرض شود، موارد زیر ازجمله اهداف آن است.
1. آمریکا بیشترین کمکهای نظامیاش در طول تاریخ را به رژیم اختصاص داده است. حجم کلی این مبالغ با احتساب نرخ کنونی دلار به 251 میلیارد دلار میرسد. در طول جنگ طوفان الاقصی نیز روند ارائه کمکها رشدی خیرهکننده داشته بهگونهای که گفته میشود در این مدت 50 هزار تن مهمات به سرزمینهای اشغالی ارسال شده است. با این حال رژیم به دلیل نیازهای فزاینده زمان جنگ و درگیری با یک خطر موجودیتی، به این حجم عظیم قانع نیست و خواهان رشد جدی در آن یا حتی ورود مستقیم آمریکا به درگیریهاست. این احتمال وجود دارد صهیونیستها با نقشآفرینی در نشت اطلاعات و با تاکتیک شرمندهسازی، به دنبال اعمال فشارند تا واشنگتن با سرعت و حجم بیشتری کمکهای خود را به سرزمینهای اشغالی ارسال کند.
2. یک هدف عمده در تلآویو، فریبکاری است. احتمال دارد انتشار اسناد بخشی از یک تلاش برای فریب ایران باشد. شاید صهیونیستها با کوچک و بزرگ نشان دادن توانمندیهای خود یا متمرکز کردن حواسها به حمله نظامی، قصد انجام یک عملیات امنیتی مانند ترور داشته باشند.
3. رژیم بیش از همه در صحنه سیاسی و نهادهای انتخابی آمریکا مانند کنگره نفوذ دارد و هرچه یک ساختار در این کشور حرفهایتر و نهادیتر باشد، از این نفوذ کاسته میشود. با توجه به نگرانی این نهادها از ورود مستقیم آمریکا به تنشها، احتمال میرود رژیم به دنبال اعمال فشار بر آنها و منزوی ساختنشان است تا بتواند دستور کار خود در واشنگتن را به پیش ببرد. انتشار اسناد، دولت و کنگره را مجبور میکند به سمت تحقیقات علیه این نهادهای دولت عمیق حرکت کرده و کنترل بیشتری بر آن اعمال کنند؛ مسئلهای که مطلوب صهیونیستهاست. در ادامه این سناریو، احتمالات و جزئیات دیگری نیز وجود دارد. یک سناریو ناتوانی رژیم در کسب رضایت بایدن برای اعمال فشار به نهادهای نظامی است که باعث شده خود به سمت ایجاد شرایط فشار علیه آن گام بردارد. سناریو دیگر ناتوانی دولت بایدن در اعمال فشار علیه نهاد نظامی است که باعث شده در همکاری با رژیم، یک پرونده ضد آن بسازد.
اهداف انتشار از سوی نهادهای نظامی آمریکا
یک سناریوی کلان پررنگ، ایفای نقش مستقیم دستگاه نظامی آمریکا در تحولات مرتبط با اسناد است تا بتواند سیاستهای خود را در شرایط ویژه منطقه، به نحو مطلوبی پیش ببرد.
1. آمریکا در بیشتر موارد تلاش کرده خود را طرفی جدا از رژیم نشان دهد تا تبعات اقدامات تلآویو، متوجه این کشور نشود. اگر نشت اطلاعات توسط نهادهای نظامی آمریکا صورت گرفته باشد، نشان میدهد آنها قصد دارند بر این جدایی تأکید کنند؛ هرچند از نگاه تهران این جدایی واقعی نیست.
2. یک سناریو، فریبکاری آمریکا برای جلوگیری از کشیدن شدن شعلههای آتش به سمت منافع این کشور در منطقه پس از حمله رژیم به ایران است. به عبارتی دیگر، نهاد نظامی آمریکا با ارائه برخی اطلاعات به ایران توسط عدهای از اعضای خود، میخواهند به ایران القا کنند بخشی از این دستگاه شامل نیروهای ضدصهیونیستی است و تهران نباید با نشان دادن واکنش نظامی خشونتبار به ارتش آمریکا در منطقه، آنها را از خود رنجانده و نظراتشان در فضای داخلی آمریکا بر ضد تلآویو را خنثی کند.
3. احتمال میرود بخشی از دستگاه نظامی آمریکا که مخالف کشاندن این کشور به جنگ با ایران است، با درز اطلاعات سرّی رژیم میخواهد جسارت و جدیت خود در ابراز و اعمال این مخالفت را به تلآویو و احزاب آمریکایی اعلام کند. این مسئله را حتی میتوان از جناحبندیهای نظامی داخل آمریکا فهم کرد؛ بهویژه آنکه این بار نیز یکی از اعضای نزدیک به لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا متهم شده است.
متحدان ایران
متحدان جهانی ایران که در مواقع بحرانهای سنگین میتوانند در کنارش قرار گیرند، در جهان امروز چین و روسیه تلقی میشوند. هرچند این تلقی از بسیاری جهات دارای اشکال است اما هم در اذهان وجود دارد و هم در بخشهایی روابط میان این کشورها، آنها را به سمت همکاری نزدیکتر سوق داده است. گفته میشود ایران پس از ترور هنیه و برای آمادگی جهت ورود به زنجیره زدوخوردها، تجهیزاتی از این دو کشور دریافت کرده است. رسانهها ادعا کردهاند روسیه سامانه جنگ الکترونیک مورمانسک و سامانه پدافند هوایی اس-400 را به ایران ارسال کرده و پکن نیز سامانههای ضدپهپادی را در اختیار تهران قرار داده است. این اتفاق لزوما ناشی از اراده و رضایت مسکو و پکن برای ورود به منازعه کنونی در منطقه نیست، بلکه از الزامات همکاری میان سه کشور ناشی میشود که در بحران سوریه به اوج رسید و تا حدی در جنگ اوکراین نیز هویدا شده است. با توجه به رویگردانی این دو کشور از ایفای نقش بیشتر در درگیریهای منطقه، احتمال میرود آنها در بخشهای غیرتسلیحاتی نیز کمکهایی به ایران ارائه داده باشند که یک بخش آن، جاسوسی و دستیابی به اسناد سرّی آمریکاست. آنها از یکسو به شکل مستقیم با آمریکا درگیر نشده و بهانهای برای تقویت نظامی این کشور در منطقه ایجاد نکردهاند و به واشنگتن هم گوشزد کردهاند که بهطور جدی تحرکاتش را رصد کرده و مانع از اقدامات متهورانهاش برای تغییر موازنه قوا خواهند شد.