«اردوگاه جبالیا خاری در گلوی رژیم صهیونیستی خواهد ماند تا زمانی که نابود شود.» این جملهای است از نزار ریان، رهبر جنبش مقاومت اسلامی (حماس) که در سال ۲۰۰۹ توسط رژیم صهیونیستی ترور شد. جبالیا که طبق طرح «ژنرالها»ی رژیم صهیونیستی از هفتههای گذشته در حصر کامل به سر میبرد، با حذف دقسه توانست ضربه مهلکی به ارتش رژیم صهیونیستی وارد کند. به گفته بسیاری از کارشناسان نظامی این ژنرال مهمترین فرمانده نظامی است که از آغاز عملیات طوفان الاقصی به هلاکت رسیده است.
دقسه که بود؟
احسان دقسه یک افسر صهیونیستی با درجه سرهنگ بود که در سال ۱۹۸۳ متولد شد و به طایفه دروزی تعلق داشت. او اهل یک روستا واقع در حیفا در اراضی اشغالی بود که بسیاری از اهالی آن در ارتش رژیم صهیونیستی خدمت میکنند. پس از فارغالتحصیلی در رشته حقوق، او به ارتش رژیم صهیونیستی پیوست و سالهای متعددی در آنجا خدمت کرد. اما در اوت ۲۰۲۳ برای ادامه تحصیل به کالج امنیت ملی بازگشت. با شروع نبرد طوفان الاقصی در نوار غزه در اکتبر ۲۰۲۳، او به موقعیت نظامی خود بازگشت و در تهاجم رژیم صهیونیستی به نوار غزه شرکت کرد.
تجربه نظامی
احسان دقسه در سال ۲۰۰۱ به ارتش رژیم صهیونیستی و به واحد زرهی پیوست. او در جنگ دوم لبنان (ژوئیه ۲۰۰۶) شرکت کرد و بهعنوان فرمانده یک گروهان در گردان ۷۵ تیپ هفتم خدمت کرد.
در سال ۲۰۱۲ بهعنوان معاون فرمانده گردان ۷۷ منصوب شد و در سال ۲۰۱۴ فرمانده تیپ هفتم شد. در سال ۲۰۱۶ به درجه سرگرد ارتقا یافت و فرماندهی گردان ۸۲ را به عهده گرفت.
در سپتامبر ۲۰۱۸ به فرماندهی گردان ۵۳۲ در تیپ ۴۶۰ منصوب شد و در سال ۲۰۱۹ بهعنوان افسر عملیات در فرماندهی شمالی ارتش رژیم صهیونیستی منصوب شد. در اوت ۲۰۲۱، او فرماندهی یگان جولان را به عهده گرفت. در تاریخ ۲۵ ژوئن ۲۰۲۴ و در جریان تهاجم رژیم صهیونیستی به غزه، احسان دقسه به درجه سرهنگی ارتقا یافت و در میانه نبردهای شهر رفح به فرماندهی تیپ ۴۰۱ از لشکر ۱۶۲ در فرماندهی منطقه جنوبی منصوب شد.
او مسئول عملیات در اردوگاه جبالیا بود و همچنین عملیات تهاجمی در بیمارستان شفا، محله زیتون، بیت حانون، جبالیا و رفح را فرماندهی کرد.
کشتهشدن
سرهنگ احسان دقسه در تاریخ ۲۰ اکتبر ۲۰۲۴ در نبرد با مقاومت فلسطین در اردوگاه جبالیا در نوار غزه کشته شد. تعدادی از معاونان او نیز در این حادثه بهشدت مجروح شدند.
رادیو ارتش رژیم صهیونیستی گزارش داد که سرهنگ دقسه همراه با سه افسر دیگر در دو تانک در منطقه نبرد جبالیا حضور داشت و بعد از خروج از تانکها به مسافت ۲۰ متری، بمب دستی به آنها اصابت کرد. رسانههای صهیونیستی اعلام کردند که دقسه بالاترین رتبه نظامی است که در جنگ غزه ۲۰۲۳/۲۰۲۴ کشته شده است و یکی از ۴ افسر سرهنگی است که از ابتدای جنگ بر ضد نوار غزه کشته شدهاند. معاون او و فرمانده عملیات تیپ ۴۰۱ نیز در جریان محاصره بیمارستان شفا در نوامبر ۲۰۲۳ کشته شد.
چرا به هلاکت رسیدن دقسه مهم است؟
درباره اهمیت کشتهشدن دقسه در صحنه نظامی، برخی از کارشناسان فلسطینی معتقدند که فرمانده تیپ ۴۰۱ مهمترین شخصیت نظامی صهیونیستی است که از آغاز نبرد «طوفان الاقصی» کشته شده است. دو دلیل برجسته برای اهمیت حذف دقسه میتوان عنوان کرد:
نخست آنکه او بالاترین رتبه نظامی را داشت؛ سرهنگ دقسه فرمانده تیپ ۴۰۱ زرهی بود که زیرمجموعه لشکر ۱۶۲ است و بهعنوان مهمترین تیپ نخبگان زرهی در ارتش شناخته میشود و به نام «پاشنههای فولادین» مشهور است.
دوم اینکه دقسه فرمانده تمامی عملیات تهاجمی در الشفاء، الزیتون، بیت حانون، جبالیا و رفح را برعهده داشت و بیش از تمام مقامات نظامی ارتش رژیم صهیونیستی در کشتار بیرحمانه غیرنظامیان در غزه نقش داشت.
برخی از فعالان فلسطینی پس از تأیید خبر به هلاکت رسیدن او، از او بهعنوان چنگیزخان و هلاکوخان دوران یاد کردند و گفتند که این مقام نظامی، هر آنچه که بر سر راهش بود از بین میبرد.
برخی کارشناسان عرب به این نکته اشاره کردند که موفقیت مقاومت در جبالیا در کشتن فرمانده تیپ ۴۰۱، نشاندهنده توانایی گردانهای القسام در کنترل نیروها در میدان نبرد و انتخاب اهداف حساس است. همچنین دیگر نکته قابلتوجه این است که فرمانده تیپ ۴۰۱ زرهی به دستگردان غرب اردوگاه جبالیا، یعنی گردان شهید عماد عقل، کشته شد؛ این یکی از سه گردانی است که دشمن تصور میکرد از بین رفتهاند و مقاومت نتوانسته آنها را بازسازی کند.
نکته مهم دیگر آن است که دقسه در یک کمین از سوی گردانهای القسام برای هدف قراردادن یک زرهی ارتش صهیونیستی، به هلاکت رسیده است. برخی از کارشناسان نیز این ضربه را پاسخی فوری در برابر شهادت فرمانده یحیی السنوار در نظر گرفتند. سعید زیاد کارشناس مسائل فلسطین دراینرابطه به الجزیره گفت که دستاوردهای این کمین در تحت محاصرهترین نقطه در غزه نشاندهنده آن است که گردانهای القسام همچنان در حال مقاومت هستند و ساختار آنها پس از شهادت یحیی السنوار دچار فروپاشی نشده است.
جبالیا مقاومت میکند
سرتیپ فایز دویری کارشناس نظامی، دررابطهبا کمینهای جبالیا میگوید: «کشتهشدن فرمانده تیپ ۴۰۱ ارتش رژیم صهیونیستی در شمال نوار غزه نشاندهنده ماهیت مقاومت است.» او به همین دلیل تواناییهای گردان اردوگاه جبالیا وابسته به گردانهای قسام، شاخه نظامی جنبش مقاومت اسلامی (حماس) را میستاید.
دویری در تحلیل صحنه نظامی غزه توضیح داد که کشتهشدن فرمانده تیپ با رسیدن او به اطراف جبالیا قابلپیشبینی بود و ارزش این رویداد به درجه نظامی هدف قرار گرفته شده مربوط میشود.
محمد خیری روزنامهنگار تحقیقی از منابع صهیونیستی نقل کرده که دقسه پس از پیادهشدن از تانک خود به همراه دیگر افسران و طیکردن مسافتی حدود ۲۰ متر، در محلی که قبلاً بمبگذاری شده بود، با انفجار بمب کشته شد.
گردانهای قسام روز یکشنبه صحنههایی از هدفگیری خودروهای نظامی صهیونیستی با بمبهای انفجاری و موشکهای ضد زره و همچنین درگیریهای شدید با نیروهای ویژه صهیونیستی از فواصل نزدیک را پخش کردند.
کارشناسان نظامی معتقدند که «هیچ انسان عادی نمیتواند نبرد دفاعی مشابه آنچه مقاومت در حال حاضر در جبالیا انجام میدهد، با پیچیدگیها، کشتار و آوارگی فراوان، به انجام برساند. » او تأکید کرد که مقاومت از خود فراتر رفته است.
در این شرایط، سرهنگ کریم الفلاحی کارشناس نظامی معتقد است که «نیروهای ویژه آمریکایی نمیتوانند به سطح گردان اردوگاه جبالیا وابسته به گردانهای قسام بجنگند.»
الفلاحی توضیح داد که مقاومت در حال حاضر به شکل «غیرمتمرکز» میجنگد و احتمال داد که گردان جبالیا به سلولهای خوشهای تقسیم شده باشد که هر سلول شامل ۳ تا ۵ مبارز است و فرمانده آن، اهداف را بر اساس دادههای میدانی انتخاب میکند.
او همچنین میگوید که فرمانده تیپ به همراه گروهی از افسران در بخش عملیات و اطلاعات به منطقه آمده بود؛ زیرا که عملیات در جبالیا با گذشت ۱۷ روز همچنان ناکام مانده بود.
وی احتمال داد که در صورت عدم آسیبدیدن، معاون فرمانده تیپ کشته شده برای فرماندهی تیپ ۴۰۱ انتخاب شود و در غیر این صورت به دنبال فرمانده دیگری بگردند. او افزود که معاون فرمانده تیپ معمولاً از ۸۵ درصد واقعیت میدانی آگاه است.